19 Δεκεμβρίου 1980: Ο εμπρησμός στο ΜΙΝΙΟΝ και η ιστορία του

Ήταν από τις εμβληματικές επιχειρήσεις τις δεκαετίας του ’70. Μιλάω για το ΜΙΝΙΟΝ.

Την επιχείρηση που ξεκίνησε όταν το  1934 ο Γιάννης Γεωργακάς μαζί με τον συνέταιρο του, άνοιξαν ένα περίπτερο που το ονόμασαν ΜΙΝΙΟΝ.

Σχεδόν 20 χρόνια μετά το μαγαζί εξελίσσεται σε πολυκατάστημα με 120.000 είδη και 1000 άτομα προσωπικό. Κι έγινε στα μέσα της δεκαετίας του 1970 ένα σύγχρονο για την εποχή πολυκατάστημα.

Πρώτο καθιέρωσε τις εκπτώσεις στην Ελλάδα, λανσάρισε τις κυλιόμενες σκάλες και εγκαινίασε τις «λίστες γάμου». Εκεί, που κάθε σημερινός 40αρης και πενηντάρης που έζησε ή επισκέφτηκε την περίοδο των Χριστουγέννων την πρωτεύουσα, φωτογραφήθηκε στον 6ο όροφο με τα παιχνίδια. Στον όροφο κάθε Αθηναίος απόλαυσε καλλιτέχνες της εποχής όπως Χάρρυ Κλύνν, Θανάσης Βέγγος Βασίλης Τσιβιλίκας, Βασίλης Μπουγιουκλάκης κά, άφησε ένα κομμάτι της καρδιάς του...

Ήταν το κατάστημα που πιτσιρικάς αγόραζα τα σχολικά κι έχω περάσει πολλές στους ορόφους του. Κυρίως στα «παιχνίδια» κι ηλεκτρονικά μια που μ’ εντυπωσίαζαν από παιδί. Μάλιστα ήταν οι εποχές που δειλά δειλά έκανε την εμφάνισή της.

Ας δούμε την ιστορία του θρυλικού, πλέον, πρώτου πολυκαταστήματος στην Ελλάδα. Που θέλω να το θυμάμαι όπως το γνώρισα και φαίνεται στην πάνω φωτογραφία.

* * *

Την «καλή» θέλει να πιάσει και ο Γιάννης Γεωργάκας και έτσι, μαζί με τον συνέταιρό του, αποφασίζουν να ανοίξουν ένα περίπτερο στο κέντρο της Αθήνας στα Χαυτεία, που το ονομάσουν «Μινιόν». Το περίπτερο βρίσκεται στη γωνία των οδών 28ης Οκτωβρίου (Πατησίων) και Δώρου και οι πελάτες ήδη το ξεχωρίζουν για την ταμπέλα που αναγράφει «Μινιόν-Απροσδόκητο Ξεπούλημα».

Το…Μινιόν περίπτερο του Γεωργάκα, μόνο μινιόν δεν είναι καθώς προσπαθεί να το εμπλουτίζει με όλο και περισσότερα προϊόντα προκειμένου να κάνει τη διαφορά στη περιοχή. Και το καταφέρνει. Το «Μινιόν» περίπτερο καταφέρνει από στόμα σε στόμα να κερδίσει την προτίμηση των καταναλωτών που έρχονται μέχρι και από το μακρινό…Σύνταγμα για να εξυπηρετηθούν.

Από περίπτερο…πολυκατάστημα!

Τα χρόνια περνούν, τα κέρδη αυξάνονται και οι δουλειές πάνε καλά. Έτσι, ο Γεωργάκας αποφασίζει πως ήρθε η ώρα το «Μινιόν» να μεγαλώσει, να γεμίσει ακόμη περισσότερα προϊόντα και να εξυπηρετήσει περισσότερους πελάτες. Όλα αυτά φυσικά, δεν θα μπορούσαν να γίνουν στον ασφυκτικό χώρο ενός περιπτέρου και έτσι την θέση του παίρνει ένα πολυκατάστημα, στο ίδιο σημείο, 20 χρόνια μετά το άνοιγμα του περιπτέρου, στις αρχές του 1950, με 1.000 άτομα προσωπικό!

Οι Αθηναίοι που έχουν αρχίσει δειλά δειλά να ερωτοτροπούν με την κατανάλωση, τα χάνουν. Στα πρότυπα αντίστοιχων ευρωπαϊκών καταστημάτων, το «Μινιόν» εντυπωσιάζει με την πολυτέλεια και την ποικιλία του. Εκεί, μπορείς να βρεις σχεδόν ότι ψάχνεις ενώ όλα τα δώρα τυλίγονται σε συσκευασίες με το χαρακτηριστικό πορτοκαλί χρώμα.

Κυλιόμενες σκάλες, εκπτώσεις και λίστες γάμου «τρελαίνουν» τους Αθηναίους

Οι καινοτομίες, δεν σταματούν εδώ. Το «Μινιόν» είναι η πρώτη εταιρία που καθιερώνει τις εκπτώσεις κάνοντας τους Αθηναίους να σχηματίζουν ουρές για να αγοράσουν τα προϊόντα του στη μισή τιμή. Είναι επίσης το πρώτο κατάστημα στην Αθήνα, που εγκαινιάζει τις κυλιόμενες σκάλες, δημιουργώντας κύματα ενθουσιασμού σε μικρούς και μεγάλους που συρρέουν για να δουν από κοντά το νέο τεχνολογικό «θαύμα».

Στον τελευταίο όροφο του καταστήματος, υπήρχε καφετέρια, με θέα σε όλη την Αθήνα και τραπεζάκια για να ξαποσταίνουν οι πελάτες από τα ψώνια τους, ακριβώς όπως γινόταν εδώ και χρόνια στα μεγαθήρια του retail στο εξωτερικό, όπως το Harrod’s του Λονδίνου. Αίσθηση έκανε και η καθιέρωση της περίφημης «λίστας γάμου», ενός θεσμού παντελώς άγνωστου για τα ελληνικά δεδομένα, που στη συνέχεια εξαπλώθηκε με τη μορφή χιονοστιβάδας σε μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις.

Ο μαγικός όροφος με τα παιχνίδια…

Αλλά και ο πολυμήχανος εργοδότης, Γιάννης Γεωργάκας, δεν σταματούσε ποτέ να μηχανεύεται τρόπους όχι μόνο για να αυξήσει την πελατεία του αλλά και για ικανοποιήσει το προσωπικό του καθώς από νωρίς είχε καταλάβει πως ο ευχαριστημένος υπάλληλος, θα φέρει περισσότερους πελάτες…

Έτσι, καθιέρωσε την παροχή πριμ σε όσους υπαλλήλους έκοβαν το…κάπνισμα ενώ δεν παρέλειπε στις γιορτές, να υποδέχεται ο ίδιος τα παιδιά των πελατών του, μοιράζοντάς τους σοκολάτες!

Και φθάνουμε στο βασικότερο «ατού» του «Μινιόν» που δεν ήταν άλλο από τον όροφο με τα παιχνίδια. Δεν υπάρχει περίπτωση να συναντήσετε σήμερα 30άρη που να μην έχει φωτογραφία με τον Άγιο Βασίλη ή με τα ευμεγέθη ζώα της ζούγκλας στον τελευταίο όροφο του «Μινιόν». Το όνειρο κάθε παιδιού αποκτούσε υπόσταση με μια επίσκεψη στο ιστορικό κατάστημα που αποτελούσε «υποχρεωτική» στάση για ψώνια κάθε Χριστούγεννα. Και φυσικά, ένα πακέτο ή μια μεγάλη σακούλα με το σήμα του «Μινιόν» κάτω από το δέντρο, προκαλούσε ταραχή και ενθουσιασμό σε κάθε πιτσιρίκι της εποχής….

Μια θλιβερή μέρα για την Αθήνα

Τα ξημερώματα της 19ης Δεκεμβρίου 1980 δύο ταυτόχρονες πυρκαγιές κατέστρεψαν δύο από τα ιστορικότερα πολυκαταστήματα της Αθήνας, «Μινιόν» και «Κατράντζος», εν μέσω της εορταστικής περιόδου.

Επρόκειτο για...  εμπρησμούς και αποδόθηκαν από τις αρχές σε τρομοκρατικές ενέργειες.

Στις 3:07 το πρωί της Παρασκευής αυτόπτες μάρτυρες και στα δύο πολυκαταστήματα άκουσαν εκρήξεις και δευτερόλεπτα μετά είδαν φλόγες να ξεπηδούν από τα δύο κτήρια.

Μέσα σε λίγα λεπτά έγιναν παρανάλωμα του πυρός, εξαιτίας των εύφλεκτων υλικών και της απουσίας χωρισμάτων στους ορόφους.

Η Πυροσβεστική, που έφθασε και στα δύο σημεία μισή ώρα αργότερα με 38 οχήματα και 170 άνδρες, είχε να επιτελέσει δύσκολο έργο.

Κύριο μέλημά της ήταν να αποτρέψει την επέκταση της φωτιάς στα διπλανά κτίρια.

Επιτόπου κατέφθασε και ο πρωθυπουργός Γεώργιος Ράλλης, που μίλησε για «μεγάλη καταστροφή».

Πριν από λίγες ώρες υπεράσπιζε στη Βουλή τον πρώτο και τελευταίο προϋπολογισμό της πρωθυπουργικής του θητείας. Βρισκόμαστε ήδη στον αστερισμό του Ανδρέα Παπανδρέου και του ΠΑΣΟΚ, που βρισκόταν προ των πυλών της εξουσίας.

Η φωτιά είχε τέτοια ένταση, που από το Μινιόν απέμεινε μόνο ο σκελετός, ενώ το κτίριο του Κατράντζου κατέρρευσε.

Οι ζημιές σύμφωνα με τους πρώτους υπολογισμούς της Πυροσβεστικής ανήλθαν σε 2 δισεκατομμύρια δραχμές.

Ο δημιουργός και ψυχή του «Μινιόν» Γιάννης Γεωργακάς υπολόγισε μόνο σε 2 δισεκατομμύρια δραχμές το εμπόρευμα που χάθηκε, ενώ, όπως δήλωσε, το κατάστημα ήταν ασφαλισμένο μόνο για 200 εκατομμύρια δραχμές.

Με δηλώσεις του ο Ανδρέας Παπανδρέου κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι «επιτρέπει σε παρακρατικά και εγκληματικά στοιχεία να επιδίδονται σε καταστροφές που θίγουν επαγγελματίες και εργαζόμενους, καθώς και τη γαλήνη του κόσμου».

Για «σκοτεινή υπόθεση» έκανε λόγο το ΚΚΕ.

Ο πρωθυπουργός Γεώργιος Ράλλης ενημέρωσε το πρωί τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνο Καραμανλή και σε δηλώσεις του κατηγόρησε τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ για «εκμετάλλευση του τραγικού γεγονότος».

Η Αστυνομία από την πρώτη στιγμή προχώρησε στη σύλληψη ενός υπόπτου, αλλά αφέθηκε ελεύθερος, καθώς δεν προέκυψαν σε βάρος του επιβαρυντικά στοιχεία.

Αργότερα, συνέλαβε δύο αδελφές, την Αικατερίνη και την Ευαγγελία Τσαγκαράκη, 23 και 20 ετών αντίστοιχα, επειδή η μία σχετιζόταν με άτομα του αντιεξουσιαστικού χώρου.

Τα στοιχεία της Ασφάλειας δεν άντεξαν στη δικαστική βάσανο και ο ανακριτής της υπόθεσης Μιχάλης Μαργαρίτης (ο δικαστής της 17Ν) τις άφησε ελεύθερες.

Στις 22 Δεκεμβρίου ήλθε και η επιβεβαίωση της τρομοκρατικής ενέργειας.

Την ευθύνη για τους εμπρησμούς ανέλαβε η νεοεμφανιζόμενη «Επαναστατική Οργάνωση Οκτώβρης 80», που ήταν παρακλάδι του ΕΛΑ.

Στην προκήρυξή της, που ταχυδρομήθηκε στις εφημερίδες, δικαιολόγησε την επίθεση στα πολυκαταστήματα υποστηρίζοντας ότι «κάθε επιχείρηση, έτσι και αυτές στηρίζονται στην εκμετάλλευση των προλετάριων.

Τα αφεντικά εκμεταλλεύονται την ανάγκη των προλετάριων να έχουν ένα εισόδημα για να ζήσουν και τους στριμώχνουν στο μεροκάματο, την αλλοτρίωση και τη μιζέρια».

Οι εμπρησμοί στα πολυκαταστήματα «Κατράντζος» και «Μινιόν» ήταν μόνο η αρχή. Το εφιαλτικό σκηνικό επαναλήφθηκε στις 3 Ιουνίου 1981 με την ταυτόχρονη πυρπόληση των πολυκαταστημάτων «Κλαουδάτος» και «Ατενέ» και σε μικρότερη έκταση στις 4 Ιουλίου στον «Δραγώνα» και τρεις μέρες αργότερα στο πολυκατάστημα «Λαμπρόπουλος» στον Πειραιά. Το μπαράζ αυτό των εμπρηστικών επιθέσεων έβαλε την «ταφόπλακα» στο ελληνικό λιανεμπόριο και οδήγησε στην εισβολή των ξένων πολυκαταστημάτων στη χώρα μας.

Θέση για τη διπλή εμπρηστική επίθεση της 19ης Δεκεμβρίου πήρε και ο ΕΛΑ, που κατήγγειλε όσους είχαν αποχωρήσει από τις τάξεις του.

Μάλιστα, αποκάλυψε στο περιοδικό «Αντιπληροφόρηση» ότι η εμπρηστική ουσία έχει εισαχθεί από την Ολλανδία και χρησιμοποιείται για την επιτάχυνση της φωτιάς σε πετρελαιοπηγές.

Κριτική στο διπλό τρομοκρατικό χτύπημα άσκησε και η 17Ν. Με προκήρυξή της, που δημοσιοποιήθηκε στις 24 Ιουλίου 1981, υποστήριξε ότι ήταν «επιχειρησιακά ασυντόνιστες, όχι κατάλληλα προετοιμασμένες και πολιτικά επιβλαβείς».

Μέχρι σήμερα, οι δύο υποθέσεις εμπρησμών στα πολυκαταστήματα «Κατράντζος» και «Μινιόν», όπως και οι άλλες τέσσερις που ακολούθησαν, παραμένουν ανεξιχνίαστες και έχουν παραγραφεί δικαστικά.

Η δεύτερη-και τελευταία (;)-ευκαιρία

Το κατάστημα «Μινιόν» χάρη σε μια σειρά από δάνεια, επαναλειτούργησε, όμως το 1983, η επιχείρηση κρατικοποιήθηκε και δεν εμφάνισε κέρδη ποτέ ξανά. Η νέα τάξη πραγμάτων με την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ σε συνδυασμό με την απουσία του δαιμόνιου Γεωργάκα από το «τιμόνι» του «Μινιόν», οδήγησαν στην πλήρη απαξίωση και παρακμή της άλλοτε εμβληματικής επιχείρησης.

Το 1998, το «Μινιόν» χρεωκόπησε και το κτήριο αγοράστηκε από την οικογένεια Φάις (Elmec Sports), η οποία είχε φιλοδοξίες να επαναλειτουργήσει το κατάστημα μετά από ανακαίνιση. Η Elmec Sports πουλήθηκε στη συνέχεια στον όμιλο Folli Follie.

Αναδημοσίευση: lefteria.blogspot.com και businessnews.gr

Πηγή: iefimerida.gr