Ο βίος και η πολιτεία του Κωνσταντίνου Γλύξμπουργκ

Αν κάνουμε τον πλήρη απολογισμό της βασιλείας του Κωνσταντίνου Γλύξμπουργκ και την ζημία που προκάλεσε στην χώρα και το πολίτευμα, θα πρέπει να μιλάμε για μέρες. Βασιλιάς στα 24, αυτοεξόριστος στα 27, εισοδηματίας από την Χούντα μέχρι τα 33 και έπειτα ιδιώτης είναι ο γρήγορος απολογισμός. Από τα 10 χρόνια της βασιλείας του, στην Ελλάδα υπήρξε τα τριάμισι.

• • •

Ο βίος και η πολιτεία του έκπτωτου Κωνσταντίνου αρκεί για να πάρει κανείς μια μικρή γεύση από τα ταραγμένα αυτά χρόνια. Στον πρώτο χρόνο της βασιλείας του έριξε μια νόμιμα εκλεγμένη κυβέρνηση, μη δίνοντας στον πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου το δικαίωμα να αναλάβει το υπουργείο Άμυνας από τον Γαρουφαλιά, ο οποίος με την σειρά του αρνούνταν να παραιτηθεί και προαλείφονταν από το παλάτι για πρωθυπουργός. Στρατηγικά, υποθέτουμε πως ο στόχος ήταν ο εκδημοκρατισμός του στρατού από τον Γ. Παπανδρέου, κάτι όμως που δεν συνέβη ποτέ. Ο Κωνσταντίνος υπερκέρασε τις αρμοδιότητες που απέρρεαν από το Σύνταγμα της χώρας και ουσιαστικά δημιούργησε μια θεσμική κρίση. Τον Ιούλιο του 1965 ο Γιώργος Παπανδρέου υπέβαλε την παραίτηση της κυβέρνησής του, μετά από λογομαχία με τον νεαρό, ελέω Θεού, βασιλιά.

Οπότε το στράτευμα παρέμεινε φιλοβασιλικό, αντιδημοκρατικό και με ένα δικαίωμα παραπάνω να ορίζει τις τύχες τις χώρας, όπως συνέβαινε επί δεκαετίες. Να υπενθυμίσουμε πως από το τέλος του Εμφυλίου, είχαν περάσει μόλις 16 χρόνια. Οπότε οι νεαροί αντικομμουνιστές και αντιδημοκράτες αξιωματικοί είχαν ανέλθει σε υψηλές θέσεις. Στην πρώτη Κυβέρνηση των Αποστατών, όπως έμεινε στην ιστορία, θέση βρήκε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης πρώην υπουργός της Κυβέρνησης Παπανδρέου. Καθημερινά υπήρχαν διαδηλώσεις υπέρ του Γ. Παπανδρέου, κάτι που τρόμαζε τις ΗΠΑ, αλλά όχι και τον Κωνσταντίνο, ο οποίος προτιμούσε μια κυβέρνηση που θεωρούσε ελεγχόμενη. Αυτές οι κινήσεις γιγάντωσαν το αντιμοναρχικό κίνημα στην Ελλάδα.

Ο Κωνσταντίνος όρκισε απανωτά Κυβερνήσεις αποστατών την μια μετά την άλλη, δημιουργώντας μια πολιτική αστάθεια άνευ προηγουμένου, χωρίς να προκηρρύσει εκλογές. Οι ιστορικοί πιστεύουν πως απώτερος σκοπός ήταν η εγκαθίδρυση δικτατορίας ανώτατων αξιωματικών (στρατηγών) με αρχηγό του κράτους τον ίδιο και πρωθυπουργό στρατιωτικό, όμως καλό είναι σε αυτές τις περιπτώσεις να ρωτάς και την Αμερικανική Πρεσβεία.

Οι εκλογές, παραπέτασμα καπνού ή κανονικές, είχαν προκυρηχθεί για τις 28 Μαΐου του 1967 με Πρωθυπουργό αποστασίας τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο. Οι τάσεις του εκλογικού σώματος ανέμεναν συντριπτική νίκη του Γεωργίου Παπανδρέου. Στις ομιλίες του κεντρική θέση είχαν οι μομφές κατά της Μοναρχίας. Ακριβώς πέντε εβδομάδες πριν τις εκλογές, τα τανκς έπαιρναν θέσεις σε στρατηγικά σημεία και η αμερικανοκίνητη δικτατορία ήταν γεγονός. Ο Κωνσταντίνος στις 5:30 το πρωί έδωσε ακρόαση στους Συνταγματάρχες. Κατάλαβε πως ένιωθαν και ήταν παντοδύναμοι. Αποφάσισε να αντισταθεί όσο πιο σκληρά μπορούσε, μέχρι τέλους. Δεν χαμογέλασε στην φωτογραφία με τους Συνταγματάρχες. Τους στέρησε την αξιοπρέπεια! Για τα μάτια του κόσμου και περισσότερο για την δική του υστεροφημία στις 13/12/1967 εκκίνησε το πραξικόπημα του Ναυτικού, όμως τα περισσότερα μέλη του κινήματος είχαν συλληφθεί πριν ο Κωνσταντίνος φτάσει στην Θεσσαλονίκη. Από εκεί πήγε στην Καβάλα και έπειτα στην Ρώμη. Κατά την διάρκεια της παραμονής του στην πολυτελή εξορία, η βασιλική οικογένεια λάμβανε κανονικά την κρατική επιχορήγηση. Οπότε μην φανταστείτε και μεγάλη εχθρότητα με τους συνταγματάρχες που αναγνώριζαν ουσιαστικά την θέση της βασιλικής οικογένειας.

Η Χούντα των Συνταγματαρχών ορκίστηκε κανονικά, αλλά χωρίς χαμόγελο από τον Κωνσταντίνο Γλύξμπουργκ προσφέροντας φυλακίσεις, βασανιστήρια και εκτελέσεις αγωνιστών και το δράμα της διχοτόμησης της Κύπρου. Σύμφωνα με έρευνα του καθηγητή Ιστορίας του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, Μόενς Πελτ, ο Κωνσταντίνος είχε ως μόνη προτεραιότητα την παραμονή του στον θρόνο της Ελλάδας, με προσπάθειες επικοινωνίας με την Χούντα μέσω του Γερμανού και του Αμερικανού Πρέσβη. Ήθελε να επιστρέψει νομιμοποιώντας περαιτέρω με την παρουσία του την Χούντα, δηλώνοντας έτοιμος ακόμα και για 24ωρη επιτήρηση. Αντιτάχθηκε στην διεθνή πίεση κατά της Χούντας και δεν στήριξε τους αντιστασιακούς του εξωτερικού. Προσπαθούσε να διαφημίσει τις υπηρεσίες του στην Χούντα με κίνητρο την επαναφορά της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας και την σίγαση της διεθνούς κριτικής κατά του καθεστώτος με αποδοχή του «συντάγματος» του 1968 ως ικανοποιητικό.

 

Μετά το 1974

Κατά την περίοδο της Αποκατάστασης της Δημοκρατίας ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ζήτησε από τον Κωνσταντίνο να υπάρξει μια συνεννόηση για την ομαλοποίηση της κατάστασης και ζήτησε την γνώμη του (προφανώς θέλοντας να γνωρίζει την στάση που θα κρατούσαν οι υποστηρικτές της Βασιλείας) για την πρόταση που έγινε στον Καραμανλή να αναλάβει την μεταβατική Πρωθυπουργία. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής υποτίθεται σύμφωνα με βασιλικούς κύκλους πως θα έπαιρνε τηλέφωνο τον Κωνσταντίνο Γλυξμπουργκ για την επάνοδό του. Κάτι που δεν έγινε ποτέ. Οπότε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έγινε Πρωθυπουργός χωρίς την αποδοχή του τελευταίου νόμιμου ανώτατου άρχοντα. Ο Καραμανλής θεωρούσε πως το παλάτι και ο στρατός, ήταν φορείς δύναμης και αποσταθεροποίησης της χώρας, οπότε έθεσε πολιτειακό ζήτημα προκηρύσσοντας δημοψήφισμα για τη μορφή του πολιτεύματος. Το 69% του ελληνικού λαού, αποφάσισε πως προτιμά την αβασίλευτη δημοκρατία και μια νέα σελίδα ξεκίνησε για την Ελλάδα. Ο έκπτωτος πλέον βασιλιάς εξέδωσε μια λιτή δήλωση και ετοιμάστηκε για την ζωή του ιδιώτη.

Από το 1981 διεκδίκησε δικαστικά και εξωδικαστικά την βασιλική περιουσία, όπου το 2002 το Ευρωπαίκό Δικαστήριο επιδίκασε 12 εκατομμύρια ευρώ καθαρά στον Κωνσταντίνο Γλύξμπουργκ για την κινητή και την ακίνητη περιουσία. Πρωτύτερα το 1991 ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης είχε επιτρέψει την εξαγωγή 9 κοντέινερ με έργα τέχνης και την αμύθητης αξίας βασιλική περιουσία και μη καταγεγραμμένα αντικείμενα (η μοναδική καταγραφή έγινε επί Χούντας το 1973 όταν η δικτατορία ονομάστικε Προεδρική Δημοκρατία), απουσία δημόσιων λειτουργών. Ουσιαστικά υπήρξε υπεξαίρεση αυτών των αντικειμένων χωρίς άδεια εξαγωγής, όπως μόνο ένας Μητσοτάκης μπορεί. Τα αντικείμενα βαπτίστηκαν σχεδόν από το σύνολο του δεξιού τύπου ως «βασιλικη οικοσκευή» (σεμεδάκια και σερβίτσια, μαζί με πίνακες και Faberge) Η Κυβέρνηση Σημίτη πλήρωσε τα 12 εκατομμύρια, παραβλέποντας πως η κινητή περιουσία είχε ήδη δοθεί από την Κυβέρνηση Μητσοτάκη σχεδόν λαθραία. Με μια δόση χιούμορ, τα χρήματα δόθηκαν από τον λογαριασμό «φυσικών καταστροφών». Μεγάλο μέρος της βασιλικής περιουσίας βγήκε σε δημοπρασία από τον οίκο Christie's. Υπήρξε σοβαρή πιθανότητα να εξήχθησαν παράνομα βυζαντινά αντικείμενα και αρχαιότητες, δεν το μάθαμε ποτέ, ενώ για τις αρχαιότητες έχουμε πάντα τον ύποπτο.

Το διαβατήριο Δανίας του έκπτωτου βασιλιά, ανέγραφε το όνομα Constantine de Grecia, καθώς μέχρι το τέλος αρνήθηκε να παραλάβει ελληνικό διαβατήριο με το επώνυμο Γλύξμπουργκ. Στην πολιτική ζωή της χώρας ονομάζονταν ειρωνικά και Κωνσταντίνος Ντεγκρέτσιας. Ουσιαστικά πέθανε Δανός και όχι Έλληνας, πράγμα που από μόνο του έπαψε κάθε συζήτηση για τελετή με τιμές αρχηγού κράτους, παρότι εκ των πραγμάτων όταν κάποιος κηρύσσετεαι έκπτωτος από ένα αξίωμα, χάνει και όλα τα προνόμια που απορρέουν από το αξίωμα αυτό. Το γεγονός πως θα θάφτηκε στο Τατόι που δεν ανήκει στην οικογένειά του (και επίσημα μετά την αποζημίωση) αποτελεί μία φιλοβασιλική μεγαλοψυχία της Κυβέρνησης Μητσοτάκη υπέρ της έκπτωτης βασιλικής οικογένειας για ψηφοθηρικούς λόγους.

 

 

Αναδημοσίευση: 2020mag.gr