Ραδιοπειρατές «εραστές του ραδιοφώνου»

Μια σπάνια φωτογραφία του θρυλικού
«πειρατικού» ραδιοφωνικού σταθμού
Μουσικός Δίαυλος 1987.
Από αριστερά προς τα δεξιά:
Βασίλης Θεμελής, ΚΥΡΙΟΣ Rykios,
Νίκος Τερζόγλου & Nick Katanakis

Παρά τα τεχνικά ραδιοφωνικά προβλήματα της Ελλάδας, μιας αναπτυσσόμενης και με τα τραύματα του πολέμου ταραγμένης χώρας, στη δεκαετία του 1960 «ραδιοπειρατές» ή «ραδιοπειραματιστές» ή «ραδιοερασιτέχνες» ή «ραδιόφιλοι» ή «εραστές του ραδιοφώνου» εκπέμπουν παράνομα στις περισσότερες γειτονιές της Αθήνας, στη Θεσσαλονίκη, στην Πάτρα, στην Καβάλα, στη Χαλκίδα, στο Ναύπλιο, στην Κρήτη, στα Νησιά (σημ Garfield: θα συμπλήρωνα και τη Λάρισα, Καρδίτσα τα Φάρσαλα και όλη τη Θεσσαλία που ακούγαμε τη δεκαετία του 80 εμείς) και σε πολλά άλλα μέρη της Ελλάδας, στα μεσαία κύματα. 

• • •

Ένας από τους πιο θρυλικούς ραδιοπειρατές της εποχής είναι ο Geronimo Groovy, που οι εκπομπές του ακούγονται πολλές φορές από την Αίγυπτο μέχρι την Ιταλία και που παίρνει κάθε χρόνο χιλιάδες γράμματα αλληλογραφίας φανατικών οπαδών του σε διάφορες γλώσσες.

Οι ερασιτεχνικοί ραδιοσταθμοί πολλαπλασιάζονται στις δεκαετίες 1960 και 1970 με τους απόφοιτους των ραδιοτεχνικών και ραδιοηλεκτρολογικών Σχολών, που πειραματίζονται με αυτοσχέδιες ηλεκτρονικές κατασκευές και φτιάχνουν ιδιοκατασκευασμένους ραδιοφωνικούς πομπούς. Οι περισσότεροι από τους μουσικούς ραδιοπειρατές προέρχονται από τα μαθητικά νεανικά δρώμενα και εκπέμπουν ξένα ροκ και λαϊκά ελληνικά τραγούδια, προσπαθώντας με επιμονή να φτιάξουν το δικό τους επικοινωνιακό χώρο με τις τηλεφωνικές αφιερώσεις ενάντια σε μια αρνητικά δικαστική και αυστηρά αστυνομευόμενη κοινωνία.

Ένας από τους ιστορικούς ραδιοπειρατές είναι και ο Γιώργος Κυρλάκης, που λειτουργούσε με το ψευδώνυμο Easy Rider (Ελεύθερος Καβαλάρης) και που είναι ο δημιουργός του «ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ» κατασκευάζοντας έναν πρόχειρο αλλά κατάλληλο ραδιοπομπό μεσαίων κυμάτων στους 963 χιλιοκύκλους, που ήταν η φωνή της ηρωικής εξέγερσης του Πολυτεχνείου το Νοέμβριο του 1973 στην Αθήνα.

 

ΡΑΔΙΟΣΤΑΘΜΟΣ "ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ"

Το ‘ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ’ είναι ένα Ραδιοφωνικό Μετέωρο στην ιστορία της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και ίσως παγκόσμια πρωτοτυπία που μια εξέγερση σπουδάζουσας και εργαζόμενης νεολαίας ενάντια στη δικτατορία της 21 Απριλίου είχε το δικό της Ραδιοσταθμό. Ο Γιώργος Κυρλάκης, μετέπειτα τεχνικός της ΕΡΤ, μιλάει πάντα για το "δικό του Πολυτεχνείο". Είναι ο ηλεκτρονικός ραδιοπειρατής EASY RIDER, που έφτιαξε σε χρόνο ρεκόρ λίγων ωρών, το πομπό του ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ μέσα στα εργαστήρια της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανολόγων.

Ώσπου να ακουστεί καλά το "ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ" με (4) λυχνίες 807 στην έξοδο και με πρόβλεψη για μια ενδεχόμενη ισχύος 813 χρειάστηκε να γίνουν ηρωϊκές τεχνικές προσπάθειες. ΄Αριστος ραδιοτεχνίτης ο Γιώργος Κυρλάκης πραγματοποίησε την ιδέα να αποκτήσουν οι ‘’ελεύθεροι πολιορκημένοι’’ του Πολυτεχνείου τη δική τους ραδιοφωνική κραυγή και να ξεσηκώσουν με τα ερτζιανά κύματα ολόκληρο τον Αθηναϊκό λαό και όχι μόνο, να τρέξει για να βοηθήσει. Σε λίγη ώρα το "ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ" το άκουγε όλη η Αθήνα, γιατί τον έπιαναν και τον αναμετάδιναν και άλλοι Ραδιοπειρατές σ’ όλη την Αττική, κι ακόμα τον μετάδιναν και ξένοι Ραδιοσταθμοί, το BBC Λονδίνου, το Παρίσι, η Ντόϋτσε Βέλε Γερμανίας, σ’ όλο το κόσμο.

Πρώτος εκφωνητής που έδωσε και το όνομα του Σταθμού ήταν ο μεταλλειολόγος Μίλτος Χαραλαμπίδης, ύστερα ο Δημήτρης Παπαχρήστου και τελευταία η Μαρία Δαμανάκη. Ο Γιώργος Κυρλάκης ‘’ο Ραδιοπειρατής των εξεγερμένων’’ ήταν άγρυπνος πάνω απ’ το πομπό για να Ακούγεται η Φωνή της Ελευθερίας ... ‘’ ΄Ελληνες φαντάροι είμαστε αδέλφια, δεν θα μας χτυπήσετε, δε θα αφήσετε να χυθεί αδελφικό αίμα...’’ Τελικά με την είσοδο του τανκ, πριν τη σιγή του Σταθμού, ο Δημήτρης Παπαχρήστου σαν τέλος του προγράμματος θα απαγγείλει με σπάνιο σθένος και τραγικό ύφος τον Εθνικό ΄Υμνο

Nick Katanakis: Το 1982 Αφού το πρόβλημα
με την αστυνομία συνεχιζόταν,
το «Radio International»  έγινε «IBC»
ώστε η μετάδοση να γίνεται στις περισσότερες
περιοχές της Θεσσαλονίκης καθημερινά.
Πάντα όμως ρίχνοντας μια ματιά από
το μπαλκόνι μου να δω αν η αστυνομία
προσπαθεί να εντοπίσει το σήμα του!

 

Την εποχή της πειρατικής ραδιοφωνίας

• Δημιουργούσαν σταθμούς και εκπομπές για προσωπική ευχαρίστηση

• Χρησιμοποιούσαν κυρίως ψευδώνυμα
• Ο κάθε ραδιοπειρατής είχε το δικό του σταθμό
• Ο κάθε πειρατικός ραδιοφωνικός σταθμός έβγαινε στον αέρα μέσα από εφηβικά – νεανικά δωμάτια ή από σαλόνια παρέα με τα πετσετάκια της μαμάς
• Κάποιες φορές, διάφοροι φίλοι συντόνιζαν τους σταθμούς τους και μέσω αναμετάδοσης – αν δε κάνω λάθος – δημιουργούσαν τα γνωστά νυχτερινά πηγαδάκια.
• Ελάχιστοι σκεφτόταν πως κάποτε μπορεί να γίνει επάγγελμα το χόμπι τους, άσχετα κι αν έγινε για αρκετούς από αυτούς τελικά
• Στις εκπομπές τους χρησιμοποιούσαν μουσική ελεύθερα, χωρίς να πληρώνουν πνευματικά δικαιώματα

Μια φωτογραφία του 1979
με τον “Ραδιοπειρατή”  Μιχάλη τον “519”
στο  μικρόφωνο, μπροστά στον ανοιχτό
dublex και στον πομπό του
στα μεσαία κύματα (Α.Μ.)

• Χρησιμοποιούσαν μουσική ανάλογα με τη διάθεση της στιγμής και όχι ανάλογα με την πληρωμένη λίστα της δισκογραφικής
• Συζητούσαν με τους ακροατές τους για οτιδήποτε σε ανοιχτές γραμμές που δεν απαντούσαν γραμματείς και παρατρεχάμενοι
• Ξόδευαν αρκετά χρήματα για να μπορούν να εκπέμπουν
• Κάποιοι άρχισαν να χρησιμοποιούν διαφημίσεις για να καλύψουν τα έξοδα και να μπορούν να συνεχίσουν να εκπέμπουν
• Κάποιοι άρχισαν να οργανώνουν ακόμα και πάρτι σε νυχτερινά μαγαζιά
•  Όσο περνούσε ο καιρός και αύξανε το κοινό και η δύναμη του μέσου
• Άρχισε να δημιουργείται αναστάτωση στα επίσημα μέσα
• Τους κυνήγησαν αρκετά και κατάφεραν να φιμώσουν αρκετούς
• Κάποιοι ήρθαν αντιμέτωποι με το νόμο και ταλαιπωρήθηκαν ηθικά, ψυχολογικά και οικονομικά μέσα σε δικαστήρια
• Όσοι κατάφερναν να ξεφύγουν, προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να διαφυλάξουν την ανωνυμία μέσω της ψευδωνυμίας τους, για να έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν να εκπέμπουν.
• Οι περισσότεροι φοβήθηκαν και σταμάτησαν να εκπέμπουν

 

 

Αναδημοσίευση: to-paliatzidiko.blogspot.com

Φωτο: thessalonikiartsandculture.gr