Η χιονοστιβάδα της αποδοκιμασίας

Ενδιαφέρων το άρθρο της κ. Tασούλας Καραϊσκάκη στην χθεσινή (24/2)«Καθημερινή» (με τον ίδιο τίτλο) για την τιμωρία των πολιτικών μας των δυο μεγάλων κομμάτων από τους πολίτες και τον κίνδυνο που προκύπτει από αυτήν. Να σημειώσω πως της ξεφυγαν αρκετές εκδηλώσεις αποδοκιμασίας. Όπως του πρωθυπουργού στο Ηρώδειο (και στην Κοζάνη και Κομοτινή), της κ. Διαμαντοπούλου στο Βόλο, του κ. Παπουτσή στην Αθήνα (έξω από τη Βουλή στο Σύνταγμα) το σύνολο των βουλευτών του διπολισμού στην Πάτρα κ.α

* * *

Μορφή χιονοστιβάδας λαμβάνει η αποδοκιμασία πολιτικών σε δημόσιους χώρους, όπως τα χθεσινά συνθήματα έξω από το σπίτι του Ακη Τσοχατζόπουλου, οι διαμαρτυρίες Ελλήνων φοιτητών κατά την ομιλία του πρωθυπουργού στο πανεπιστήμιο Χούμπολτ του Βερολίνου, την περασμένη Δευτέρα (μπόρεσε να συνεχίσει μόνο αφού τους απομάκρυνε η γερμανική αστυνομία), τα συνθήματα νεαρών –νωρίτερα την ίδια μέρα– κατά του Χρήστου Πρωτόπαπα, σε εστιατόριο του κέντρου. Ή η φραστική επίθεση κατά του Κώστα Σημίτη από ομάδα αφισοκολλητών (26/1), επίσης στο κέντρο της Αθήνας, το γιουχάισμα του Θόδωρου Πάγκαλου στο φουαγιέ του Μεγάρου Μουσικής (23/1), ο προπηλακισμός του Κωστή Χατζηδάκη κατά τη διάρκεια της πορείας των ΓΣΕΕ - ΑΔΕΔΥ, στις 15/12, το παπούτσι στον πρωθυπουργό στη Θεσσαλονίκη (11/9/10), οι επιθέσεις κατά των πρώην προέδρων της Βουλής, Απ. Κακλαμάνη και Δ. Σιούφα (στην Κοραή την Πρωτομαγιά και σε ταβέρνα στην Πάρο τον Αύγουστο, αντίστοιχα)...
Οι πολιτικοί αποτελούν για τους αγανακτισμένους πολίτες πλέον «κόκκινο πανί». Αντιπροσωπεύουν γι’ αυτούς την ανευθυνότητα, την απάτη, την κούφια δημαγωγία, την αναξιοκρατία, την αποτυχία. Είναι για τους οργίλους πολίτες οι υπεύθυνοι για την «ελληνική τραγωδία», τις συνέπειες της οποίας καλούνται οι ίδιοι να πληρώσουν, οι πλουτίσαντες από την πολιτική, αλλά πλέον χωρίς καμία λάμψη, χωρίς να πλέκεται γύρω τους κάποιος μύθος, χωρίς τη δύναμη να χειραγωγούν με ψευδείς υποσχέσεις. Γι’ αυτούς, δεν έχουν πρόσωπο, αλλά ψιμύθιο.
Κάποτε, η δημόσια εμφάνιση ήταν για τον πολιτικό ένας δίαυλος επικοινωνίας με τον εκλογέα, ένας μηχανισμός στερέωσης της θέσης υπεροχής του, αποτελούσε εγγύηση ακτινοβολίας. Σήμερα, αποτελεί ρίσκο. Τέλειωσε η εποχή που κυκλοφορούσε ο πολιτικός (με τους «μυστικούς» του) ως απλός θνητός, εμφανιζόταν στις ταβέρνες με τις παρέες του ή στα θέατρα, πάντοτε με καθυστέρηση, και έδρεπε χειροκροτήματα, επευφημίες, φωτογραφίες. Οι λιβανωτοί και οι εγκωμιασμοί ανήκουν στο παρελθόν. Τώρα υπάρχει μόνον οργή.
«Αρχή άνδρα δείκνυσι» έγραψε ο Σοφοκλής: το τι κρύβει στο μυαλό του ο πολιτικός φαίνεται όταν δοκιμαστεί στην εξουσία. Για τους θυμωμένους πολίτες έχει φανεί τι έχουν στο μυαλό τους οι Ελληνες πολιτικοί. Οι οποίοι, έντρομοι μπροστά στο κύμα αποδοκιμασίας και απειθαρχίας, με τις ιδεολογικές άμυνές τους να έχουν εξαντληθεί, τους μηχανισμούς πολιτικής πειθούς να μη λειτουργούν, δείχνουν να μην έχουν άλλη λύση από την καταστολή...
Από την άλλη, η έξοδος από την κρίση δεν φαίνεται, ούτε μπορεί να προέλθει από μια οργισμένη και κατακερματισμένη κοινωνία. Από τη ρίψη στον Καιάδα σύσσωμου του πολιτικού κόσμου. Η γενίκευση μιας τέτοιας στάσης ίσως έστρεφε τμήματα της κοινωνίας σε συντηρητικότερες κατευθύνσεις, ίσως οδηγούσε σε ακραίες εξελίξεις.
Θα πρέπει η οργή να γίνει ορμή και έρμα μιας νέας ζωής. Τίνι τρόπω; Θ’ αρκούσε να θυμηθούμε ότι η ώθηση προς την πρόοδο συνήθως δεν οφείλεται σε κάποιον από μηχανής πολιτικό θεό, αλλά στην κινητικότητα της κοινωνίας, στην προσπάθεια προσαρμογής της στα νέα δεδομένα, στην ικανότητά της να μοχθεί και να ονειρεύεται.