Η επιστροφή των Εθνών και η Παγκοσμιοποίηση

Σε άρθρο του στη Δημοκρατία της Πέμπτης 31/12, τελευταίας ημέρας του 2015, ο Μενέλαος Τασιόπουλος κάνει έναν απολογισμό των συνεπειών της παγκοσμιοποίσης, αλλα και πρόβλεψη για το μέλλον, της  όχι μόνο στην Ελλάδα.

* * *

Η θεωρία της παγκοσμιοποίησης του χρηματιστηριακού καπιταλισμού, που εξελίχθηκε σε κυρίαρχη θεώρηση πραγμάτων μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και την ένταξη στη διεθνή διάρθρωση όχι μόνο των χωρών του σοβιετικού μπλοκ, του λεγόμενου «υπαρκτού σοσιαλισμού», αλλά και της Κίνας ή της Ινδίας, των πληθυσμιακών δηλαδή υπερδυνάμεων της Ασίας, βρίσκει τα όριά της.

Ένα και μόνο στατιστικό στοιχείο δείχνει πού οδηγεί αυτή ή τάχα φιλελεύθερη και εκσυγχρονιστική αναπτυξιακή αντίληψη. Είναι η κατανομή του παγκόσμιου πλούτου, σύμφωνα με μια μη αμφισβητούμενη μέτρηση της ελβετικής τράπεζας Credit Suisse. Το 0,7% του παγκόσμιου πληθυσμού ελέγχει το 45,2% του παγκόσμιου πλούτου, ήτοι 112,9 τρισ. δολάρια. Από την άλλη πλευρά, το 71% του παγκόσμιου πληθυσμού, ήτοι 3,4 δισ. άνθρωποι, έχει στη διάθεσή του 7,4 τρισ. δολάρια, μόλις το 3% του παγκόσμιου πλούτου.

Την ίδια στιγμή, οι έχοντες περιουσία άνω των 100.000.000 δολαρίων έχουν «αποθηκεύσει» 10 τρισ. δολάρια σε φορολογικούς παραδείσους. Το χειρότερο που έχει συμβεί από το 1996 και μετά, όταν ο καπιταλισμός των άυλων τίτλων υιοθετήθηκε από τις κυβερνήσεις του Μπιλ Κλίντον στις ΗΠΑ και μέσω Βρετανίας και ζώνης του ευρώ στην Ευρώπη, είναι η υπερχρέωση των κρατών και των κυβερνήσεων, και ο άναρχος και χωρίς όρια πλουτισμός κάποιων «ιδρυμάτων» της παγκοσμιοποίησης.

Το κοινωνικό κράτος της Δύσης επλήγη και η έννοια του δημόσιου και εθνικού συμφέροντος συκοφαντήθηκε. Χωρίς τις βασικές παραδοχές του δυτικού (μετα-μεσαιωνικού) δομικού πολιτισμού, τόσο στο επίπεδο των εθνών όσο και σε αυτό των θρησκειών και των παραδόσεων της αρχαίας Ελλάδας και της Γαλλικής Επανάστασης, ακυρώθηκαν η ηγεμονική θέση της Δημοκρατίας, του συντεταγμένου πλουραλισμού του αστικού καθεστώτος και οι κεντρικές δομές των κρατών που έθεταν όρια στον ιδιωτικό πλουτισμό περιορίζοντας την απληστία του ανθρώπου.

Η Ασία με τις αχανείς αυτοκρατορίες των δισεκατομμυρίων ανθρώπων, της φτώχειας και της υπανάπτυξης, μαζί με την πλήρη και δομική της σεχταριστική ανισότητα των προνομίων των φυλών, εμπεδώθηκε και παρήγαγε τρόμο, φανατισμό και αναρχία στον δομημένο κόσμο της μεταπολεμικής εποχής στην Ευρώπη και στον ευρω-ατλαντισμό. Οι οικονομικές κρίσεις στον καπιταλισμό γίνονται όλο και πιο συχνές, ενώ οι ηγετικές ελίτ των εθνικών κρατών και των κυβερνήσεων έχουν χάσει την ικανότητα και τη μεθοδολογία να δημιουργούν συνθήκες εναρμόνισης και ενσωμάτωσης της ατομικής αυθαιρεσίας στη δημόσια ηθική. Το Ισλάμ σε μια αιρετική έναντι του ίδιου θεώρηση πραγμάτων αναζητεί μια «Νέα τάξη» βίας και αίματος για τις μάζες που χειραγωγεί παράγοντας τρόμο και συστήματα ασφαλείας, που λειτουργούν όμως μηχανιστικά και αυτιστικά.

Η περίφημη παγκοσμιοποίηση που εξήραν ο αγγλοσαξονικός νεοφιλελευθερισμός του «άυλου» καπιταλισμού και η ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία του γερμανικού δεσποτισμού και των ηπειρωτικών δυνάμεων πρόκειται να καταρρεύσει, γιατί εμποδίζει τον πραγματικό καπιταλισμό των ευκαιριών, της άνισης αλλά υπαρκτής ευημερίας, του καταναλωτισμού και του κοινωνικού κράτους να λειτουργήσει.

Θέλησε να αντικαταστήσει τα έθνη και τις τοπικές παραδόσεις - συνεκτικούς δεσμούς των κοινωνιών - με μίαν «ανοιχτών συνόρων» μοναδική αυτοκρατορία-φεουδαρχία με υπηκόους τους «ομοειδείς ανθρώπους» καταναλωτές. Χωρίς ειδικά χαρακτηριστικά στην κουλτούρα, τη θρησκεία, τη γλώσσα, τις συνήθειες, τα νομίσματα, τον νόμο, ακόμη και το φύλο.

Ο πλήρης κομμουνισμός δηλαδή που επιχείρησαν κάποτε οι Μπολσεβίκοι με τα Σοβιέτ στη Ρωσία και ένα μεγάλο μέρος του πλανήτη. Τα έθνη θα επιστρέψουν με θόρυβο και συγκρούσεις για να επιτρέψουν στον μαζικό άνθρωπο να αποκτήσει τον ατομισμό και την αρμονία που του χρειάζεται προκειμένου να επιβιώσει στη δεύτερη βιομηχανική επανάσταση -αυτή των ρομπότ- η οποία απειλεί με την παγκοσμιοποίηση να τον «εξελίξει» σε μια απέραντη πλέμπα (άνθρωποι με μηδενική περιουσία και δικαιώματα), χωρίς προσδοκία και ιδιαιτερότητα.