Για ακόμη μια φορά η Τουρκία απέδειξε ότι δεν είναι καθόλου τυχαίος γεωστρατηγικός παίκτης στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου καθώς τώρα εισπράττει τα οφέλη από τον ενεργό ρόλο που έχτισε και στην ενεργειακή κρίση με το φυσικό αέριο.
Μόνο τυχαία δεν μπορεί, λοιπόν, να χαρακτηριστεί η Συμφωνία που έκλεισε η Τουρκία με την Βουλγαρία δίνοντάς της 1,5 δισεκ. κυβικά φυσικό αέριο κάθε χρόνο για τα επόμενα 13 χρόνια και έτσι εξασφαλιζει τόσο τον εφοδιασμό της Ευρώπης όσο και της Βουλγαρίας.
Την ίδια στιγμή η Ελλάδα μένει στο περιθώριο, καθώς η αιφνιδιασμένη Αθήνα αρκείται στο να παρακολουθεί τις εξελίξεις με την συμφωνία Τουρκίας - Βουλγαρίας να κλείνει παραμονές Χριστουγέννων, ενώ ήδη συγκεντρώνονται σύννεφα στον σταθμό LNG της Αλεξανδρούπολης και την Τουρκία να σχεδιάζει ένα τεράστιο κέντρο υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην ανατολική Θράκη.
• • •
Η συμφωνία Σόφιας - Άγκυρας θέτει εκτός «ενεργειακής σκακιέρας» την Αθήνα και αυτό προκύπτει αν αναλογιστούμε ότι η Τουρκία μοιράζει το πλούσιο φυσικό αέριο άλλων χωρών.
Συγκεκριμένα, με τη Ρωσία διαθέτει δυο αγωγούς (Turk Stream και Blue Stream), διαθέτει φυσικό αέριο από την Ιράν, ενώ και το Αζέρικο είναι διαθέσιμο για φίλες χώρες.
O αγωγός Blue Stream
Παράλληλα, στο μέλλον θα διαθέτει Τουρκμένικο και Ισραηλινό φυσικό αέριο, αλλά και από το Ιρακινό Κουρδιστάν, ενώ συζητήσεις και ενδιαφέρον υπάρχει και για χερσαία μεταφορά από το Κατάρ με ενδιάμεσο σταθμό τη Συρία που ήδη οι συζητήσεις είναι διευρυμένες.
Συνολικά και για
αντιληφθούμε το πως… παίζει σε προσωπικό επίπεδο Ερντογάν φτάνει να δούμε ότι η
Τουρκία ήδη συζητά με 15 χώρες για συνεργασία - διάθεση του φυσικού αερίου.
Ο στρατηγικός ρόλος της Τουρκίας στην ενέργεια είναι αδιαμφισβήτητος ενώ σήμερα Υπουργός Ντονμέζ ανακοίνωσε στη Σόφια ότι το Διαμετακομιστικό Κέντρο στην ουσία έχει ξεκινήσει να υλοποιείται σε συνεργασία με την Gazprom.
Η συμφωνία με την Σόφια για το φυσικό αέριο
Η συμφωνία Άγκυρας - Σόφιας προβλέπει ότι η βουλγαρική Bulgargaz και η κρατική εταιρεία Botas της Τουρκίας θα συνεργάζονται για το φυσικό αέριο και συγκεκριμένα στην πρόσβαση στους τερματικούς σταθμούς και το δίκτυο μεταφοράς φυσικού αερίου της τουρκικής εταιρείας. Η επίσημη τελετή πραγματοποιήθηκε στο βουλγαρικό κυβερνητικό κτίριο παρουσία των υπουργών ενέργειας των δύο χωρών Ρόζεν Χριστόφ και Φατίχ Ντονμέζ.
«Είχαμε δυσκολίες με την προμήθεια φυσικού αερίου το 2022 και τώρα λύνουμε το πρόβλημα μαζί με τους συναδέλφους μας από την Τουρκία. Η στιγμή είναι ιστορική. Οι λεπτομέρειες της συμφωνίας συμφωνήθηκαν στις 24-25 Δεκεμβρίου 2022 και σήμερα, με την υπογραφή της συμφωνίας, δίνουμε μια νέα αρχή στην εκτεταμένη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας. Η Βουλγαρία έχει την ευκαιρία να αγοράζει φυσικό αέριο από όλους τους παγκόσμιους παραγωγούς και να το εκφορτώνει στην Τουρκία, κάτι που μας βολεύει πολύ, ενώ το πρόβλημα της έλλειψης υποδομών για την εκφόρτωση υγροποιημένου αερίου έχει λυθεί χάρη στη συμφωνία», δήλωσε ο Χριστόφ μετά την υπογραφή της συμφωνίας.
Ο Ντονμέζ ευχήθηκε το 2023 να είναι γόνιμο στην ανάπτυξη των διμερών σχέσεων, ιδίως στον τομέα της ενέργειας, και δήλωσε ότι η συμφωνία για το φυσικό αέριο υπογράφηκε για 13 χρόνια. «Η διάρκεια της υπογραφείσας συμφωνίας είναι 13 χρόνια, θα διασφαλίζεται η ετήσια διαμετακόμιση 1,5 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου και θα διασφαλίζεται σε μεγάλο βαθμό η ασφάλεια του εφοδιασμού της Ευρώπης και της Βουλγαρίας. Μέσω κοινών προσπαθειών, αυτός ο όγκος φυσικού αερίου θα διασφαλιστεί και ενδεχομένως θα αυξηθεί», δήλωσε ο Ντονμέζ. Σημείωσε ότι η συμφωνία με τη Βουλγαρία επιτρέπει στην Τουρκία να κάνει ένα ακόμη βήμα προς την κατεύθυνση να γίνει κόμβος μεταφοράς φυσικού αερίου.
Τον Απρίλιο του 2022, η Gazprom ανέστειλε πλήρως τις προμήθειες φυσικού αερίου στην Bulgargaz λόγω μη πληρωμής σε ρούβλια κατά την προβλεπόμενη ημερομηνία. Στη συνέχεια η Βουλγαρία ανακοίνωσε ότι είχε βρει εναλλακτικές επιλογές προμήθειας - κυρίως υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) από τις ΗΠΑ και αέριο από το Αζερμπαϊτζάν - σε τιμή σημαντικά χαμηλότερη από εκείνη που προσέφερε η Gazprom, και τον Ιούνιο η τιμή έπεσε στα 141,36 λέβα (περίπου 71 ευρώ) προτού αρχίσει να αυξάνεται απότομα και πάλι, λόγω προβλημάτων με τις παραδόσεις LNG.
Ήταν το ακριβό αέριο που αντλήθηκε στην υπόγεια εγκατάσταση αποθήκευσης φυσικού αερίου Chiren της Βουλγαρίας και αυτό έχει τώρα βασικό αντίκτυπο στην τιμή του μπλε καυσίμου, προκαλώντας αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου στη Βουλγαρία την πρώτη ημέρα του νέου έτους. Η Ρυθμιστική Επιτροπή Ενέργειας και Ύδρευσης ενέκρινε τον Ιανουάριο την τιμή του σε 179,33 λέβα (περίπου 92 ευρώ) ανά μεγαβατώρα χωρίς πρόσθετες χρεώσεις, από 146,09 λέβα (περίπου 73 ευρώ) τον Δεκέμβριο.
Επίκεντρο η ανατολική Θράκη
Την ίδια στιγμή και σύμφωνα με το Bloomberg, η συμφωνία ανοίγει μια ευπρόσδεκτη νέα οδό εφοδιασμού στη νοτιοανατολική Ευρώπη, αφού η Ρωσία περιόρισε τον εφοδιασμό στην ήπειρο μετά την εισβολή της στην Ουκρανία.
Μέχρι σήμερα, ο συντομότερος τρόπος πρόσβασης της Βουλγαρίας στο LNG ήταν μέσω της Ελλάδας, όπου οι αγοραστές πρέπει να ανταγωνίζονται για θέσεις ελλιμενισμού σύμφωνα με τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Τουρκία, εκτός του μπλοκ, αλλά συνδεδεμένη με αυτήν μέσω αγωγού, δεν δεσμεύεται από αυτούς τους κανόνες και έχει την ικανότητα να εξοικονομήσει οποιαδήποτε χώρα.
Ενώ, η Δυτική Ευρώπη βιάζεται να κατασκευάσει νέα υποδομή για να αντικαταστήσει το ρωσικό φυσικό αέριο, η Τουρκία ήδη χρησιμοποιεί λιγότερο από το ήμισυ της χωρητικότητας 21,9 εκατομμυρίων τόνων των τεσσάρων τερματικών LNG, σύμφωνα με τα στοιχεία του Bloomberg και φαίνεται να κερδίζει το παιχνίδι.
Φιλοδοξίες Hub
Παράλληλα, στην αν.Θράκη η Τουρκία, στα σύνορα με τη Βουλγαρία, σχεδιάζει να δημιουργήσει έναν «παγκόσμιο κόμβο» για το φυσικό αέριο.
Εκτός από το LNG, η Άγκυρα επενδύει σε νέα χωρητικότητα αποθήκευσης και διαπραγματεύεται με τη Ρωσία και το Τουρκμενιστάν για νέα προμήθεια που θα μπορούσε να ρέει μέσω Τουρκίας στην Ευρώπη. Τα πιθανά εμπόδια περιλαμβάνουν το κόστος του αγωγού που θα μπορούσε να ανέλθει σε δισεκατομμύρια δολάρια και οι γεωπολιτικές τριβές μεταξύ της ΕΕ και της Ρωσίας.
Η Τουρκία όμως έκανε ένα ακόμη βήμα προς τον στόχο της τον Δεκέμβριο, όταν η Ρουμανία συμφώνησε να εισάγει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν μέσω Τουρκίας. Η Βουλγαρία λαμβάνει επί του παρόντος το ένα τρίτο των ετήσιων προμηθειών της από το Αζερμπαϊτζάν μέσω μακροπρόθεσμου συμβολαίου.
H σειρά έχει η Βόρεια Μακεδονία
Αφού ολοκλήρωσε στη Σόφια την ενεργειακή συνεργασία για το φυσικό αέριο που υπεγράφη χθες με τη Βουλγαρία, ο Τούρκος Υπουργός Ενέργειας Φατίχ Ντονμέζ πραγματοποίησε επαφές στα Σκόπια.Ο Ντονμέζ συναντήθηκε με τον υπουργό Οικονομίας της Βόρειας Μακεδονίας Κρέσνικ Μπεκτέσι, όπου επεσήμαναν τους ιστορικούς και πολιτιστικούς δεσμούς μεταξύ των δυο χωρών.
Αναφέροντας ότι μια σημαντική συμφωνία υπεγράφη χθες στη Βουλγαρία, ο Ντονμέζ ότι «τώρα η υποδομή φυσικού αερίου στην Τουρκία γίνεται διαθέσιμη για τις χώρες της περιοχής. Η Βόρεια Μακεδονία προμηθεύονταν επίσης σημαντικό μέρος του φυσικού αερίου μέσω της Βουλγαρίας. Όσο περισσότερες περισσότερες μπορούν να παρασχεθούν, τόσο πιο ευνοϊκά θα είναι τα αποτελέσματα για τους καταναλωτές σε ένα περιβάλλον όπου θα υπάρχει ανταγωνισμός. Σε αυτή τη διαδικασία, είμαστε έτοιμοι να συμβάλουμε στους στόχους της Βόρειας Μακεδονίας σε αυτή την πορεία».
Σημειώνοντας ότι οι Τούρκοι επιχειρηματίες στη Βόρεια Μακεδονία έχουν αναλάβει σημαντικά καθήκοντα και έχουν συμβάλει σημαντικά σε αυτά, ο Ντονμέζ ευχαρίστησε τους Τούρκους επιχειρηματίες για την έγκαιρη ολοκλήρωση των έργων που ξεκίνησαν.
Ο Ντονμέζ δήλωσε επίσης ότι θα υπογράψουν μνημόνιο κατανόησης με τη Βόρεια Μακεδονία σε σύντομο χρονικό διάστημα, ενώ πρόσθεσε ότι θα διοργανώσουν τη Διεθνή Διάσκεψη Κορυφής για το φυσικό αέριο τον Φεβρουάριο και ότι προσκάλεσαν τον Μπεκτέσι, υπουργό Οικονομίας της Βόρειας Μακεδονίας.
Επισημαίνοντας ότι η Τουρκία ενεργεί με τρόπο ώστε να καλύψει όχι μόνο τις δικές της ανάγκες αλλά και τις ανάγκες των χωρών της περιοχής με τις επενδύσεις της σε υποδομές ενέργειας, ο Ντονμέζ είπε ότι στόχος είναι η Τουρκία να γίνει ένας ενεργειακός κόμβος.
«Υπάρχουν στη Δυτική Ευρώπη εδώ και χρόνια [ενεργειακοί κόμβοι] και σκεφτήκαμε γιατί να μην έχουμε ένα τέτοιο και παρόμοιο ενεργειακό κόμβο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, στην Τουρκία, επειδή λόγω της γεωγραφίας είναι πραγματικά πιο κοντά στους πόρους. Αυτή είναι μια ευκαιρία, αυτό είναι ένα πλεονέκτημα. Αυτή τη βούληση τη βλέπουμε και στις γειτονικές χώρες. Μπορούμε εύκολα να λειτουργήσουμε μαζί αυτή την αγορά, αυτό το κέντρο διανομής» εξήγησε ο Ντονμέζ, προσθέτοντας ότι «στο πλαίσιο αυτό, ο υπουργός Οικονομίας της Βόρειας Μακεδονίας κ. Μπεκτέσι δήλωσε ότι θα υποστηρίξει επίσης αυτό το έργο και ότι θα έχει αποτελέσματα το συντομότερο δυνατό».
Ο Μπεκτάσι από την πλευρά του σημείωσε ότι με την επίσκεψη αυτή, η άριστη συνεργασία με την Τουρκία φάνηκε και πάλι, λέγοντας ότι όταν ξεκίνησε η ενεργειακή κρίση, το πρώτο μέρος στο οποίο απευθύνθηκαν στην Τουρκία ήταν το Υπουργείο Ενέργειας και Φυσικών Πόρων για να προσθέσει ότι «ως Βόρεια Μακεδονία, έχουμε εκφράσει το ενδιαφέρον μας να συμμετέχουμε σε κάθε πρωτοβουλία της Τουρκίας.»
Οι κινήσεις της Τουρκίας στον ενεργειακό τομέα, δείχνει την σοβαρότητα με την οποία αντιμετωπίζει τον ρόλο της ως ενεργειακού κόμβου. Το ανησυχητικό είναι ότι αφήνουν απ’ έξω την Ελλάδα στο σχεδιασμό τους ενώ προχωρά η ενεργειακή εξάρτηση των Βαλκανίων από την Άγκυρα.
Αναδημοσίευση: ieidiseis.gr και 2η σελίδα του ieidiseis.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου