Οι δημοσιογράφοι της Le Monde δίνουν ένα σπάνιο μάθημα δεοντολογίας

Φαίνεται δεν έχει μόνο στην Ελλάδα πρόβλημα ο Τύπος. Στη Γαλλία με ανακοίνωσή τους περισσότεροι από 460 δημοσιογράφοι της Le Monde συσπειρώνονται απέναντι στη νέα διοίκηση της εφημερίδας ζητώντας να τηρηθεί η ανεξαρτησία του μέσου που διασφαλίζεται μέσα από τη δική τους συμμετοχή στην ιδιοκτησία.

Από τον Ιανουάριο του 2019 μέχρι σήμερα, δημοσιογράφοι της Le Monde, μεταξύ των οποίων και ο διευθύνων σύμβουλος της μεγάλης σε κυκλοφορία γαλλικής εφημερίδας, έχουν ανακριθεί σχετικά με ρεπορτάζ για προμήθειες όπλων στην Υεμένη αλλά και την περίφημη υπόθεση Μπεναλά, του πρώην σωματοφύλακα του Εμ. Μακρόν.

Οι ανεξάρτητες έρευνές τους έχουν μπει στο στόχαστρο των Αρχών επειδή πολύ απλά, κάνουν σωστά τη δουλειά τους. H ανεξαρτησία της λειτουργίας της Le Monde μέχρι πρόσφατα διασφαλιζόταν από το ιδιοκτησιακό καθεστώς της, μιας και άνηκε κατά 53% στους εργαζομένους, κάτι που ωστόσο άλλαξε το 2010. Ο δε διευθυντής σύνταξης εγκρίνεται από την πλειοψηφία των συντακτών της εφημερίδας, οι οποίοι λειτουργούν με συλλογικές αποφάσεις.

Το 2010, όταν η Le Monde βρισκόταν στα πρόθυρα πτώχευσης, ο Ματιέ Πιγκάς, ο μεγιστάνας των τηλεπικοινωνιών Χαβιέ Νιλ και ο Γάλλος επιχειρηματίας Πιερ Μπερζέ, που έχει πεθάνει, αγόρασαν πλειοψηφικό πακέτο της.

Πλέον, η ισορροπία ενδέχεται να αλλάξει με την είσοδο στο πακέτο μετοχών του Τσέχου δισεκατομμυριούχου Ντανιέλ Κρετίνσκι, ιδιοκτήτη της ποδοσφαιρικής ομάδας Σπάρτα Πράγας.

Μέτοχοι της εφημερίδας, δημοσιογράφοι, εκδότες και αρθρογράφοι προσπαθούν να εμποδίσουν τον Τσέχο δισεκατομμυριούχο να αποκτήσει πλήρη έλεγχο της Le Monde έτσι ώστε να διασφαλιστεί η ανεξαρτησία της έρευνας. Πώς θα γίνει αυτό; Τον καλούν να συνυπογράψει το δικαίωμα έγκρισης που έχει η Ομάδα Ανεξαρτησίας, η συλλογικότητα δηλαδή που εκπροσωπεί τους εργαζομένους η οποία διατηρεί ακόμη ένα μειοψηφικό πακέτο μετοχών του Τίτλου.

Σημειώνουν δε σε μακροσκελές κείμενό τους πως μέχρι σήμερα δεν υπέκυψαν στις πιέσεις για να ρίξουν την ποιότητα του περιεχομένου, ούτε δέχθηκαν να γίνουν απολύσεις στον όμιλό τους. Η παρακάτω επιστολή τους προς τον βιομήχανο Κρετίνσκι και ο όλος τρόπος λειτουργίας τους, αποτελεί ένα μάθημα δεοντολογίας για τον δημοσιογραφικό κλάδο και οργάνωσης έναντι των επαπειλούμενων εργασιακών κεκτημένων.

Ακολουθεί πλήρως μεταφρασμένο το κείμενο των δημοσιογράφων της Le Monde που φέρει τις υπογραφές τους:

* * *

Η "Le Monde βρίσκεται σε σταυροδρόμι. Για πρώτη φορά στην ιστορία της, ενδέχεται να αναγκαστεί να δεχθεί νέο μέτοχο χωρίς να έχουν δώσει τη συγκατάθεσή τους οι δημοσιογράφοι της. Η ελευθερία του Λόγου μας διακυβεύεται.

Το περασμένο έτος με ανησυχία διαπιστώσαμε την πρώτη σημαντική αλλαγή στο κεφάλαιο, μετά την εξαγορά του 2010 από ομάδα ιδιωτών επενδυτών  (Pierre Bergé, Xavier Niel και Matthieu Pigasse).

Τον Οκτώβριο του 2018 μάθαμε ότι η πώληση του 49% των μετοχών που ανήκαν στον Matthieu Pigasse θα πήγαινε στον βιομήχανο Daniel Kretinsky. Η Ομάδα Ανεξαρτησίας της Le Monde, μία μειοψηφούσα ομάδα μετόχων που ανήκει στους δημοσιογράφους της εφημερίδας, το προσωπικό, οι αναγνώστες και οι ιδρυτές, ενημερωθήκαμε όλοι για αυτή την εξέλιξη.

Αυτή η ανακοίνωση προκάλεσε ανησυχίες. Στις 25 Οκτωβρίου του 2018, οι Matthieu Pigasse και Xavier Niel, οι δύο κύριοι μέτοχοι μετά τον θάνατο του Pierre Bergé το 2017, συμφώνησαν εγγράφως να χορηγήσουν στην Ομάδα Ανεξαρτησίας, δικαίωμα έγκρισης.

Μια τέτοια ρήτρα θα επέτρεπε στην Ομάδα Ανεξαρτησίας να εγκρίνει ή να μην εγκρίνει την είσοδο οποιουδήποτε νέου μετόχου με δικαιώματα ελέγχου επί του τίτλου. Επίσης, δεσμεύτηκαν να μην πραγματοποιήσουν καμία κίνηση κεφαλαίων μέχρι να επισημοποιηθεί αυτό το δικαίωμα έγκρισης.

Μετά από ένα χρόνο έντονων διαπραγματεύσεων, το δικαίωμα αυτό δεν έχει ακόμη υπογραφεί. Πέρυσι το καλοκαίρι οι ανησυχίες μας εντάθηκαν με το άνοιγμα των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στους Pigasse και Kretinsky, για να εξαγοράσουν τις μετοχές της Ισπανικής Prisa, ενός ακόμη μη ελεγχόμενου μετόχου της Le Monde.

Την Τρίτη 3 Σεπτεμβρίου, η Ομάδα Ανεξαρτησίας ζήτησε από τον Xavier Niel και τον Matthieu Pigasse να εκπληρώσουν την υπόσχεσή τους, να εγγυηθούν την ανεξαρτησία μας και να υπογράψουν αυτό το δικαίωμα έγκρισης πριν από τις 17 Σεπτεμβρίου. Ο Xavier Niel το έκανε στη Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου.

Ζητήματα ηθικών υποσχέσεων

Πλέον αναμένουμε από τον Matthieu Pigasse να κάνει το ίδιο. Ζητάμε, επίσης, από τον νέο συνεργάτη του, Daniel Kretinsky, να συνυπογράψει αυτή τη συμφωνία.

Σύμφωνα με τις ηθικές υποσχέσεις του Pierre Berge όσο ήταν εν ζωή, ζητάμε και από τον κληρονόμο του Pierre Bergé, Madison Cox, να προσθέσει την υπογραφή του.

Αυτό το δικαίωμα έγκρισης είναι ένας ουσιαστικός τρόπος για να προστατεύσουμε το ευάλωτο έργο μας. Χωρίς αυτή τη νομική προστασία, η μοναδικότητα που έχει ακόμη η Le Monde στον γαλλικό Τύπο θα μπορούσε να απειληθεί. Το κεφάλαιο ενδέχεται να εξαγοραστεί από οποιονδήποτε που θα μπορούσε να καταπατήσει τους ελέγχους και να αλλάξει τις ισορροπίες ανάμεσα στους συντάκτες και την ιδιοκτησία, καταστάσεις που οικοδομήθηκαν τα τελευταία δέκα χρόνια.

Πρόκειται για την παροχή νομικής μορφής στο πνεύμα της σχέσης που δημιουργήθηκε το 2010 - όταν εξαγοράστηκε η εφημερίδα - με τους κκ. Bergé, Niel και Pigasse, τους οποίους εγκρίναμε με ψηφοφορία.

Έκτοτε, δεν υπήρξε ποτέ εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα διαχωρισμού μεταξύ κεφαλαίου και δημοσιογράφων. Η "τριπλέτα" μετόχων είχε τηρήσει τις δεσμεύσεις της. Μας παρείχαν τα μέσα για τη δουλειά μας, σεβόμενοι την συντακτική ανεξαρτησία των διαφόρων εκδόσεων του οργανισμού μας Le Monde, Télérama, Courrier International, La Vie ...).

Αντί να ενδώσουν στην κακή αναπαραγωγή ειδήσεων και στις περικοπές, δεν έχασαν ποτέ την ουσία της εφημερίδας ούτε απέλυσαν προσωπικό. Οι ειδήσεις για εμάς δεν αντιμετωπίζονταν ποτέ ως απλό προϊόν ή πηγή κέρδους. Κατά τα τελευταία δέκα χρόνια, ο αριθμός των δημοσιογράφων αυξήθηκε σε 450 άτομα.

Όταν χάσαμε τον οικονομικό έλεγχο της επιχείρησής μας, το 2010, εμείς οι δημοσιογράφοι δεν εγκαταλείψαμε την κουλτούρα της ανεξαρτησίας μας, η οποία σφυρηλατήθηκε σε 75 χρόνια ιστορίας.

Δεν υποκύψαμε ποτέ στο να μην υπερασπιζόμαστε συλλογικά τις αρχές και τις αξίες μας. Διατηρήσαμε τον πλήρη έλεγχο των κειμένων και των φωτογραφιών μας.

Αυτή η ελευθερία, προστατευμένη από οποιαδήποτε μορφή παρέμβασης ή επιρροής, μας επέτρεψε να δημοσιεύσουμε ιστορίες και έρευνες που αμφισβήτησαν τις πολιτικές και οικονομικές δυνάμεις στη Γαλλία και στο εξωτερικό.

Το πιο πολύτιμο στοιχείο μας

Αυτό είναι το πιο πολύτιμο στοιχείο μας. Οποιαδήποτε σημαντική αλλαγή στο κεφάλαιο που δεν θα εγκριθεί από το προσωπικό θα έθετε σε κίνδυνο τη σχέση που δημιουργήθηκε με τους μετόχους μας τα τελευταία δέκα χρόνια.

Θα επισκιάσει την αξία της δημοσιογραφικής έρευνας στη Le Monde και θα επηρεάσει την εμπιστοσύνη που μας δείχνουν οι αναγνώστες μας. Αντίθετα, η χορήγηση ενός δικαιώματος έγκρισης για νέους ελεγχόμενους (από την Ομάδα Ανεξαρτησίας) μετόχους θα ενισχύσει την ανεξαρτησία μας.

Τώρα που ο Xavier Niel έχει αποδείξει εμπράκτως τη δέσμευσή του, αναμένουμε από τον Matthieu Pigasse και τον Daniel Kretinsky να κάνουν το ίδιο.

Αυτή είναι μια ευκαιρία για τον κ. Kretinsky να συνδυάσει τα λόγια με τις πράξεις και να επιβεβαιώσει και εκείνος την "επιθυμία του να υποστηρίξει την παραδοσιακή δημοσιογραφία και τη δημοκρατία" όπως δήλωσε στο Παρίσι στις 5 Σεπτεμβρίου.

Η υπογραφή του δικαιώματος έγκρισης αποτελεί προϋπόθεση για την έναρξη των συζητήσεων για να ανακαλυφθούν οι πραγματικές προθέσεις του κ. Kretinsky. Θα ήταν επίσης μια πρώτη ένδειξη ότι ο βιομήχανος κατανοεί την συγκεκριμένη ταυτότητα της ομάδας μας.

Εμείς, οι δημοσιογράφοι της Le Monde, είμαστε αποφασισμένοι να υπερασπιστούμε την ανεξαρτησία μας και έτσι να διατηρήσουμε τη σχέση εμπιστοσύνης με τους αναγνώστες μας".

 Αναδημοσίευση: news247.gr