Το ποτήρι είναι ακόμη άδειο

Με την απαισιοδοξία που επικρατεί την Ελλάδα κι αιτίες της, ασχολήθηκε σε άρθρο της με τον ίδιο τίτλο στην χθεσινή «Καθημερινή» (Παρασκευή 12-9) η Τασούλα Καραϊσκάκη.

* * *

Πρωταθλητές στην απαισιοδοξία παρουσιάζονται και πάλι οι Ελληνες σε έρευνα του Pew Research που διεξήχθη σε 44 χώρες. Το 53% των Ελλήνων που ρωτήθηκαν απάντησε ότι αναμένει επιδείνωση της κατάστασης τους επόμενους μήνες, ενώ τη δεύτερη θέση της απαισιοδοξίας κατέχουν οι Γάλλοι με 48%. Πάνω από 90% των ερωτηθέντων σε Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία θεωρούν ότι η τρέχουσα κατάσταση είναι κακή (το 88% στη Γαλλία). Αιτία της απαισιοδοξίας, όπως αναφέρει το πρακτορείο Μπλούμπεργκ, η απουσία προοπτικών στον τομέα της εργασίας...

Στο 27% είναι η ανεργία στην Ελλάδα. Τον Ιούνιο εμφάνισε μια μικρή υποχώρηση σε σχέση με ένα χρόνο πριν – στο 27% από 27,6%, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ήτοι 43.291 λιγότεροι άνεργοι. Μια πολύ μικρή βελτίωση, που ως φαίνεται δεν «μετράει» μπροστά σε άλλες δυσοίωνες προβλέψεις – έρευνα του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ έδειξε ότι η ανεργία στην Ελλάδα δεν πρόκειται να μειωθεί έως το 2025! Η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας είναι μέτρια αλλά βελτιούμενη. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση των Βρυξελλών, «η Ελλάδα επιστρέφει στην ανάπτυξη, καταγράφονται λιγότερες δημοσιονομικές ανισορροπίες», όμως «η ελληνική καινοτομία είναι κάτω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, η διαφθορά παραμένει ανησυχητική». Τα καλά νέα είναι λίγα, ανεπαίσθητα, μοιάζει να μην έχουν επιρροή στη ζωή μεγάλης μερίδας του πληθυσμού, που, αντιθέτως, βλέπει τα βάρη να μεγαλώνουν.

Η Ελλάδα επέστρεψε στον «Ολυμπο του τουρισμού» λέει η γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung, όμως για τους κατοίκους της τίποτα δεν πάει καλά, όλο «πλήρωνε και πλήρωνε» – λογαριασμοί, δόσεις, φόροι, εισφορές και ξανά οφειλές, ειδικοί φόροι, μόνιμα χαράτσια, ειδικές εισφορές... Αν ρωτήσεις τον επαγγελματία οδηγό θα σου πει ότι η κατάσταση είναι δράμα, αν απευθυνθείς σε τεχνίτη τουριστικής περιοχής θα σου πει ότι η ζωή είναι κόλαση, αν συνομιλήσεις με τον ταβερνιάρη στο θέρετρο θα σου πει ότι «δεν τσουλάει ρόδα» κι ας ξεχειλίζει η περιοχή από τουρίστες.

Ενδεχομένως το βαρύ γενικό πλαίσιο δεν επιτρέπει ακόμη και στους άμεσα ωφελημένους να παραδεχθούν την (τουριστική, εν προκειμένω) «άνοιξη». Μονίμως βλέπουν το ποτήρι μισοάδειο, την καταστροφή να είναι προ των πυλών... Πάντα είχαμε μια τάση στην απαισιοδοξία, ένα αίσθημα μειονεξίας, που κρατάει βαθιά από το παρελθόν.

Η Ελλάδα υπέστη πολλά. Αιώνες σκλαβιάς κι ύστερα μια αλληλοδιαδοχή περιόδων δυσκολίας, εξαρτήσεων, αστάθειας, χωρίς φωνή στην οικογένεια των εθνών. Ευμετάβολοι, ευχειραγώγητοι, χαμαιλέοντες, σπάνια ήμασταν σίγουροι, ευθείς, ευτυχείς. Σήμερα τα πράγματα είναι σίγουρα αλλιώς. Το σοκ της κρίσης τοποθέτησε το αίσθημα της απαισιοδοξίας σε πραγματική βάση – τα αδιέξοδα του σήμερα, την απουσία ευκρινούς ανοίγματος στο μέλλον.

Από την άλλη, διότι πρέπει να στρέφουμε το βλέμμα και στην απέναντι όχθη, «για να υπάρξει ευτυχία στον κόσμο», όπως έλεγε ο Ράσελ, «χρειάζεται λίγη εξυπνάδα». «Κι αυτό είναι ένα αισιόδοξο συμπέρασμα, αφού η εξυπνάδα είναι κάτι που μπορεί να καλλιεργηθεί με μερικές γνωστές εκπαιδευτικές μεθόδους»...