Το ρίσκο του Ερντογάν και η στόφα του ηγέτη

Την στάση της Τουρκίας σε θέματα που απασχόλησαν και απασχολούν την διεθνή πολιτική σκηνή σε σχέση και με το μέγεθος (πολιτικό) του Ταγίπ Ερντογάν αναδεικνύει σε άρθρο του στην «Δημοκρατία» της Παρασκευής 4/12 ο Δημήτρης Ριζούλης σε άρθρο του με τον ίδιο τίτλο..

* * *

Ολες αυτές τις ημέρες που εξελίσσεται ο ακήρυχτος πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας αναρωτιέμαι πώς θα είχε αντιδράσει η Ελλάδα σε μια αντίστοιχη περίπτωση. Την απάντηση δίνει η ίδια η πραγματικότητα, αφού η χώρα μας ανέχεται εδώ και χρόνια (στην ουσία χωρίς να κάνει τίποτε) τις τουρκικές παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου μας και τις πτήσεις πάνω από τα νησιά μας. Ασφαλώς δεν υποστηρίζω ότι η Ελλάδα πρέπει να ρίξει τα τουρκικά F-16 και να εμπλακεί σε πόλεμο, όμως αναρωτιέμαι πώς και γιατί η Τουρκία τόλμησε να το κάνει. Και σε τελική ανάλυση, τι σηματοδοτεί αυτή η στάση της.

Οταν οι Τούρκοι πιλότοι κατέρριψαν το ρωσικό αεροσκάφος, ουδείς μπορούσε να είναι βέβαιος για τις συνέπειες. Ο Ερντογάν ρίσκαρε μια πιθανή κήρυξη πολέμου από μια υπερδύναμη (ακόμη και αν δεν έχει την αίγλη και την ισχύ του παρελθόντος). Κι όμως, αποφάσισε να συγκρουστεί μετωπικά.

Αυτή τη σκληρή γραμμή συνέχισε και μετά, αρνούμενος να αποδώσει το γεγονός σε «λάθος» ή «αστοχία», κάτι που θα βοηθούσε στην εκτόνωση της κρίσης. Αντίθετα, είπε ορθά κοφτά «κανείς δεν θα απειλεί τα σύνορά μας» και έστειλε μήνυμα αποφασιστικότητας.

Ο,τι και αν πιστεύει κανείς για τον Ερντογάν, οφείλει να παραδεχτεί ότι είναι ηγέτης. Εχει στρατηγική, όραμα για τη χώρα του, πυγμή, θάρρος και ξέρει να παίρνει ρίσκα. Μπορεί να λειτουργεί με δικτατορικές μεθόδους, μπορεί για ένα μέρος του λαού του να είναι τύραννος, όμως μέχρι στιγμής πέτυχε πολλά και μετέτρεψε την Τουρκία από αποσταθεροποιημένη και πτωχευμένη χώρα σε υπολογίσιμη ημιυπερδύναμη.

Τα ρίσκα που πήρε και οι μεγάλες συγκρούσεις έφεραν αυτό το αποτέλεσμα. Απλώς θυμίζω ότι πριν από μερικούς μήνες συγκρούστηκε σφοδρότατα με τις ΗΠΑ (!) και αρνήθηκε να παραχωρήσει στρατιωτικές εγκαταστάσεις του. Τότε διάφοροι ειδήμονες έλεγαν ότι έκανε το μεγάλο λάθος. Τώρα, όμως, οι ΗΠΑ ήταν η πρώτη χώρα που τον υποστήριξε στην κόντρα με τη Ρωσία...

Νωρίτερα είχε ανοίξει «πόλεμο» με το Ισραήλ. Τη μετωπική σύγκρουση την προκάλεσε ο ίδιος με σκληρές δηλώσεις του. Αποτέλεσμα ήταν να παγώσουν οι σχέσεις Τουρκίας - Ισραήλ και να ακυρωθούν δεκάδες στρατιωτικές και οικονομικές συμφωνίες μεταξύ των δύο χωρών. Τότε οι ειδήμονες πάλι έλεγαν «είναι τελειωμένος ο Ερντογάν, κανείς δεν τολμά να τα βάλει με το Ισραήλ». Και σε αυτή την εκτίμηση, όμως, έπεσαν έξω...

Δεν ξέρω πού θα βγάλει το νέο μέτωπο του Ερντογάν με τον Πούτιν. Ομως, το βέβαιο είναι ότι ο Τούρκος πρόεδρος ξέρει πολύ καλά το διεθνές παιχνίδι των λεπτών ισορροπιών και των απειλών. Ενδεχομένως ο οικονομικός «πόλεμος» που του κήρυξαν οι Ρώσοι να έχει απρόβλεπτες συνέπειες. Δεν θα εκπλαγώ καθόλου, όμως, αν σε έναν χρόνο έχει γίνει και πάλι «φίλος» με τον Πούτιν, πείθοντάς τον ότι μαζί πρέπει να αντιμετωπίσουν κάποιον άλλο, κοινό εχθρό.

Ηγέτης γίνεται ένας πολιτικός μόνο με τα μεγάλα «όχι». Δεν νοείται ηγέτης που δεν τολμά να συγκρουστεί για να υπερασπιστεί τον λαό και τη χώρα του. Και φυσικά δεν μιλώ για συγκρούσεις στα λόγια, αλλά για πραγματικές, που απαιτούν τόλμη και έχουν ρίσκο. Τέτοιον ηγέτη έχει πολλά χρόνια να βρει η Ελλάδα. Να γιατί η χώρα μας λέει πλέον μόνο «ναι» στους ξένους και βγαίνει διαρκώς χαμένη σε όλα τα επίπεδα.