Στην αρχή της βδομάδας που ξεκίνησε τη Δευτέρα 14/12, έπεσε
την αντιληψή μου το παρακάτω βίντεο με το απόσπασμα της ομιλίας του κ Πολάκη
στη Βουλή. Ήταν στο πλαίσιο της συζήτησης για τον προϋπολογισμό του 2021.
Δείτε τα:
• • •
Για κάποιους γιατρούς η μάχη με τον κορωνοϊό μετατρέπεται σε προσωπική υπόθεση. Και είναι ακριβώς αυτή η παρήγορη αίσθηση που αποκομίζεις από την επαφή μαζί τους, ότι ο ιός που έχει αναστατώσει την ανθρωπότητα, έχει απέναντί του ένα πολύ γερό «αντίδοτο» φτιαγμένο από επιστημονική γνώση, έγνοια και ανθρωπιά.
Ο γνωστός πνευμονολόγος, διευθυντής της κλινικής covid του νοσοκομείου «Άγιος Ανδρέας» Λεωνίδας Στέλλας είναι μια τέτοια περίπτωση.
Το ίδιο και οι άλλοι γιατροί της ομάδας η οποία δουλεύει σαν ένα καλοκουρδισμένο ρολόι επιτυγχάνοντας θεαματικά αποτελέσματα, γεγονός που καταδεικνύεται από τον αριθμό των εξιτηρίων αλλά και από το πολύ χαμηλό ποσοστό θανάτων ανθρώπων που πάσχουν από κορωνοϊό και περνούν την πόρτα του «Αγίου Ανδρέα»
Η ομάδα που συναποφασίζει
«Εμείς έχουμε κάνει κάτι πρωτοποριακό το οποίο νομίζω ότι το έχει κάνει και το «Σωτηρία». Έχουμε μια άμεση και διαρκή συνεργασία οι Πνευμονολόγοι με τους Παθολόγους και τους Εντατικολόγους» λέει ο κ. Στέλλας.
«Πέρα από εμένα που είμαι πνευμονολόγος, η ομάδα αυτή αποτελείται από την Ντέμυ Δημητροπούλου που είναι λοιμωξιολόγος και τις εντατικολόγους Πατρούλα Μανωλοπούλου και Ιφιγένεια Ραβάνη. Κάθε πρωί συζητάμε τα περιστατικά covid και συναποφασίζουμε για το κάθε ένα ξεχωριστά.
Η άποψη η δική μας είναι ότι για τον κορωνοϊό δεν χρειαζόμαστε μονάδες, χρειαζόμαστε να κρατήσουμε τον κορωνοϊό πριν την μονάδα. Τι σημαίνει αυτό; Ότι χρειάζονται άνθρωποι οι οποίοι γνωρίζουν από εντατικολογία, κυρίως πνευμονολόγοι και εντατικολόγοι, για να μπορούν να χειριστούνε το μη μηχανικό αερισμό με υψηλή ροή οξυγόνου.
Μιλάμε για τα high flow μηχανήματα, τα οποία αποτρέπουν από τη διασωλήνωση των ασθενών. Άν δεν ξέρεις να χειριστείς αυτά τα μηχανήματα ή αν δεν έχεις το χρόνο όπως συμβαίνει π.χ στη Θεσσαλονίκη, αναγκάζεσαι να τους διασωληνώσεις. Θεωρώ ότι σχεδόν οι μισές διασωληνώσεις δεν θα έπρεπε να γίνουν.
Μελέτες έχουν δείξει ότι με το high flow μπορείς να καταφέρεις να διασωληνώσεις μόνο ένα 20% των ασθενών που χρειάζονται υψηλή ροή οξυγόνου.
Θα πρέπει να υπολογίσουμε ότι ο ιός αυτός θέλει χρόνο. Τα φάρμακα λειτουργούν πιο πολύ υποβοηθητικά, τον κρατάνε λίγο πιο πίσω, τον καθυστερούν για να έχει χρόνο να ανταπεξέλθει ο οργανισμός.
Όσο πιο πολύ κρατιέται λοιπόν ένας ασθενής, τόσο του δίνεται το περιθώριο ώστε σιγά σιγά να ανακάμψει» τονίζει ο κ. Στέλλας και εξηγεί:
«Εμείς λοιπόν στην ομάδα μας, το πετύχαμε αυτό. Να μην διασωληνώνουμε εύκολα τον κόσμο, γιατί απλούστατα συνεργαζόμαστε πολύ και καλά στο κομμάτι πριν τη διασωλήνωση.
Αυτό πέραν των στοιχίζει και πολύ λιγότερο. Θα έλεγα ότι στοιχίζει το ένα εικοστό μιας διασωλήνωσης. Η άποψή μας είναι ότι το κράτος όφειλε να στηρίξει τη νοσηλεία ΜΑΦ (Μονάδων Αυξημένης Φροντίδας) και όχι τόσο τις Μονάδες Εντατικής. Εκεί είναι που παίζεται το παιχνίδι».
«Δίνουμε εξιτήρια σε 85άρηδες»
Κάπως έτσι στο Νοσοκομείο «Άγιος Ανδρέας» κατάφεραν να διασωληνώσουν μέχρι τώρα ελάχιστους ασθενείς αλλά και να έχουν πολύ μικρά ποσοστά θνησιμότητας.
«Έχουμε δώσει εξιτήρια σε πάνω από τέσσερις 85άρηδες» λέει με χαρά ο κ. Στέλλας ο οποίος επίσης έχει κάθε λόγο να χαίρεται για τα τέσσερα επιπλέον εξιτήρια που έλαβαν την περασμένη Δευτέρα ηλικιωμένοι ασθενείς που νοσηλεύτηκαν επί πολλές ημέρες στην κλινική.
«Δουλεύουμε ομαδικά και έχουμε πάει πολύ καλά νομίζω μέχρι τώρα. Είναι σημαντική επίσης η βοήθεια που μας παρέχουν και ο Διοικητής της 6ης ΥΠΕ και ο Διοικητής του νοσοκομείου μας».
«Ο covid δεν είναι θανατηφόρα νόσος»
Δεν είναι μόνο οι ασθενείς που νοσηλεύονται μέσα στην κλινική του «Αγίου Ανδρέα». «Είναι και πάρα πολλοί ασθενείς έξω, που τους παρακολουθούμε. Έχω πάνω από 10 ασθενείς εκτός νοσοκομείου που παρακολουθώ και επικοινωνώ κάθε μέρα μαζί τους.
Πρόκειται κυρίως για θετικά κρούσματα στις ηλικίες 50-55 που τους παρακολουθούμε από το τηλέφωνο» λέει ο κ. Στέλλας ο οποίος επισημαίνει ότι αυτοί οι ασθενείς πάνε επίσης πολύ καλά και υπογραμμίζει:
«Ο covid δεν είναι μια θανατηφόρα νόσος. Είναι ένας ιός ο οποίος κάνει πνευμονία.
Και τώρα πια έχουμε και πολλά όπλα για να τον αντιμετωπίσουμε, όπως π.χ. το φάρμακο των μονοκλονικών αντισωμάτων που είχε χορηγηθεί στον Τραμπ και έρχεται και στην Ελλάδα.
Δεν θέλω να μιλάω λοιπόν για νεκρούς, αλλά για ανθρώπους που νοσούν και επιστρέφουν σπίτια τους. Διότι μιλάμε κάθε μέρα για τους νεκρούς, αλλά δεν μιλάμε και για τα εξιτήρια».
«Σαν να πηγαίνεις στο διάστημα»
Για τους γιατρούς των μονάδων covid η είσοδος σε αυτές είναι μια σωστή περιπέτεια. Λες και πας στο… διάστημα.
«Όταν πρέπει να μπεις μέσα σε ένα θάλαμο με τρεις στολές, φασκιωμένος στο πρόσωπο, ούτε βλέπεις καλά, ούτε ακούς καλά. Επίσης δεν μπορούμε να καθίσουμε υπ΄αυτές τις συνθήκες μέσα στο θάλαμο και να ασχοληθούμε μια ώρα με τον κάθε ασθενή. Πρέπει να μπαίνεις να κάθεσαι συνολικά μισή ώρα τρία τέταρτα και να βγαίνεις».
Ρωτήσαμε τον κ. Στέλλα αν το έχει πάρει προσωπικά το θέμα με τον covid.
«Bεβαίως και το παίρνω προσωπικά. Αν ήμουν 40 χρονών θα πήγαινα και στη Θεσσαλονίκη. Εγώ έβαλα τα 30 χρόνια εμπειρίας μου στην πνευμονολογία για να πάω να τα δώσω στον κορωνοιό. Γιατί το θεωρώ γελοίο να πεθαίνουμε από κορωνοϊό.
Γιατί να πεθάνει πρόωρα ένας άνθρωπος ακόμη και αν έχει πρόβλημα υγείας; Είναι μεγάλο το στοίχημα για μας. Φανταστείτε ότι πάω στο νοσοκομείο πρωί απόγευμα. Να δω τι γίνεται, πώς πάνε οι ασθενείς».
«Νιώθω πιο ασφαλής μέσα στην κλινική παρά έξω»
Φοβάται μην κολλήσει κορωνοϊό ο Λεωνίδας Στελλας;
«Φοβάμαι πιο πολύ αυτόν που δεν ξέρει ότι έχει κορωνοϊό και κυκλοφορεί έξω παρά τους ασθενείς που νοσηλεύονται. Νιώθω πιο ασφαλής μέσα στην κλινική με τον κορωνοϊό παρά έξω, όπου χαλαρώνεις. Εκεί μπορεί να κολλήσεις» είναι η απάντηση.
«Πρέπει να συμπεριφερόμαστε όλοι σαν να έχουμε κορωνοϊό για να προσέχουμε. Στην Πάτρα υπάρχουν πάρα πολλά παιδιά που είναι θετικά αυτή τη στιγμή. Αν αυτά δεν κολλήσουν τους μεγαλύτερους, όλα θα πάνε καλά».
Ο Κωνσταντίνος Φαρσαλινός
Με την έναρξη της επιδημίας στην Κίνα και στη συνέχεια την ανακήρυξη της πανδημίας COVID-19 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, γίναμε μάρτυρες μιας πρωτοφανούς κινητοποίησης της επιστημονικής κοινότητας, σε κάθε επίπεδο που αφορά αυτή την κρίση στη Δημόσια Υγεία. Από την αναγνώριση και γενετική ταυτοποίηση του ιού, την παθοφυσιολογία και τα κλινικά χαρακτηριστικά της νόσου, έως την έρευνα για την ανάπτυξη φαρμάκων και εμβολίων. Άλλωστε, κυρίαρχος και καταληκτικός στόχος σε μια ιογενή λοίμωξη είναι τόσο η θεραπεία των ασθενών του παρόντος και του μέλλοντος όσο και η προφύλαξη του υγιούς πληθυσμού από μελλοντική νόσο.
Ξεκαθαρίζοντας καταρχήν, ο κ. Φαρσαλινός, ότι δεν συνεργάζεται, δεν αμείβεται και δεν έχει καμία άλλη σύγκρουση συμφερόντων με φαρμακευτικές εταιρείες, τονίζει ότι αυτό το θέμα αποτελεί στην πραγματικότητα ψευτοδίλημμα, και είναι μάλιστα ένα πολύ ευαίσθητο θέμα που αναδεικνύει και σοβαρά βιοηθικά ζητήματα όταν τίθεται. Πρόκειται για δύο δρόμους διαφορετικούς αλλά παράλληλους, που καταρχάς αφορούν διαφορετικά άτομα.
Σύμφωνα με τον ίδιο, τα μονοκλωνικά αντισώματα αφορούν ασθενείς με COVID-19, για τους οποίους ούτε εναλλακτική φαρμακευτική αγωγή υπάρχει αυτή τη στιγμή, ούτε θα μπορούσε να βοηθήσει ένα εμβόλιο, ακόμη και αν ήταν άμεσα διαθέσιμο. Ενώ πράγματι δεν αφορούν τους ασθενείς που σήμερα νοσηλεύονται στα νοσοκομεία και τις ΜΕΘ, είναι τα μοναδικά θεραπευτικά μέσα για τους ασθενείς που τροφοδοτούν με πίεση τα νοσοκομεία αλλά και για εκείνους που θα ασθενήσουν τους επόμενους μήνες. Μπορούν να βοηθήσουν τόσο σε ατομικό επίπεδο τον κάθε ασθενή, προλαμβάνοντας την εξέλιξη σε σοβαρή νόσο, όσο και να ελαττώσουν τις νέες εισαγωγές στα νοσοκομεία σήμερα και στο μέλλον. Λαμβάνοντας υπόψη ότι θα απαιτηθούν μήνες μέχρι την εμβολιαστική κάλυψη σημαντικού μέρους του πληθυσμού, και με δεδομένη την αμφιβολία αν το εμβόλιο θα εξαλείψει τη νόσο (όπως έχει εκτιμήσει και ο ΠΟΥ), τόσο στο άμεσο χρονικό διάστημα όσο και πιθανώς γενικότερα (μιας και είναι άγνωστη η διάρκεια της ανοσίας που προσφέρει), είναι δεδομένο πως θα χρειαστούμε φαρμακευτικές θεραπείες για τους ασθενείς με COVID-19 σήμερα και τους επόμενους μήνες, ίσως και χρόνια, υπογραμμίζει ο ίδιος. Στο πλαίσιο αυτό, όπως συμπληρώνει ο κ. Φαρσαλινός, είναι αδιανόητο να αγνοηθούν οι ανάγκες των ασθενών με πρόσχημα την έλευση των εμβολίων, όταν μάλιστα τα εμβόλια δεν προσφέρουν κανένα όφελος σε ήδη προσβεβλημένους με SARS-CoV-2 ασθενείς.
Σύμφωνα με τον ίδιο, τα μονοκλωνικά αντισώματα αφορούν ασθενείς με COVID-19, για τους οποίους ούτε εναλλακτική φαρμακευτική αγωγή υπάρχει αυτή τη στιγμή, ούτε θα μπορούσε να βοηθήσει ένα εμβόλιο, ακόμη και αν ήταν άμεσα διαθέσιμο. Ενώ πράγματι δεν αφορούν τους ασθενείς που σήμερα νοσηλεύονται στα νοσοκομεία και τις ΜΕΘ, είναι τα μοναδικά θεραπευτικά μέσα για τους ασθενείς που τροφοδοτούν με πίεση τα νοσοκομεία αλλά και για εκείνους που θα ασθενήσουν τους επόμενους μήνες. Μπορούν να βοηθήσουν τόσο σε ατομικό επίπεδο τον κάθε ασθενή, προλαμβάνοντας την εξέλιξη σε σοβαρή νόσο, όσο και να ελαττώσουν τις νέες εισαγωγές στα νοσοκομεία σήμερα και στο μέλλον. Λαμβάνοντας υπόψη ότι θα απαιτηθούν μήνες μέχρι την εμβολιαστική κάλυψη σημαντικού μέρους του πληθυσμού, και με δεδομένη την αμφιβολία αν το εμβόλιο θα εξαλείψει τη νόσο (όπως έχει εκτιμήσει και ο ΠΟΥ), τόσο στο άμεσο χρονικό διάστημα όσο και πιθανώς γενικότερα (μιας και είναι άγνωστη η διάρκεια της ανοσίας που προσφέρει), είναι δεδομένο πως θα χρειαστούμε φαρμακευτικές θεραπείες για τους ασθενείς με COVID-19 σήμερα και τους επόμενους μήνες, ίσως και χρόνια, υπογραμμίζει ο ίδιος. Στο πλαίσιο αυτό, όπως συμπληρώνει ο κ. Φαρσαλινός, είναι αδιανόητο να αγνοηθούν οι ανάγκες των ασθενών με πρόσχημα την έλευση των εμβολίων, όταν μάλιστα τα εμβόλια δεν προσφέρουν κανένα όφελος σε ήδη προσβεβλημένους με SARS-CoV-2 ασθενείς.
Είναι γεγονός, ότι τα μονοκλωνικά αντισώματα έχουν λάβει άδεια χρήσης έκτακτης ανάγκης (Emergency Use Authorization) και όχι έγκριση (approval). Επίσης, αφορούν αποκλειστικά και μόνο τον συγκεκριμένο ιό, δεν μπορούν να χορηγηθούν για άλλες ιογενείς λοιμώξεις. Αυτά όμως, σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αποτελούν επιχειρήματα κατά της χρήσης τους, λαμβάνοντας μάλιστα υπόψιν ότι και τα εμβόλια αφορούν μόνο αυτό τον ιό και θα λάβουν επίσης άδεια χρήσης έκτακτης ανάγκης. Μάλιστα, είναι πολύ πιο αποδεκτή η λήψη άδειας χρήσης έκτακτης ανάγκης για φάρμακα που αφορούν ασθενείς χωρίς άλλες θεραπευτικές επιλογές, παρά για εμβόλια που αφορούν όλο τον υγιή πληθυσμό και χορηγούνται ως πρωτογενής πρόληψη. Έτσι λοιπόν, η άδεια χρήσης έκτακτης ανάγκης δεν μπορεί να σταθεί ως επιχείρημα κατά της προμήθειας και κλινικής χρήσης των μονοκλωνικών αντισωμάτων.
Υψηλό κόστος
Ο κ. Φαρσαλινός αναγνωρίζει ότι το κόστος των μονοκλωνικών αντισωμάτων είναι πράγματι υψηλό. Για το ένα σκεύασμα έχει υπολογιστεί τιμή 1.000 ευρώ ανά δόση, δηλαδή ανά ασθενή. Ενώ η τιμή είναι πράγματι υψηλή ανά μονάδα, όταν συγκριθεί με το εμβόλιο (υπολογιζόμενη τιμή περίπου 16 ευρώ ανά δόση), θα πρέπει να συνυπολογιστεί ότι το συνολικό κόστος του εμβολιασμού είναι πολλαπλάσιο, τόσο επειδή αναμένονται 25 εκατομμύρια δόσεις (με συνολικό εκτιμώμενο κόστος 400 εκατομμύρια ευρώ) όσο και επειδή απαιτείται επιπλέον κόστος για την μεταφορά, αποθήκευση και χορήγηση των εμβολίων, που θα αυξήσουν επιπλέον το κόστος. Έτσι, το κόστος μερικών χιλιάδων δόσεων μονοκλωνικών αντισωμάτων είναι υποπολλαπλάσιο του κόστους των εμβολίων και δεν μπορεί να χαρακτηριστεί απαγορευτικό.
Είναι ξεκάθαρο, επισημαίνει ο ίδιος, ότι το εμβόλιο έχει σκοπό να ελαττώσει την συνολική επίπτωση της νόσου, κάτι το οποίο δεν μπορεί να επιτευχθεί με τα μονοκλωνικά αντισώματα. Από την άλλη, τα εμβόλια δεν προσφέρουν τίποτα σε ασθενείς με νόσο COVID-19, και είναι επιστημονικά και ηθικά αδιανόητο να αγνοηθούν οι ανάγκες των ασθενών με πρόσχημα την έλευση των εμβολίων.
Τα τελευταία ζητήματα σε σχέση με τα μονοκλωνικά αντισώματα είναι εκείνα της διαθεσιμότητας και της διαδικασίας χορήγησης. Όπως λέει, η παραγωγή είναι σίγουρα περιορισμένη και δυστυχώς δεν υπήρχε επένδυση από κρατικούς φορείς που θα μπορούσε να αυξήσει την παραγωγική δυνατότητα. Αυτό όμως, και πάλι δεν αποτελεί δικαιολογία για αδράνεια και αντιδράσεις έναντι της έλευσης των μονοκλωνικών αντισωμάτων. Αντίθετα, θα πρέπει η επιστημονική κοινότητα και οι αρχές να πιέσουν για την άμεση προμήθεια κάθε δυνατής ποσότητας και για την περαιτέρω αύξηση της παραγωγής. Όσο για τη διαδικασία χορήγησης, που μπορεί να πραγματοποιηθεί σε εξωτερικό ιατρείο ή κλινική ημέρας με 2 ώρες παραμονή για κάθε ασθενή, μόνο προσχηματικά μπορεί να αποτελέσει δικαιολογία κατά της χρήσης τους, ειδικά αν λάβουμε υπόψη τον αντίστοιχο σχεδιασμό για την εμβολιαστική κάλυψη που απαιτεί τεράστιες ανάγκες σε υλικοτεχνική υποδομή, εξοπλισμό και προσωπικό.
Είναι ξεκάθαρο, ότι τα μονοκλωνικά αντισώματα και το εμβόλιο είναι δύο διαφορετικοί δρόμοι που θα πρέπει να ακολουθήσουμε ταυτόχρονα, αναφέρει ο κ. Κ. Φαρσαλινός. Ο ρόλος τους, όχι μόνο δεν είναι αντικρουόμενος και ανταγωνιστικός, αλλά είναι εξ’ ολοκλήρου συμπληρωματικός. Και τα δύο είναι αναγκαία, αφορούν όμως διαφορετική χρήση και διαφορετικούς ανθρώπους. Οι σημερινοί και αυριανοί ασθενείς με COVID-19 έχουν κάθε δικαίωμα να έχουν πρόσβαση σε διαθέσιμες θεραπείες, και οι ευαισθησίες μας απέναντι σε βαρέως πάσχοντες και σε εκείνους που δυστυχώς δεν τα κατάφεραν στη μάχη με τη νόσο δεν θα πρέπει να μείνουν στα λόγια αλλά να εκφραστούν με πράξεις και δράσεις από εδώ και πέρα. Είναι άμεση η ανάγκη να έρθουν τώρα τα μονοκλωνικά αντισώματα στην Ελλάδα, όσες ποσότητες μπορούμε να αποκτήσουμε, διότι αφορούν εκείνους που θα νοσήσουν σήμερα, αύριο και τους επόμενους μήνες. Το εμβόλιο δεν αποτελεί επιλογή για αυτούς, και δεν μπορούμε επιστημονικά και ηθικά να τους εγκαταλείψουμε.
Αναδημοσίευση:
achaiavoice.gr
και από το iatronet.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου