Εκδοχές φιλοπατρίας

Περί φιλοπατρίας ήταν το άρθρο του Παντελή Μπουκάλα στην «Καθημερινή» της περασμένης Πέμπτης 4 Ιουλίου. Μια φιλοπατρια που θα τη δούμε (από ΝΔ και ΠΑΣΟΚ) μάλλον τη Δευτέρα, - δεν ξέρω ίσως - και από την Αριστερά της ευθύνης.

* * *

Αν αποδεχόμασταν πως η συνεχής επίκληση της πατρίδας και της σημαίας, η ακατάσχετη ρητορική τους χρήση, αποτελεί πιστοποιητικό πατριωτισμού, θα καταλήγαμε σε συμπεράσματα προδήλως λαθεμένα. Μήπως δεν πατριδολογούσαν ασύστολα όσοι πλήγωσαν βαριά το σώμα της πατρίδας με τις δικτατορίες και τα δεσμά τους; Μήπως δεν καπηλεύονται τώρα τη σημαία όσοι τη «στολίζουν» με μαιάνδρους ναζιστικών συμπαραδηλώσεων ή χρησιμοποιούν το κοντάρι της για να σπάζουν κεφάλια αλλοχρώμων και ιδεολογικώς αλλοπίστων;
Χορτάσαμε πια από τον άσαρκο, άναιμο και ανέμπνευστο πατριωτισμό των πανηγυρικών και των επετειακών διαγγελμάτων, που συντάσσονται σαν καθηκοντολόγια τα οποία αφορούν αποκλειστικά τους παραλήπτες τους και όχι τους ίδιους τους υψηλούς συντάκτες και αποστολείς τους. Να, τώρα με τον «οικονομικό πατριωτισμό» ας πούμε. Ποιοι κυρίως τον συνιστούν, ποιοι προπάντων τον απαιτούν, αν όχι όσοι δεν μάτωσαν καθόλου από την κρίση; Αυτοί έχουν την αναίδεια να παραδίδουν δωρεάν μαθήματα φιλοπατρίας σε όσους είδαν τη ζωή τους να υποβαθμίζεται δραματικά από τη μια μέρα στην άλλη. Αυτοί ανεβαίνουν στους άμβωνες του Δέοντος και του Ορθού και παριστάνουν τους ιεροκήρυκες που αγρυπνούν για τη «σωτηρία της πατρίδας».
Οχι. Η ασυγκράτητη ελλαδολογία δεν πιστοποιεί πως υπάρχει ριζωμένη αγάπη για την Ελλάδα. Και συχνά-πυκνά, παλιότερα και σήμερα, χρησιμοποιείται σαν παραπέτασμα καπνού, για να κρυφτούν ο τυχοδιωκτισμός και η φαυλότητα, η ματαιοδοξία και ο αμοραλισμός. Και εν πάση περιπτώσει, δεν υπάρχουν ιδιοκτήτες του πατριωτισμού, είτε για κόμματα πρόκειται, που αυτοπαρουσιάζονται σαν οι μοναδικοί ανιδιοτελείς υπηρέτες του τόπου, είτε για πρόσωπα, από αυτά που όσο πιο γλυκερά φλυαρούν για το «εμείς», τόσο περισσότερο τρώγονται από το ακόρεστο εγώ τους.
Για να υποστηριχθεί το σενάριο σύμφωνα με το οποίο το πατριωτικό φρόνημα είναι αποκλειστικό γνώρισμα ορισμένων (κομμάτων ή προσώπων), οι δε υπόλοιποι τυγχάνουν, αν όχι μισέλληνες, πάντως εαυτούληδες, οπισθοδρομικοί και αντιμεταρρυθμιστές, διακινείται από πολιτικούς και σχολιαστές το δόγμα τού ενός και μοναδικού δρόμου σωτηρίας της χώρας. Πρόκειται, βέβαια, για τον δρόμο που ανοίγει η τρόικα υπέρ ημών, όπως τουλάχιστον ισχυρίζονται οι υποστηρικτές του. Αλλά πια είναι τόσα τα αναγνωρισμένα λάθη των τροϊκανών και τόσο βαριές οι «παράπλευρες απώλειες» από την οικονομική και κοινωνική πολιτική που υπαγορεύουν, ώστε ακόμα και οι πλέον πεισματάρηδες υποστηρικτές των Μνημονίων θα ’πρεπε να ξανασκεφτούν αν οι επιβαλλόμενες συνταγές οδηγούν πράγματι στη σωτηρία. Εδώ που φτάσαμε, η καλλιέργεια μύθων επιτυχίας και ευτυχίας και η διασπορά χαρμόσυνων πλην αβάσιμων ειδήσεων δεν είναι πράξεις τόσο πατριωτικές όσο θέλουν να τις εμφανίζουν οι ίδιοι οι καλλιεργητές και σπορείς. Η φενάκη βλάπτει την πατρίδα πολύ πιο σοβαρά από τον τάχα γκρινιάρικο πεσιμισμό.