 |
| Φωτιές
και οδοφράγματα στο κέντρο της πρωτεύουσα |
15-7-1965: Βασιλικό πραξικόπημα. Ο Γ. Παπανδρέου αναγκάζεται
σε παραίτηση. Κυβέρνηση αποστατών υπο τον Γεώργιο Αθανασιάδη-Νόβα. Ο λαός
ξεκινά ανένδοτο αγώνα για την τήρηση της Συνταγματικής νομιμότητας(114). Οι
διαδηλώσεις οι πορείες και οι συγκρούσεις με την αστυνομία θα διαρκέσουν 70
ημέρες (16-7-1965/25-9-1965). Η χώρα, με την αποπομπή της κυβέρνησης του
Γεωργίου Παπανδρέου στις 15 Ιουλίου 1965, βυθίζεται σε μια περίοδο πολιτικής
αστάθειας που θα οδηγήσει στο πραξικόπημα των συνταγματαρχών στις 21 Απριλίου
1967
• • •
 |
|
«Το Ποντίκι»
του Κώστα Παπαϊωάννου
πάντα θυμόταν την αποστασία
|
Η πολιτική εκτροπή που συντελείται το καλοκαίρι της
Αποστασίας το 1965 με τις εναλλαγές νόθων κυβερνήσεων, τις εξαγορές συνειδήσεων
που οδηγούν στην αποσάθρωση του κοινοβουλευτισμού με τα τραγικά για τη
Δημοκρατία αποτελέσματα είναι γνωστά. Λιγότερο φωτισμένη παράμετρος της
επεισοδιακής αυτής περιόδου, είναι οι λαϊκές κινητοποιήσεις, σε χρονική
διάρκεια και μαζικότητα που δεν έχει γνωρίσει μέχρι που τότε η ελληνική
κοινωνία. Μπορούν να παραλληλιστούν με τον Γαλλικό Μάη του 1968 που δεν φτάνει
ποτέ στην Ελλάδα, αφού η χώρα με τη δικτατορία της 21ης Απριλίου δρέπει τα
αποτέλεσμα που σπέρνουν παλάτι και αποστάτες, με ουσιαστική διαφορά στη Γαλλία
διεκδικείται το «αδύνατο» ενώ στην Ελλάδα το αυτονόητο…
Οι κινητοποιήσεις που επισημαίνουν τον κίνδυνο για τη
Δημοκρατία που δημιουργούν οι μηχανογραφίες του παλατιού κατά της νόμιμης
κυβέρνησης του τόπου, ξεκινούν στις αρχές Ιουλίου από την ΕΔΑ που προτείνει
Εθνικό Μέτωπο πάλης κατά των συνωμοτών. Στις 14 Ιουλίου στην Αθήνα έχουμε
σιωπηρή πορεία για τη Δημοκρατία, στη Πάτρα ο Ηλίας Ηλίου μιλά σε μεγάλη
συγκέντρωση για τους κινδύνους που διατρέχει η Δημοκρατία, αλλά η «έκρηξη»
έρχεται μια ημέρα μετά. Η ανατροπή της κυβέρνησης της Ένωσης Κέντρου από τον
βασιλιά Κωνσταντίνο και η άμεση ορκωμοσία αυτής των αποστατών υπό τον Γεώργιο
Αθανασιάδη Νόβα, μαθεύεται από στόμα σε στόμα ενώ ξεκινούν ανοργάνωτες
συγκεντρώσεις ανά τη χώρα με τον κόσμο να συμμετέχει σε αυτές με ραδιοφωνάκι
στο αυτί. Τα πρώτα συνθήματα είναι τα «Κάτω η Χούντα» «Παπανδρέου», «Κάτω οι
Γαρουφαλιάδες», «Μην παραιτείσαι», «Κάτω οι προδότες», «Δεν περνάει ο
φασισμός», «Δημοκρατία», «1-1-4», ενώ γίνονται και οι πρώτες συγκρούσεις με την αστυνομία.
 |
|
Μέχρι τη δολοφονία του Σωτήρη Πέτρουλα
η αστυνομία είναι
αμείλικτη έναντι των κινητοποιήσεων
|
Στις 16 Ιουλίου,
η συγκέντρωση της ΓΣΣΕ στις 8 το βράδυ στη πλατεία Κλαυθμώνος καταλήγει στο
Σύνταγμα όπου μετά από επίθεση της αστυνομίας στήνονται οδοφράγματα και ανάβουν
φωτιές, με απολογισμό 114 τραυματίες και 84 συλληφθέντες διαδηλωτές. Το Σάββατο
της επόμενης ημέρας διοργανώνεται -μετ’ εμποδίων και απαγορεύσεων- νέα
συγκέντρωση της ΓΣΣΕ στο κατάμεστο, μέσα και έξω, γήπεδο της λεωφόρου
Αλεξάνδρας όπου ακούγεται για πρώτη φορά το σύνθημα «Δημοψήφισμα». Μετά τη λήξη
της σημειώνονται επεισόδια στο Σύνταγμα με τον
υπουργό Δημοσίας Τάξης Ιωάννη Τούμπα να κατηγορήσει γι αυτά την Αριστερά
λέγοντας: «Αυτά τα κομμουνιστικά κόλπα τα ξέρω από 25 χρονών».
Δευτέρα 19 Ιουλίου
έχουμε τη μεγάλη πορεία του Γεωργίου Παπανδρέου από το Καστρί στην Αθήνα, στη
διαδρομή της οποίας, κατά το BBC, το πλήθος φτάνει στο 1
εκατομμύριο. Οι συγκεντρωμένοι δεν αρκούνται
στην ομιλία του διωκόμενου πρωθυπουργού στη πλατεία Κολοκοτρώνη, αλλά
συνεχίζουν τις διαδηλώσεις μέχρι αργά το βράδυ σε πρωτεύουσα και σε πολλές
πόλεις της χώρας (Θεσσαλονίκη, Κρήτη, Σέρρες, Μυτιλήνη κλπ), με συνθήματα όπως
:«Νόβας- Δόβας- Μεταξάς», «Κάτω τα ανδρείκελα», «Προδότη Μητσοτάκη», «Η αυλή να
μαντρωθεί», «Παπανδρέου», «Κάτω οι φασίστες», «Ο λαός ενώθηκε», «Μητσοτάκη
συνωμότη», «Ενότητα», «Αγώνα», «Πουλημένοι», «Νικήσαμε», «Κάτω οι παράνομοι»,
«Νόβα πούστη- ρίζεσαι». Συλλαμβάνονται 31 άτομα, μεταφέρονται σε νοσοκομεία
ξυλοδαρμένοι, ενώ 12 άτομα παραπέμπονται στη Δικαιοσύνη.
Στη συγκέντρωση της ΕΦΕΕ στις 21 Ιουλίου δολοφονείται ο φοιτητής Σωτήρης Πέτρουλας, ενώ
πλήθος κόσμου περνά το ίδιο βράδυ από το φτωχικό σπίτι της οικογένειας στον
Κολωνό. Την ημέρα της κηδείας στην πόλη κυριαρχεί οργή, φόβος νέων επεισοδίων
και φήμες περί χτυπήματος του στρατού. Στη πραγματικότητα όμως απουσιάζει
παντελώς η αστυνομία, ενώ τη κηδεία περιφρονούν στελέχη της ΕΔΑ που εκτελούν
και χρέη Τροχαίας. Χιλιάδες λαού συνοδεύουν τον Πέτρουλα στο Α Νεκροταφείο,
σηκώνοντας στα χέρια τους γονείς του που καταριούνται τους δολοφόνους. Το νεκρό
αποχαιρετούν οι Μίκης Θεοδωράκης και ο φίλος του Μάκης Παπούλιας, το πλήθος
«απαντά» τραγουδώντας «Επέσατε θύματα αδέλφια εσείς» και το «Γελαστό παιδί»,
ενώ ακούγονται συνθήματα όπως «Βασιλιά το θύμα σου», «Ο στρατός με τον λαό»,
«Δεν θα περάσει ο φασισμός», «Ο Σωτήρης ζει», «Αθάνατος», «Κάτω οι αυλόδουλοι»,
«Μητσοτάκη κάθαρμα».
Η κήρυξη πανεργατικής απεργίας την Τρίτη 27 Ιουλίου
παγώνει τα πάντα στη πρωτεύουσα με αποτέλεσμα χιλιάδες διαδηλωτές να φτάνουν με
τα πόδια στο κέντρο της Αθήνας κάτω από αφόρητη ζέστη. Η απουσία της αστυνομίας
συνεχίζεται, στα συνήθη συνθήματα προστίθεται το «Ο Πέτρουλας ζει», ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι αντικυβερνητική
συγκέντρωση γίνεται ακόμη και στη Πρώτη Σερρών…
 |
|
Τα συνθήματα και η εφευρετικότητα των διαδηλωτών
της
εποχής δεν έχουν τέλος
|
Ο νέος χώρος αντικυβερνητικών συγκεντρώσεων τον Αύγουστου
είναι η Βουλή, που εκείνες τις ημέρες αποτελεί τοπίο κάθε είδους συναλλαγής
:κυβερνήσεις
ανεβοκατεβαίνουν, και
αμετακίνητοι βουλευτές της Ένωσης Κέντρου
μεταπείθονται μέσα σε μια νύχτα. Όταν στις 4 Αυγούστου η Βουλή
καταψηφίζει τη κυβέρνηση Νόβα, ο κόσμος έξω από αυτή πανηγυρίζει πιστεύοντας
ότι έτσι τελειώνει η κρίση
:«Στη
στεριά δε ζει το ψάρι ούτε ο Νόβας στην Βουλή, ο λαός θα τόνε διώξει όπως τον
Καραμανλή»
.
Όμως, η διαφαινόμενη αναζήτηση νέου αποστάτη
πρωθυπουργού, αλλά και η μεταστροφή εκδοτών (Λαμπράκης, Παπαγεωργίου, Βελλίδης)
που στήριζαν τον Γεώργιο Παπανδρέου, οδηγεί εκ νέου διαδηλωτές στο κέντρο της
Αθήνας που αυτή τη φορά καίνε φύλλα εφημερίδων. Όσοι θεωρούν ότι η αστυνομική
απαγόρευση διαδηλώσεων στο Σύνταγμα την 17η Αυγούστου αποτελεί προμήνυμα
αρνητικών εξελίξεων δικαιώνονται, αφού την επόμενη ημέρα ορκίζεται δεύτερος
αποστάτης πρωθυπουργός ο παλιός ΕΑΜικός Ηλίας Τσιριμώκος.
Μετά από συγκέντρωση της Ομοσπονδίας Τύπου στο θέατρο
«Γκλόρια», στις 20 Αυγούστου, οι διαδηλωτές δέχονται αστυνομική επίθεση στο
ύψος της πλατείας Κλαυθμώνος, ενώ από μηχανοκίνητες κλούβες ρίχνονται δακρυγόνα
στον κόσμο. Οι μάχες στις οδούς Σταδίου και Βασιλίσσης Σοφίας κρατούν ώρες,
έχοντας ως αποτέλεσμα πάνω από 100 συλλήψεις και 160 τραυματίες.
Παρότι η καταψήφιση της κυβέρνησης Τσιριμώκου γίνεται
στις 1.30 τα ξημερώματα έξω από τη βουλή υπάρχει πλήθος που πανηγυρίζει
φωνάζοντας «Έπεσε- έπεσε», «Εκλογές» και εν συνεχεία αποτίνει φόρο τιμής στο
σημείο της δολοφονίας του Σωτήρη Πέτρουλα. Στη μάχη των διαδηλώσεων μπαίνουν
τον Σεπτέμβριο, υπό μορφή «αγανακτισμένων πολιτών», ακροδεξιοί της ΕΚΟΦ που
επιτίθενται σε συγκέντρωση της ΕΦΕΕ στα Προπύλαια. Όταν η νέα κυβέρνηση
Στέφανου Στεφανόπουλου παίρνει στις 17 Σεπτεμβρίου παίρνει ψήφο εμπιστοσύνης
από τη Βουλή, με το πρώτο της μέτρο αποκαλύπτει ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος
της :απαγόρευση διαδηλώσεων. Για την οριστική φίμωση του ελληνικού Μάη θα
χρειαστεί να περιμένουμε μέχρι την 21η Απριλίου 1967…
Αναδημοσίευση: tvxs.gr
Πηγές: candiadoc.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου