Fake news της Ιστορίας και η πραγματικότητα

Στη σημερινή εποχή έχουμε συνηθίσει στα Fake news και «καταπίουμε» πολλά. Όσο κι αν προσέχουμε, κυρίως τις πηγές μας αλλά και το συμφέρων που έχει αυτός που το γράφει.

Όμως έχουμε φαίνεται ότι, κατά καιρούς, έχουμε καταπιεί πολύ περισσότερα ψέματα. Λίγο το σινεμά και η λογοτεχνία, λίγο οι κακές προθέσεις και τα συμφέροντα ευθύνονται γι αυτό.

Ήταν η Μάτα Χάρι κατάσκοπος; Ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος ήταν όντως γενναίος; Ήταν το κόκκινο τηλέφωνο κόκκινο; Και ποια ήταν τελικά η πρώτη ταινία του κινηματογράφου με ήχο; Λοιπόν, η αλήθεια μπορεί να μην είναι ακριβώς αυτή που μας είχαν πει.

* * *

Η Μάτα Χάρι δεν ήταν κατάσκοπος

Αυτό που όλοι ξέρουμε και λέμε είναι ότι η Ολλανδέζα Μαργαρίτα Γερτρούδη Ζέλε, φωτο,  (έτσι γεννήθηκε το 1876 η Μάτα Χάρι) έδρασε ως πράκτορας των Γερμανών κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και μάλιστα πρόδωσε τις θέσεις των Γάλλων στρατιωτών.

Για τον λόγο αυτό, στις 15 Οκτωβρίου 1917 εκτελέστηκε με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας. Μάλιστα, σύμφωνα με τον «μύθο», την ώρα που άνοιξε πυρ το εκτελεστικό απόσπασμα, δεν αντέδρασε καν και ένας από τους στρατιώτες είπε με θαυμασμό: «Αυτή η γυναίκα ήξερε να πεθαίνει».

Τι συνέβη στην πραγματικότητα; Σύμφωνα με την ιστορικό Άλμα Λεονόρ, συγγραφέα του βιβλίου «Τα ψέματα της Ιστορίας», δεν υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία ότι η Μάτα Χάρι ήταν κατάσκοπος και το πιθανότερο είναι ότι υπήρξε «αποδιοπομπαίος τράγος», ώστε να καλυφθεί η τραγική αποτυχία της γαλλικής στρατηγικής στη διάρκεια του πολέμου, εξαιτίας της οποίας προκλήθηκαν χιλιάδες θάνατοι των Γάλλων στρατιωτών στα μέτωπα του πολέμου.

Αυτό που είναι αλήθεια είναι πως η Ολλανδέζα χορεύτρια και πόθος όλων των ανδρών της γενιάς της, έκανε... λάθος παρέες. Το σφάλμα της ήταν ότι ερωτεύτηκε έναν Ρώσο στρατιωτικό, τον Βαντίμ Μασλόφ.

Όταν ο Μασλόφ τραυματίστηκε, η Μάτα Χάρι προσπάθησε να πάει να τον βρει στη Ρωσία και ζήτησε βίζα από το γερμανικό προξενείο στο Άμστερνταμ.

Ο πρόξενος Καρλ Κρέμερ της ζήτησε σε αντάλλαγμα να του δώσει στοιχεία για τις θέσεις των γαλλικών στρατευμάτων, πράγμα που έκανε, αλλά σύμφωνα με τα ιστορικά ντοκιμαντέρ τα στοιχεία που έδωσε ήταν ήδη γνωστά και κανένα στρατιωτικό μυστικό δεν αποκαλύφθηκε στους Γερμανούς. Όπως λέει και η σχετική ταινία του National Geographic, η Μάτα Χάρι ήταν ένα «σύμβολο του σεξ, που έπεσε θύμα του Μεγάλου Πολέμου». Και του έρωτα, θα λέγαμε εμείς...

Ούτε τηλέφωνο ούτε κόκκινο

Όπως μάθαμε μετά την πυραυλική κρίση του Κόλπου των Χοίρων το 1963, όταν ο κόσμος έφτασε στα πρόθυρα του πυρηνικού πολέμου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζον Φ. Κένεντι και ο ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης Νικίτα Χρουτσόφ συμφώνησαν να εγκαταστήσουν ένα «κόκκινο τηλέφωνο», ώστε να προλάβουν ενδεχόμενη νέα κρίση.

Στην πραγματικότητα, αυτό που συνέδεε τους δύο ηγέτες του Ψυχρού Πολέμου δεν ήταν ούτε τηλέφωνο, ούτε φυσικά κόκκινο.

Επρόκειτο για ένα δίκτυο επικοινωνίας μεταξύ των ηγετών ΗΠΑ και Ρωσίας, επί της ουσίας μια κρυπτογραφημένη τηλεφωνική γραμμή η οποία θα χρησιμοποιείτο ώστε να αποφευχθεί πόλεμος μεταξύ των δύο χωρών.

Οι πειρατές δεν είχαν γάντζους αντί για χέρι

Πώς σκέφτεστε τους πειρατές: Άνδρες -κυρίως- σκληρούς, με γενειάδες, μάτια καλυμμένα με μαύρα προστατευτικά, ξύλινα πόδια, έναν παπαγάλο στον ώμο τους και γάντζο αντί για χέρι.

Όλα αυτά φυσικά θυμίζουν και Πίτερ Παν και «Πειρατές της Καραϊβικής» και πολλές ταινίες μυθοπλασίας.

Το μόνο πραγματικό είναι ότι ο γάντζος είναι εξαιρετικό όπλο και εργαλείο όταν θέλεις να καταλάβεις το πλοίο των αντιπάλων. Άλλωστε, κανείς άνθρωπος χωρίς χέρι ή πόδι δεν θα μπορούσε να είναι χρήσιμος σε ένα πειρατικό πλοίο. Ωστόσο, όταν ένας πειρατής έχανε το χέρι ή το πόδι του στο πεδίο της μάχης, τότε το ταμείο του πλοίου του εξασφάλιζε αποζημίωση ώστε να «αποστρατευθεί». Η αποζημίωση αυτή περιελάμβανε χρήματα ή σκλάβους, ή και τα δύο.

Ο όχι και τόσο Λεοντόκαρδος Ριχάρδος

Ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος (1157-1199), σύμφωνα με όσα ξέρουμε ή πιστεύουμε, ήταν ένας μονάρχης αφοσιωμένος στην ευημερία του λαού του, ενώ πολέμησε με γενναιότητα στους Άγιους Τόπους όπου πήγε για το καλό του Χριστιανισμού. Όμως, κατά τη διάρκεια της απουσίας του, ο φθονερός και κακόβουλος αδελφός του Ιωάννης προσπάθησε να σφετεριστεί τον θρόνο του.

Ε, λοιπόν, ο Ριχάρδος έζησε στην Αγγλία, σε όλη τη δεκαετή βασιλεία του, μόνο έξι μήνες. Το κόστος της Τρίτης Σταυροφορίας, την οποία αυτός ξεκίνησε, ήταν τέτοιο ώστε οδήγησε ουσιαστικά τη χώρα σε χρεοκοπία. Όσο για τις μάχες, μετείχε σε ελάχιστες, ενώ δεν είχε ιδέα για στρατηγική.

Αυτό που τον ενδιέφερε ήταν οι ερωτικές περιπέτειες και η καλή ζωή, με πλούσια γεύματα, καλό κρασί κ.ο.κ. Σύμφωνα με τους βιογράφους του, ήταν «κακός γιος, κακός αδελφός, κακός σύζυγος και κακός βασιλιάς».

Και κινηματογραφικά fake news

Αυτό που όλοι μας λένε είναι ότι η πρώτη κινηματογραφική ταινία με ήχο στην ιστορία είναι ο «Τραγουδιστής της Τζαζ», του Άλαν Κρόσλαντ, παραγωγής του 1927.

Η ταινία, διασκευή θεατρικού έργου, περιείχε διάλογο και τραγούδια με υπότιτλους, και όλα αυτά χάρη στο σύστημα καταγραφής ήχου Vitaphone που ανέπτυξαν από κοινού οι εταιρείες Warner και Western Electric.

Και όμως, είχε προηγηθεί η ταινία «Μακριά από τη Σεβίλη», διάρκειας 11 λεπτών, που κυκλοφόρησε στις 15 Απριλίου 1923, σε σκηνοθεσία Λι Ντι Φόρεστ και με πρωταγωνίστρια την έφηβη Κοντσίτα Πικέρ.

Η ταινία, στην ισπανική γλώσσα, προβλήθηκε στο θέατρο Rivoli της Νέας Υόρκης και σύμφωνα με τον σεναριογράφο του ντοκιμαντέρ για την Κοντσίτα Πικέρ, Αγουστίν Τένα, είναι η πρώτη ταινία με ήχο και μάλιστα είναι στην ισπανική γλώσσα.

Την ανακάλυψε στη βάση δεδομένων του σινεμά Internet Movie Data Base (IMDB), τη μεγαλύτερη του είδους της, και είχε χρονολογηθεί το 1923. Από το IMDB και η φωτό της πρωταγωνίστριας της πρώτης ομιλούσας ταινίας, Κόντσα Πικέρ

Αναδημοσίευση: efsyn.gr