Η πολιτική μας ζωή

Ενα ενδιαφέρον άρθρο του Αντώνη Καρκαγιάννη από την «Καθημερινή» του Σαββάτου πριν τις Εκλογές. Όσο για το χθεσινό μάλλον, γιατί δεν είμαι και τόσο προγραμματισμένος, θα το «ανεβάσω» αύριο. Το συγκεκριμένο κείμενο έχει ως εξής:

Συμμαχίες

Συχνά γράφεται και λέγεται ότι στη χώρα μας δεν υπάρχει κουλτούρα πολιτικών συμμαχιών. Πράγματι, δεν υπάρχει ούτε κουλτούρα ούτε πρακτική εμπειρία. Αν δεν κάνω λάθος η μόνη περίοδος που επιχειρήθηκε να κυβερνηθεί η χώρα με πολιτικές συμμαχίες κομμάτων του Κέντρου ήταν αμέσως μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο και τις εκλογές του 1950, τις τελευταίες που διενεργήθηκαν με το σύστημα της απλής αναλογικής. Εκ των υστέρων εκείνες οι κυβερνήσεις αξιολογούνται αρκετά θετικές σε δύο κυρίως τομείς: σε μια πρώτη προσπάθεια οικονομικής ανόρθωσης και στην αποκατάσταση κάποιας ηρεμίας έπειτα από τις αγριότητες και τον διχασμό του πολέμου. Επειδή ακριβώς αυτά τα δύο σημεία υπήρξαν κρίσιμα και προκαλούσαν πολιτική αναταραχή οι συμμαχικές εκείνες κυβερνήσεις αποδείχθηκαν θνησιγενείς ή βραχύβιες. Το πείραμα δεν επαναλήφθηκε...
Εν τούτοις, σήμερα, που βλέπουμε τα γεγονότα του παρελθόντος με κάποια νηφαλιότητα, θα μπορούσαμε να ανιχνεύσουμε υπόγειες και αφανείς κοινωνικές και πολιτικές συμμαχίες πίσω από την κυβέρνηση του Παπάγου (1952) και προπαντός πίσω από τις κυβερνήσεις του Κωνσταντίνου Καραμανλή (1955-1963). Ο Παπάγος, νικητής των εκλογών του 1952 με το εντυπωσιακό 52%, προσέφερε ισχυρή συνεκτική ύλη, την αναμφισβήτητη δύναμή του. Μονόπλευρη, μονολιθική και ενίοτε άγρια, αλλά δύναμη γύρω από την οποία από πίστη, από ανάγκη ή από φόβο, συσπειρώθηκε η μεγάλη πλειοψηφία του έθνους. Με έναν και μοναδικό σκοπό: να ξαναστήσει το σπίτι του που είχε καεί και γκρεμισθεί.
Το ίδιο «λαϊκό μέτωπο» για την ανόρθωση, παρά τον διχασμό και τις διώξεις, άτυπο και αφανές αλλά πραγματικό, στήριξε την οκταετή διακυβέρνηση Καραμανλή και ήταν αυτό που ουσιαστικά χάρισε μοναδική σταθερότητα. Ο Κ. Καραμανλής και το περιβάλλον του δεν απέφυγαν άλλα μέσα, θεμιτά και αθέμιτα, για να διαμορφώνουν πλειοψηφίες. Διέθεταν όμως την πιο συμπαγή και συνεκτική μάζα ψηφοφόρων.
Στα μεταπολιτευτικά χρόνια, σε μεγάλο μάστορα κοινωνικών συμμαχιών αναδείχθηκε ο Ανδρέας Παπανδρέου. Με τη Διακήρυξη της 3ης Σεπτεμβρίου όρισε με ακρίβεια το σημείο, το κέντρο της νέας κοινωνικής και πολιτικής συμμαχίας. Πολιτικά και κομματικά ήταν το σημείο επαφής (αλλά και τριβής) μεταξύ της παραδοσιακής Αριστεράς και του Κέντρου, όπως διαμορφώθηκε τη δεκαετία του ’60 και την περίοδο της Δικτατορίας. Μεγαλύτερη όμως σημασία είχε η κοινωνική συμμαχία των «μη προνομιούχων» εσωτερικά αντιφατική, αλλά αχανής. Ηταν τόσο ευρεία αυτή η συμμαχία ώστε, για μεγάλο διάστημα, έδωσε στον Ανδρέα Παπανδρέου τη δυνατότητα να καπηλεύεται τα συνθήματα της Αριστεράς και να της αποσπά οπαδούς, αλλά την κομματική Αριστερά να την κρατάει, ενίοτε περιφρονητικά, στη γωνία.
Κάπως έτσι φαίνεται ότι διαμορφώθηκε η πολιτική δεξαμενή της κεντροαριστεράς και απέναντι στην κεντροδεξιά εξακολουθεί να είναι ο άλλος πόλος της κομματικής αντιπαράθεσης.