Οδύσσεια χωρίς Ιθάκη...

Τα προβλήματα των ανθρώπων αυτούς που μας έρχονται από την Συρία στη χώρα μας, και τους λόγους που μας αντιμετωπίζουν όλους με δυσπιστία,  αναδεικνύει ο Παντελής Μπουκάλας στην «Καθημερινή» της Τρίτης 29/3

* * *

Ένα κουφάρι πόλης απόμεινε από την Παλμύρα. Αυτό ανακατέλαβε ο στρατός του καθεστώτος Ασαντ, εκδιώκοντας τους βαρβάρους του Ισλαμικού Κράτους, γηγενείς και Ευρωπαίους. Σοκαριστικές οι εικόνες από την ερειπωμένη πόλη, θα μπορούσαν να αποστομώσουν και τους πλέον μικρόκαρδους απ’ όσους εδώ και στην υπόλοιπη Ευρώπη καταγγέλλουν τους πρόσφυγες σαν καλοπερασάκηδες που παράτησαν την πατρίδα τους χωρίς σοβαρό λόγο. Αλλά βέβαια θα έπαυαν να υβρίζουν μόνο αν επρόκειτο για ανθρώπους διατεθειμένους να αρνηθούν τα εθελότυφλα δόγματά τους μπροστά στην κατάφωρη πραγματικότητα. Και κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει.

Δεν λοιδορούν, όμως, μόνο αυτοί τους πρόσφυγες. Δεν είναι αυτοί οι μόνοι που τους περιφρονούν, βασιζόμενοι απροκάλυπτα ή κουτοπόνηρα σε ρατσιστικά κριτήρια. Οι παγίδες και οι κίνδυνοι που έχουν να αντιμετωπίσουν στη ατέρμονη Οδύσσειά τους είναι πάμπολλοι. Και δεν είναι προετοιμασμένοι για όλους. Γνωρίζουν, βέβαια, πως οι διακινητές δεν θα διστάσουν να τους αποσπάσουν εκβιαστικά και τα τελευταία ευρώ τους ή να τους πουλήσουν διαλυμένες βάρκες και μαϊμουδοσωσίβια.

Υποψιάζονται ότι στον δρόμο μπορεί να πέσουν σε κλέφτες και σε κάθε λογής απατεώνες, που θα τους χρεώσουν ένα πεντάευρο το νεράκι κι άλλο τόσο τη φόρτιση του κινητού τους, αλλά και σε φονταμενταλιστές δυτικού τύπου που θα τους κοροϊδέψουν πετώντας τους γουρουνοκεφαλές. Ξέρουν επίσης ότι από τα λόγια των πολιτικών που τάχα έχουν χάσει τον ύπνο τους από τα προσφυγικά βάσανα, είκοσι θ’ ακούνε και πρέπει να κρατάνε ένα μόνο – και αυτό πολύ είναι.

Όλα αυτά, ωστόσο, κι άλλα χειρότερα, θα τα καταπιούν εύκολα και θα πειστούν να εμπιστευτούν και πάλι το ανθρώπινο είδος, αν κάποιος άγνωστος τους προσφέρει μια φραντζόλα ψωμί, ένα σκουφί, μια μπάλα για τον πιτσιρικά. Είναι όμως εντελώς απροετοίμαστοι, ψυχικά και πνευματικά, για το ενδεχόμενο να βρεθούν γελασμένοι ή να εκτεθούν σε σοβαρό κίνδυνο από ανθρώπους που δείχνουν να τους συμπαραστέκονται, είναι όμως μπλεγμένοι με τις κατασκευές του μυαλού τους και τα φαντάσματά του. Αυτή είναι η πιο αθώα ερμηνεία της νέας εξαπάτησης των προσφύγων («το μεσημέρι θ’ ανοίξουν τα σύνορα...») που βρίσκονται καθηλωμένοι στην Ειδομένη. Και αυτή ενδιαφέρει εδώ. Οι υπόλοιπες εικασίες για σκοτεινά κέντρα, πρακτοριλίκια και λοιπά συνωμοσιολογικά έχουν τους δικούς τους πνευματικούς πατέρες και διακινητές.

Άνθρωποι που βρίσκονται στην έσχατη απόγνωση, μετέωροι ανάμεσα στο τίποτε της πατρίδας τους και το (μέχρι στιγμής) τίποτε της φυγής τους, είναι αναγκασμένοι να πιστεύουν οτιδήποτε ελπιδοφόρο και φωτεινό, ακόμη κι αν θα το έβρισκαν πάραυτα ανεδαφικό και ψεύτικο αν μπορούσαν να το μετρήσουν με ψυχρό, καθαρό μυαλό. Οσοι δηλώνουν μεν αλληλέγγυοι, αλλά τους εμπαίζουν καλλιεργώντας καταφανώς φρούδες ελπίδες· όσοι επιχειρούν να τους σκηνοθετήσουν σαν κομπάρσους σε «επαναστατικά συμβάντα», που τάχα θα ξεμπροστιάσουν την Ευρώπη ή θα γκρεμίσουν τους φράχτες, προσθέτουν απογοήτευση στην απογοήτευση. Και αδικία στην αδικία.