Πόλεμοι και ειρήνη

Το πως δίνονται τα βραβεία Νόμπελ και το Βραβείο που έδωσαν οι στην Ευρωπαϊκή Ενωση σχολιάζει εύστοχα σε άρθρο του στην Καθημερινή της Τετάρτης (12/12) ο Παντελής Μπουκάλας, σε άρθρο του με τον ίδιο τίτλο. Θα συμπλήρωνα σύμφωνα και με τα γραφόμενα του κ. Μπουκάλα πως οι Σουηδοί  κάνουν μαύρο χιούμορ δίνοντας στην ΕΕ «Νόμπελ ειρήνης» όπως και του χρόνου που θα δώσουν στην ΕΕ «Νόμπελ οικονομίας» όταν η Γερμανοκρατούμενη, πάλι, Ευρώπη καταστρέψει οικονομικά όλο τον Ευρωπαϊκό Νότο (και της Γαλλίας συμπεριλαμβανομένης)

* * *

Ξέρουμε πια πως ούτε καν το Νομπέλ Λογοτεχνίας δεν δίνεται με αυστηρώς αισθητικά κριτήρια· στη ζυγαριά μπαίνουν και οι πολιτικές σκοπιμότητες, κραυγαλέες ή υπόρρητες, που καθορίζουν την τελική απόφαση. Κάπως έτσι το 1953 βραβεύτηκε με το Νομπέλ Λογοτεχνίας ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, όχι βέβαια για το μοναδικό (νεανικό) μυθιστόρημά του «Σαβρόλα», αλλά για το λογοτεχνικά αδιάφορο εξάτομο έργο του για τον Πόλεμο. Και αυτό, όταν πολλοί κορυφαίοι λογοτέχνες δεν έτυχε να τιμηθούν ποτέ. Απεναντίας, και για να φανεί πανηγυρικά η ελαστικότητα των κριτηρίων, έτυχε να βραβευτούν με Νομπέλ Ειρήνης άνθρωποι που ελάχιστα την υπηρέτησαν, όπως ο Χένρι Κίσινγκερ.
Το ίδιο Νομπέλ απονεμήθηκε φέτος στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Αλλά ποια ακριβώς από τις όχι και τόσο αρμονικά συνεργαζόμενες υποστάσεις της βραβεύτηκε; Το μειωμένης ισχύος Ευρωκοινοβούλιο; Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή; Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο; ΄Η μήπως το διευθυντήριο, διμελές κάποτε (Γερμανία - Γαλλία), πλην όλο και πιο καθαρά μονομελές, μερκελικό; Και για ποια ειρηνευτική της δράση τιμήθηκε η Ενωση, μέλη της οποίας εξακολουθούν να έχουν στρατεύματα σε διάφορα μέτωπα (σε πολέμους που ευφημιστικά αποκλήθηκαν απελευθερωτικοί ή αντιτρομοκρατικοί), επεμβαίνουν στρατιωτικά σε τρίτες χώρες πρωτίστως για τα συμφέροντά τους παρά για το συμφέρον των εξεγερμένων λαών (λ.χ. στη Λιβύη) και συνεχίζουν, πολιτικοοικονομικά πια, το απομυζητικό παίγνιό τους εις βάρος διαφόρων χωρών της Αφρικής; Κι ύστερα, ποια ειρήνη σε ποια Ευρωπαϊκή Ενωση, όταν ένα τμήμα του εδάφους της, η βόρεια Κύπρος, παραμένει υπό κατοχή... Ας αποδώσουμε λοιπόν παραινετικό χαρακτήρα στο βραβείο. Ας το μεταφράσουμε σαν προτροπή στους Ευρωπαίους ηγέτες να ξανασκεφτούν ποια ενωμένη ήπειρο ονειρεύονται και πόσο δημοκρατική την επιθυμούν. Διότι κανένα Νομπέλ δεν αξίζει στο τωρινό «όραμά» τους, που εξαντλείται στον σαφή χωρισμό Βορρά και Νότου και στην προσπάθεια κοινωνικής κατειρήνευσης με την επιβολή ασφυκτικών δημοσιονομικών μέτρων στις «προβληματικές» χώρες, που έχει κανείς την αίσθηση, παρατηρώντας την επιμονή με την οποία υποβάλλονται σε θεραπευτικές αγωγές ήδη αποτυχημένες, ότι χρησιμοποιούνται σαν πειραματόζωα.
Η Ε.Ε. τιμάται με το Νομπέλ όταν, όπως υπαινίχθηκε ο Χέρμαν βαν Ρομπέι μιλώντας για «μεγάλη δυστυχία», σε πολλές χώρες-μέλη της, μνημονιακές και μη, εξελίσσεται ένας κοινωνικός πόλεμος με τη μορφή απεργιών, διαδηλώσεων, καταλήψεων, αλλά και αυτοκτονιών από απελπισία, και, από την άλλη πλευρά, με τη μορφή απολύσεων, εξώσεων, μισθολογικών περικοπών και διάλυσης του κοινωνικού κράτους. Αυτό δεν απασχόλησε τη νορβηγική επιτροπή, ίσως επειδή δεν πρόκειται για τίποτα καινούργιο αλλά για την απλή εκδίπλωση της Ιστορίας. Αν όμως δεν απασχολήσει ούτε τους βραβευθέντες, τότε το βραβείο θα λειτουργήσει όπως και εκείνο του Τσόρτσιλ ή του Κίσινγκερ: σαν αθέλητος σαρκασμός.