Σπύρος Μουστακλής: Ο ήρωας ταγματάρχης που βασανίστηκε από τη Χούντα - Τον έδερναν 45 ημέρες

Ο Σπύρος Μουστακλής ήταν από τους ελάχιστους στρατιωτικούς ο οποίος κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας αντιστάθηκαν έμπρακτα. Συμμετείχε στο κίνημα του Ναυτικού ως ταγματάρχης. Η υπόθεση προδόθηκε με αποτέλεσμα να συλληφθεί στις 22 Μαΐου 1973. Φυλακίστηκε στα κρατητήρια του ΕΑΤ-ΕΣΑ (σημερινό Πάρκο Ελευθερίας), όπου βασανίστηκε για περισσότερες από 45 ημέρες.

 «Δεν μετάνιωσε ούτε για μια στιγμή που έχασε την υγεία του, εξαιτίας της αντιδικτατορικής του δράσης», είχε δηλώσει σε συνέντευξή της η γυναίκα του

• • •

Ο Μουστακλής ήταν από τους ελάχιστους στρατιωτικούς ο οποίος κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας αντιστάθηκαν έμπρακτα. Συμμετείχε στο κίνημα του Ναυτικού ως ταγματάρχης. Η υπόθεση προδόθηκε με αποτέλεσμα να συλληφθεί στις 22 Μαΐου 1973. Φυλακίστηκε στα κρατητήρια του ΕΑΤ-ΕΣΑ (σημερινό Πάρκο Ελευθερίας), όπου βασανίστηκε για περισσότερες από 45 ημέρες.

 Τα βασανιστήρια που υπέστη ήταν μεσαιωνικά. Ένας από τους βασανιστές βάρδιας νόμιζε ότι ήταν καρατέγκα. Χτύπησε με μια κίνηση καράτε τον Μουστακλή και τον άφησε για πάντα ανάπηρο. Τα χτυπήματα του προκάλεσαν εγκεφαλική αιμορραγία. Παρά την δραματική κατάστασή του μεταφέρθηκε με καθυστέρηση πολλών ωρών στο 401 στρατιωτικό νοσοκομείο, με ψεύτικο όνομα «Μιχαηλίδης». Οι βασανιστές του δήλωσαν ότι υπήρξε θύμα τροχαίου στον Ιππόδρομο. Από τα χτυπήματα προκλήθηκε ολική παράλυση των δεξιών του άνω και κάτω άκρων. Η γυναίκα του τον εντόπισε μετά από αγωνιώδη έρευνα 47 ημερών. Η Χριστίνα Μουστακλή ως ιατρός αντιλαμβάνεται ότι η ζωή του κρέμεται από μια κλωστή. Ζήτησε επειγόντως ιατρικό συμβούλιο, αλλά πέτυχε το ακριβώς αντίθετο: τον πλήρη αποκλεισμό του Μουστακλή από τους οικείους του.

Ο Μουστακλής νοσηλεύτηκε αργότερα στο ΚΑΤ, όπου υποβλήθηκε σε φυσικοθεραπείες. Κατάφερε να πατήσει στα πόδια του και να περπατήσει με δυσκολία. Όμως η ομιλία του δεν επανήλθε.

Ο Σπύρος Μουστακλής με τον
Αλέκο Παναγούλη

Η σύντροφος της ζωής του Χριστίνα, σε παλαιότερη συνέντευξή της στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, είχε πει ότι «δεν μετάνιωσε ούτε για μια στιγμή που έχασε την υγεία του, εξαιτίας της αντιδικτατορικής του δράσης. Ήταν ικανοποιημένος γιατί αγωνίστηκε για την πατρίδα του, ήταν πατριώτης και εξετέλεσε τα καθήκοντά του, υπερασπίστηκε τη Δημοκρατία».

Σκιαγραφόντας η ίδια το προφίλ του ηρωϊκού ταγματάρχη, τον περιέγραφε ως έναν άνθρωπο που χαρακτηριζόταν «από υπερβολική κινητικότητα και ζωηρότητα, ήταν πολύ ομιλητικός, κοινωνικός και εκφραστικός». «Τον ενδιέφεραν μόνο η Δημοκρατία, η ελευθερία και τα δικαιώματα του ανθρώπου. Όλοι του οι φίλοι και οι συνάδελφοι τον αναφέρουν σαν έναν αετό που πέταγε όταν τον έβλεπαν», υπογραμμίζει μιλώντας στο Αθηναϊκό Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Σε άλλη συνέντευξή της στην εφημερίδα Μακεδονία η Χριστίνα Μουστακλή λέει:

«Όταν βγήκε η Ένωση Κέντρου, το 1964, ο Σπύρος μετατέθηκε στην Αθήνα. Τοποθετήθηκε στην υπηρεσία πληροφοριών και λίγο αργότερα αποφάσισε να πάει εθελοντής στην Κύπρο όπου είχε αποφασιστεί να στηθεί μία μεραρχία με 10.000 Έλληνες στρατιώτες.»

Είχε επιστέψει στην Αθήνα πριν την χούντα, «αλλά η χούντα τον απέταξε και μπήκε στον αντιδικτατορικό αγώνα. Στο μεταξύ στις 18 Ιουλίου 1967 παντρευτήκαμε και εγώ άνοιξα οδοντιατρείο, στο Παγκράτι. Ο Σπύρος συμμετείχε σε πολλές οργανώσεις. Η πιο μεγάλη ήταν “Οι ελεύθεροι Έλληνες” όπου συμμετείχαν πολλοί αξιωματικοί του στρατού.»

«Στις 20 Αυγούστου του 1973 η χούντα έδωσε γενική αμνηστία σε όλους τους κρατούμενους. Μετά από αυτό κατάφερα να τον πάρω απ’ το 401 στρατιωτικό νοσοκομείο και να τον μεταφέρω στην Πολυκλινική Αθηνών. Εκεί ερχόταν όλος ο κόσμος και τον έβλεπε. Είχαν έρθει μέχρι και ο Παναγούλης και η Φαλάτσι, στην οποία έδωσα και συνέντευξη. Από τότε ξεκίνησε ο αγώνας μου μήπως καταφέρω με άλλους γιατρούς να βελτιώσω την κατάσταση του Σπύρου. Έστειλα παντού επιστολές στην Ευρώπη, στην Αμερική, στη Ρωσία… Η Φλέμινγκ έστειλε έναν γιατρό και τον εξέτασε και διαπίστωσε ότι όλα αυτά έγιναν από τα βασανιστήρια… Δυστυχώς όπως μας είπε δεν μπορούσε να γίνει κάτι γιατί έπρεπε να αντιμετωπιστεί το συντομότερο το περιστατικό και όχι να περάσει τόσος χρόνος. Πήγαμε στις Ηνωμένες Πολιτείες, μεσολάβησε ο Κένεντι και τον είδαν και εκεί γιατροί και μας είπαν τα ίδια. Το ίδιο μας είπαν και στη Μόσχα όπου ανέλαβαν όλα τα έξοδα και τον είδαν ειδικοί γιατροί αλλά ήταν αργά... Έπρεπε να γίνει άμεση αντιμετώπιση. 

Ο Σπύρος Μουστακλής με τη σύζυγό του Χριστίνα
σε ξέγνοιαστα χρόνια, πριν τις συλλήψει
ς και τα βασανιστήρια του Σπύρου.

Ο Σπύρος ήταν ανεξάρτητος άνθρωπος, ελεύθερος άνθρωπος… Καταλάβαινε τα πάντα αλλά δεν μπορούσε να μιλήσει… Προσπαθούσε αλλά δεν μπορούσαμε παρά μόνο με νοήματα να συνεννοηθούμε. Ήταν μια ζωή ευαίσθητος και περήφανος. Μάλιστα μία ψυχολόγος αμερικάνα που τον είχε εξετάσει στις Ηνωμένες Πολιτείες, στο τέλος μας ρώτησε πως λέγεται η λέξη “πείσμα” στα ελληνικά και όταν της είπαμε, έγραψε σε ένα χαρτάκι: “Σπύρος= πείσμα”. Αυτό το χαρτάκι το έχω ακόμα»

Ο Σπύρος Μουστακλής πέθανε στις 28 Απριλίου 1986. Μετά το θάνατό του, δόθηκε τιμητικά ο βαθμός του Αντιστράτηγου και το όνομά του στο κέντρο νεοσυλλέκτων του Μεσολογγίου (2/39 Σύνταγμα Ευζώνων) που είναι ο τόπος της καταγωγής του. Προτομή του έχει ανεγερθεί στα πρώην κρατητήρια του ΕΑΤ-ΕΣΑ στο πάρκο Ελευθερίας στην Αθήνα.

 

Πηγές: mixanitouxronou.gr, ethnos.gr και makthes.gr