Τα κόμματα που (δηλώνουν ότι) επιδιώκουν κυβέρνηση συνεργασίας, πρέπει να αποδείξουν ότι το εννοούν. Αλλιώς ας ετοιμάζονται για άλλη μια θητεία της ΝΔ αναλύει σε άρθρο του με τον ίδιο τίτλο το Σάββατο 1 Απριλίου ο Γιώργος Καρελιάς στο news247.gr
• • •
Οι οποιεσδήποτε σκοπιμότητες δεν πρέπει να μας οδηγούν σε αυθαίρετα συμπεράσματα. Η Ελλάδα δεν έχει κουλτούρα κυβερνητικών συνεργασιών και πρέπει να αποκτήσει. Όμως, οι κατηγορηματικές και επιπόλαιες εξ αριστερών αποφάνσεις του τύπου «οι αυτοδύναμες κυβερνήσεις κατέστρεψαν τη χώρα» δεν πατάνε στην πραγματικότητα. Το ίδιο και η εκ δεξιών προπαγάνδα ότι χωρίς αυτοδυναμία «θα έλθει η καταστροφή».
Τα πράγματα είναι, ως συνήθως, πιο σύνθετα. Η μεταπολιτευτική πολιτική ζωή οικοδομήθηκε πάνω στις αυτοδύναμες κυβερνήσεις. Έτσι κυβέρνησαν για περίπου 40 χρόνια η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ. Στο διάστημα αυτό η χώρα είχε τα πάνω της και κάτω της.
Αυτοδύναμες κυβερνήσεις προώθησαν την ευρωπαϊκή προοπτική της (στις δεκαετίες του ’70 και του ’90). Αυτοδύναμες κυβερνήσεις επέφεραν μεγάλες αλλαγές στην οικονομική και κοινωνική ζωή (δεκαετία του ’80). Ταυτόχρονα, οι ίδιες κυβερνήσεις ευθύνονται για τη δημιουργία ενός στρεβλού κράτους. Οι ίδιες οδήγησαν στη χρεοκοπία (δεκαετία του 2000).
Οι κυβερνήσεις αυτές ήταν αυτοδύναμες και με την έννοια αυτή ισχυρές. Για παράδειγμα, αν δεν ήταν τέτοιες οι πρώτες κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ στη δεκαετία του ’80, οι πολιτικοκοινωνικές αλλαγές που έφεραν δεν θα είχαν έρθει ποτέ, καθώς το αντίπαλο κόμμα της ΝΔ τις πολέμησε λυσσαλέα.
Από την άλλη, αυτές οι ίδιες κυβερνήσεις ευθύνονται για τον άκρατο κομματισμό που επέβαλαν σχεδόν παντού, ο οποίος κρατάει μέχρι τις μέρες μας. Αυτοδύναμη είναι η κυβέρνηση που εξελέγη το 2019, ισχυρή ήταν. Ή μήπως όχι; Αν ήταν, γιατί ο στενός πυρήνας του Μαξίμου παρακολουθούσε όχι μόνο πολιτικούς αντιπάλους, αλλά και υπουργούς και άλλους ανώτατους κρατικούς αξιωματούχους; Ήταν αποτέλεσμα ανασφάλειας και αδυναμίας ή αλαζονείας;
Αλλά και τα παραδείγματα των κυβερνήσεων συνεργασίας που είχαμε μέχρι σήμερα, λιγοστά είναι η αλήθεια, μάλλον δεν είναι για μίμηση. Ίσως γιατί έγιναν υπό πιεστικές συνθήκες και χωρίς στοιχειώδεις αρχές συνεργασίας, αλλά το αποτέλεσμα δεν αλλάζει.
Την τελευταία δεκαετία είχαμε δύο τέτοιες κυβερνήσεις. ΝΔ και ΠΑΣΟΚ (Σαμαράς, Βενιζέλος) την περίοδο 2012-2014 και ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ (Τσίπρας-Καμένος) την περίοδο 2015-2019. Οι ψηφοφόροι δεν εκτίμησαν το έργο τους και στις εκλογές αποδοκιμάστηκαν, η πρώτη το 2015 και η δεύτερη το 2019.
Η συνεργασία στις κυβερνήσεις αυτές ήταν «παρά φύσιν». Η συνεργασία των άλλοτε μεγάλων αντιπάλων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ εξόργισε μεγάλο μέρος ψηφοφόρων, κυρίως του ΠΑΣΟΚ, με αποτέλεσμα να το εγκαταλείψουν. Αλλά και η συνεργασία ενός αριστερού κόμματος με ένα άλλο(ΑΝΕΛ), που ανήκε στην εθνικιστική δεξιά, στιγμάτισε τον ΣΥΡΙΖΑ.
Αλλά και σήμερα όσα κόμματα ευνοούνται από την απλή αναλογική (τα μικρότερα) είτε αρνούνται οποιαδήποτε συνεργασία για σχηματισμό κυβέρνησης (ΚΚΕ, ΜΕΡΑ 25) είτε θέτουν όρους που δύσκολα θα γίνουν δεκτοί (ΠΑΣΟΚ). Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε απαξίωση της απλής αναλογικής στα μάτια των ψηφοφόρων. Και αν, τελικά, οι ψηφοφόροι δώσουν την ευκαιρία για συνεργασία και τα κόμματα - που υποτίθεται ότι την επιδιώκουν - την κλοτσήσουν, τότε η ευκαιρία θα χαθεί και θα επανέλθουμε στην εποχή των αυτοδυναμιών.
Η ΝΔ έχει σταθερή θέση υπέρ των αυτοδύναμων κυβερνήσεων. Αν δεν την κατακτήσει στις επόμενες εκλογές, ο κ. Μητσοτάκης θα βρεθεί προ αδιεξόδου, καθώς πολύ δύσκολα θα βρει κυβερνητικό συνεταίρο.
Γι’ αυτό τα κόμματα που (δηλώνουν ότι) επιδιώκουν κυβέρνηση συνεργασίας πρέπει να αποδείξουν ότι το εννοούν. Για να ομαλοποιηθεί η πολιτική ζωή, η συνεργασία αυτή πρέπει να γίνεται υπό δύο όρους: Πρώτον, μεταξύ όμορων κομμάτων. Και, δεύτερον, σε προγραμματική βάση.
Τι σημαίνει «όμορα κόμματα»; Ας το πούμε με δύο παραδείγματα του πρόσφατου παρελθόντος. Δεν ήταν όμορα κόμματα η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, που συνεργάστηκαν το 2012 και η συνεργασία αυτή καταβαράθρωσε το ΠΑΣΟΚ. Δεν ήταν όμορα κόμματα ο ΣΥΡΙΖΑ και οι ΑΝΕΛ, που συνεργάστηκαν το 2015 και στιγμάτισε το κόμμα της Αριστεράς και οδήγησε στην εξαφάνιση του κόμματος του Καμένου.
Ο όρος αυτός φέρνει σε δύσκολη θέση το ΠΑΣΟΚ, εξ και η αντιφατικές θέσεις του Νίκου Ανδρουλάκη. Το ΠΑΣΟΚ είναι διχασμένο μεταξύ δεξιόστροφων και αριστερόστροφων (ή, καλύτερα, αντιδεξιών) ομάδων και γι’ αυτό η ηγεσία του δεν μπορεί να πάρει ξεκάθαρη θέση για τις μετεκλογικές εξελίξεις. Δίνει την εντύπωση ότι, αν δεν υπήρχε ο κ. Μητσοτάκης, θα μπορούσε να συνεργαστεί ξανά με τη ΝΔ, παρά το οδυνηρό μάθημα της περιόδου 2012-2015.
Έτσι, οι κυβερνητικές συνεργασίες σ’ αυτές τις εκλογές ενδέχεται να καταστούν ανέφικτες κόντρα στη θέληση του εκλογικού σώματος. Αν αυτό συμβεί, ο μόνος που θα βγει ωφελημένος θα είναι ο κ. Μητσοτάκης και η ΝΔ. Γι’ αυτό η ευθύνη βαραίνει αποκλειστικά τα κόμματα της σημερινής αντιπολίτευσης που δηλώνουν υπέρμαχα των κυβερνήσεων συνεργασίας. Αν αποδειχθεί ότι το κάνουν μόνο προσχηματικά, ας ετοιμάζονται για άλλη μια θητεία της ΝΔ και του κ. Μητσοτάκη…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου