Όταν οι αυτοκτονίες στην Ελλάδα γίνονται… αριθμοί

4.000 έφτασαν, λέει, οι αυτοκτονίες στην Ελλάδα στα χρόνια των μνημονίων. Επειδή ακούω αυτόν ακριβώς τον αριθμό ένα χρόνο τώρα φοβάμαι πως θα έχει γίνει 5.000. Αν ακόμη πούμε πως μερικές αυτοκτονίες δεν δηλώνονται έτσι για θρησκευτικούς ή (και) για κοινωνικούς λόγους. Βέβαια μπορεί να μην είναι λόγω κρίσης αλλά και ερωτικής απογοήτευσης και οικογενειακής καράστασης. Στην περιοχή μας (νομό Λάρισας) την περασμένη βδομάδα είχαμε τρεις (σε Λάρισα, Φάρσαλα και Γόννους) και ήταν και οι τρεις αποτέλεσμα της κατάστασης που μας έφερε ο Giorgos και τη συντήρησαν Παπαδήμ(ι)ος και Σαμαράς

* * *

"Γεια σας. Θα ήθελα κάπου να μιλήσω. Είναι η δεύτερη φορά που προσπαθώ να βάλω τέλος στη ζωή μου"… Αυτή είναι η φράση που αρκετά συχνά ακούν οι εξειδικευμένοι ψυχολόγοι της ΜΚΟ Κλίμακα που ανταποκρίνονται στις κλήσεις χιλιάδων ανθρώπων που τηλεφωνούν για να λάβουν βοήθεια στην ειδική γραμμή 1018 της Οργάνωσης. Η φωνή από το ακουστικό παγώνει και αρχίζει η ατέρμονη προσπάθεια της «παρέμβασης» των ειδικών.

Είναι αρκετές οι φορές που τα άτομα που βρίσκονται στη γραμμή επικαλούνται την απελπισία και τη «θηλιά στο λαιμό» που τους έχουν προκαλέσει τα χρέη, το μη αξιοβίωτο της ζωής τους  λόγω οικονομικών προβλημάτων και πάει λέγοντας σε μια εποχή σκληρής κρίσης, σημειώνουν ψυχολόγοι της ΜΚΟ Κλίμακα.

Σε μια τέτοια περίοδο, όπου οι αυτόχειρες αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο τα στοιχεία για τις αυτοκτονίες στη χώρα μας είναι… αμφιλεγόμενα καθώς κάθε αρμόδια αρχή μετρά τις δικές τις αυτοχειρίες δίχως να υπάρχει μια πραγματικά αντιπροσωπευτική εικόνα του αριθμού των αυτοχειριών.

Και όχι επειδή έχει ουσιαστική σημασία ο ακριβής αριθμός, αλλά επειδή η πραγματικότητα μάλλον θα εξέπληττε και τους πιο μετριοπαθείς και φυσικά ίσως κινητοποιούσε την κοινωνία και τους αρμόδιους στη χάραξη ενός συντεταγμένου και αποτελεσματικού σχεδίου αντιμετώπισης του φαινομένου που σχετίζεται και με την οικονομική κρίση.

Πιο συγκεκριμένα, με πιο πρόσφατο το παράδειγμα των στατιστικών στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ για τις αυτοκτονίες, σύμφωνα με τα οποία  οι αυτοχειρίες το 2009 ανήλθαν σε 391, το 2010 σε 377 και το 2011 σε 477, συνολικά δηλαδή 1245 αυτοκτονίες την τριετία.

Σημειώνεται ότι η ΕΛΣΤΑΤ λαμβάνει υπόψη της τα δεδομένα από τις ληξιαρχικές πράξεις, γεγονός που συνεπάγεται ότι δεκάδες αυτοκτονίες δεν προσμετρούνται καθώς είτε για θρησκευτικούς είτε για προσωπικούς λόγους το συγγενικό περιβάλλον δεν δηλώνει πάντα της αυτοχειρία ως αίτιο θανάτου.

Την ίδια ώρα, η ΕΛ.ΑΣ. από την μεριά της αναφέρεται σε διπλάσιο αριθμό αυτοχείρων προσμετρώντας και τις απόπειρες αυτοκτονίας αναφέροντας ότι οι τελεσθείσες αυτοκτονίες ή απόπειρες ανήλθαν το διάστημα από 1.1.2009 έως 23.08.2012 σε 3.124 πανελλαδικά. Τις αυτοκτονίες μετρά και το ΕΚΑΒ μετρώντας τα περιστατικά που αναλαμβάνει χωρίς συνολικά για την Επικράτεια μέχρι στιγμής στοιχεία.

Παράλληλα, η ΜΚΟ Κλίμακα υποστηρίζει ότι ο πραγματικός αριθμός των αυτοκτονιών είναι πολύ μεγαλύτερος και στις δύο περιπτώσεις καθώς η Οργάνωση καταμετρά τα περιστατικά βάσει των κλήσεων που δέχεται.

«Πρόκειται για τον μεγαλύτερο αριθμό αυτοκτονιών που έχει καταγραφεί στη χώρα τα τελευταία 50 χρόνια, από την έναρξη δηλαδή των επίσημων καταγραφών» είχε επισημάνει σε πρόσφατη ανακοίνωσή της η ΜΚΟ Κλίμακα και «σίγουρα ο πραγματικός αριθμός αυτών είναι κατά πολύ μεγαλύτερος».

Ωστόσο, στη γρανάζια της γραφειοκρατίας  βρίσκεται εδώ και δύο χρόνια το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης της Αυτοκτονίας, που έχει καταρτίσει η Κλίμακα. Δεν έχει οριστεί η έναρξη του προγράμματος ακόμη παρά το ότι έχει λάβει από το υπουργείο Υγείας την έγκριση σκοπιμότητας, υποστηρίζεται από την Κλίμακα. Και ενώ στις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. υπάρχει επίσημος αξιόπιστος φορέας ο οποίος καταμετρά  τα περιστατικά αυτοχειρίας με σκοπό την πρόληψη και τέτοια προγράμματα λειτουργούν εδώ και χρόνια, στη χώρα μας οι ρυθμοί συνεχίζουν να είναι τουλάχιστον… οκνηροί.

Τα στοιχεία της ΜΚΟ Κλίμακα, είναι αμείλικτα και μιλούν από μόνα τους. «Η οικονομική κρίση και η σχετική πολιτική ανταπόκριση σε αυτήν αποτελούν σημαντικό παράγοντα επίδρασης στη δημόσια υγεία γενικότερα, και στον άξονα των αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών και της αυτοκτονίας ειδικότερα. Σύμφωνα με μελέτη σε 26 χώρες κράτη-μέλη της Ε.Ε. κατά την περίοδο 1970-2007, 1% αύξηση του δείκτη ανεργίας σχετίζεται με 0,79% αύξηση του δείκτη αυτοκτονιών στις ηλικίες κάτω των 65 ετών.

Επιπρόσθετα, μία αύξηση μεγαλύτερη του 3% στο δείκτη ανεργίας επιφέρει αύξηση της τάξης του 4,45 % στις αυτοκτονίες μίας χώρας, με τον αντίκτυπο να είναι ισχυρότερος στις καθαρά παραγωγικές ηλικίες (30-44 ετών) του ανδρικού πληθυσμού. Αντιστοίχως, κάθε επένδυση 10$ σε ενεργητικές εργασιακές πολιτικές δύναται να επιφέρει μείωση κατά 0,038% του δείκτη αυτοκτονίας.

Το άτομο χωρίς εργασία είναι 2-3 φορές πιθανότερο να αυτοκτονήσει απ’ ότι ένας εργαζόμενος. Τα ερευνητικά αποτελέσματα καταδεικνύουν ότι άτομα με μεγάλα χρέη κινδυνεύουν 2-3 φορές περισσότερο να εκδηλώσουν μείζονα κατάθλιψη, συγκριτικά με το γενικό πληθυσμό, ενώ η αδυναμία αποπληρωμής των χρεών είναι πιθανό να οδηγήσει σε αυτοκτονικό ιδεασμό. Η υπερχρέωση παράλληλα αποτελεί προβλεπτικό παράγοντα για την αυτοκτονία».

Ενδεικτικά για τον περασμένο χρόνο, η Κλίμακα έχει καταμετρήσει 4.000 περίπου κλήσεις στην ειδική γραμμή παρέμβασης για την αυτοκτονία 1018 που διατηρεί εδώ και χρόνια για το 2013 εκτιμάται νέα αύξηση . Το μεγαλύτερο ποσοστό των κλήσεων προερχόταν από άτομα 36 έως 40 ετών ή 21 έως 25 ετών, ενώ το 47,3% όσων τηλεφώνησαν ήταν οι άμεσα ενδιαφερόμενοι. Εξ όσων ζήτησαν ψυχολογική υποστήριξη, το 49,4% ήταν άνδρες και το 48,9% γυναίκες, το 20,9% δήλωσαν άνεργοι, το 5,5% φοιτητές και το 4,5% μαθητές.

Αναδημοσίευση: http://e-parembasis.blogspot.gr/2013/07/blog-post_4061.html