Τα tweets του μίσους

Για το «κλίμα» που επικρατεί στο twitter και στ’ άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσής, στην Ελλάδα αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο αρθρογράφησε στην «Καθημερινή» της Τετάρτης 16/3 ο Αλέξης Παπαχελάς

* * *

Αυτό που συμβαίνει στο Twitter και σε άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι πρωτοφανές. Ο δημόσιος διάλογος έχει αποκτήσει χαρακτηριστικά πολέμου, ολοκληρωτικού μάλιστα. Με βρισιές, αφορισμούς και απειλές κονταροχτυπιούνται διαφορετικές απόψεις. Σε αυτόν τον πόλεμο δεν υπάρχει έλεος. Οποιος τυγχάνει να έχει μετριοπαθείς απόψεις και να μη φανατίζεται απλώς εξαφανίζεται. Ξαφνικά βλέπεις ανθρώπους που είναι κατά τεκμήριο ψύχραιμοι και σοβαροί να «απασφαλίζουν», να χάνουν τη νηφαλιότητα και μαζί τη σοβαρότητά τους. «Ξεφτίλες» γράφει ο ένας, «προδότες» απαντάει ο άλλος. Εχεις την αίσθηση ότι κάποιο άνθρωποι ξυπνούν, πίνουν καφέ και μετά γράφουν ένα «άντε στον διάολο» στον ιδεολογικό τους αντίπαλο...

Διεθνείς μελέτες άλλωστε έχουν δείξει ότι λειτουργεί και ένα ιδιότυπο bullying. Οι ακραίοι και φανατικοί επιτίθενται σε όποιον δεν ταυτίζεται μαζί τους. Σιγά σιγά οι άνθρωποι χαμηλού προφίλ αποτραβιούνται στο καβούκι τους και παραδίδουν το Διαδίκτυο στους ακραίους και, σε ορισμένες περιπτώσεις, στους γραφικούς ή και παλαβούς.

Το φαινόμενο αυτό προξενεί πολύ μεγάλη ζημιά. Στην Ελλάδα η μπάλα χάθηκε νωρίς, γιατί η πρώτη άνθηση των social media συνέπεσε με τη μεγάλη οικονομική κρίση. Ενα κομμάτι της κοινωνίας διοχέτευσε εκεί την οργή της, καθώς ένιωθε να χάνει τα κεκτημένα και αυτονόητα δεκαετιών. Θεσμοί, πρότυπα, παραδοσιακά κόμματα αποκαθηλώθηκαν ραγδαία. Οι περίφημες θεωρίες συνωμοσίας, σύμφωνα με τις οποίες δεν υπήρχε κρίση χρέους, ότι μας δάνεισαν γιατί ήθελαν τα πετρέλαια στο Αιγαίο και άλλα πολλά, μετατράπηκαν σε ευαγγέλιο μέσα από το Διαδίκτυο. «Το διάβασα στο Ιντερνετ», ήταν η κλασική επωδός στις συζητήσεις του ελληνικού καφενείου.

Δεν είναι όμως μόνο ελληνικό το φαινόμενο. Στη Γερμανία όλο και περισσότεροι αναλυτές συνδέουν τη μεγάλη αντίδραση στο προσφυγικό με τα social media. Στην Αμερική η υποψηφιότητα Τραμπ και η απήχησή της οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στο ότι ο θυμός του οργισμένου λευκού πληθυσμού καλλιεργήθηκε και εκφράσθηκε στην ίδια σφαίρα. Λίγη σημασία έχει τι γράφουν οι New York Times ή τι λέει το ABC. Οσο διαψεύδουν τον Τραμπ και τους ισχυρισμούς του, τόσο ανεβαίνει σε δημοτικότητα.

Το παγκόσμιο φαινόμενο το ζούμε εδώ στην Ελλάδα στην πιο χυδαία εκδοχή του. Εχει ήδη χυθεί πολλή βενζίνη στο πάτωμα σε αυτή την κοινωνία που έχει ταλαιπωρηθεί πολύ και είναι ευάλωτη στην υπερβολή, στο πάθος, ακόμη και στο μίσος. Κανείς δεν κερδίζει από τον φαύλο κύκλο της ρητορικής βίας. Δεν κέρδισαν οι ακραία αντιμνημονιακοί της Ν.Δ., δεν θα κερδίσουν στο τέλος και οι σημερινοί φιλοκυβερνητικοί οπαδοί της τυφλής αντιπαράθεσης, ούτε όσοι τους μιμούνται «απέναντι». Γιατί, το ξαναλέμε, το τέρας του λαϊκισμού όσο το ταΐζεις με tweets μίσους τόσο ξεσαλώνει και θέλει και άλλα, πιο ακραία και πιο χυδαία, για να χορτάσει..