Τα σκληρά παιχνίδια

Με την κρίση στην Ουκρανία και το πολιτικό μέγεθος των ηγετών της Δύσης (σε σχέση με τον κ. Πούτιν) σχολιάσε σε άρθρο του ο Αλέξης Παπαχελάς στην «Καθημερινή» της Τετάρτης 5 Μαρτίου

* * *

Οι χειρισμοί της Δύσης στο ζήτημα της Ουκρανίας πρέπει να μας προβληματίσουν για το επίπεδο της ηγεσίας της και την ικανότητά της στη σφαίρα της γεωπολιτικής. Τόσο οι Αμερικανοί όσο και οι Ευρωπαίοι δεν πρέπει να είναι ιδιαίτερα υπερήφανοι για τους χειρισμούς τους. Ενας βασικός κανόνας των διεθνών σχέσεων λέει πως δεν μπλέκεις σε μια περιπέτεια αν δεν υπολογίσεις πρώτα όλες τις επιπτώσεις. Οι Δυτικοί ενθάρρυναν τις κινητοποιήσεις στο Κίεβο και την ανατροπή της κυβέρνησης. Επαιξαν το παιχνίδι πολύ ανοικτά, αν και γνώριζαν ότι είχαν να κάνουν με αυτό που ο ίδιος ο Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι ονομάζει «στρατηγική αυλή» της Ρωσίας. Ακόμη και αυτό το έκαναν βεβαίως με παροιμιώδη «τσιγκουνιά», θεωρώντας ότι αυτό που τελικά πουλούσαν ήταν το ευρωπαϊκό όραμα. Οταν όμως ο κ. Πούτιν αποφάσισε να επέμβει στην Κριμαία, οι Ευρωπαίοι ακολούθησαν ο καθένας τη δική του ρεάλπολιτικ και οι Αμερικανοί προσπαθούν να μαζέψουν τα κομμάτια της πολιτικής τους. Ολα αυτά τα είχαν προβλέψει «σοφοί» της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, και όχι μόνο. Ο πρώην υπουργός Αμυνας Μπομπ Γκέιτς έγραφε για παράδειγμα στο πρόσφατο βιβλίο του πως είναι τρελό να θέλει κάποιος να πείσει την Ουκρανία να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ. Και αυτό γιατί όποιος ξέρει την αλφαβήτα της γεωπολιτικής της περιοχής, καταλαβαίνει ότι η Ρωσία θα απαντούσε σε ένα τέτοιο σενάριο και πως καμιά αμερικανική ή ευρωπαϊκή κυβέρνηση δεν θα πήγαινε σε πόλεμο για να υπερασπισθεί την Ουκρανία.

Εδώ είμαστε, λοιπόν, σήμερα. Ο πρόεδρος Ομπάμα προβάλει μια εικόνα ανεπάρκειας και στρατηγικής απαγκίστρωσης από τις υποχρεώσεις της Ουάσιγκτον. Ολοι οι διεθνείς παίκτες που τον ανησυχούν, από τη Βόρεια Κορέα έως τη Συρία, θα «διαβάσουν» τη στάση του και θα βγάλουν τα συμπεράσματά τους.

Οσο για τους Ευρωπαίους, ο καθένας κοιτάει τα συμφέροντά του και βεβαίως γίνεται πια πασιφανές πόσο λείπουν ηγεσίες τύπου Ντε Γκωλ, Κολ ή Θάτσερ. Οι Δυτικοί προφανώς αποκοιμήθηκαν μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, όταν διασκέδαζαν στις διάφορες συναντήσεις κορυφής μεθώντας τον Γέλτσιν. Τώρα αντιλαμβάνονται ίσως τα όρια της ισχύος τους γιατί η ήπια δύναμη της Ε.Ε. είναι καλή για γεωπολιτικό μάρκετινγκ, όχι για σκληρά γεωπολιτικά παιχνίδια.