Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Τετάρτη 16 Απριλίου 2025

Γιατί ανάβουμε κεριά στην εκκλησία

Όλοι οι χριστιανοί που εκκλησιάζονται μπαίνοντας στον ναό παίρνουν κεριά και αφού τα ανάψουν τα τοποθετούν στις καθορισμένες θέσεις, μανουάλια, μπροστά συνήθως από τις εικόνες των Αγίων. Πολλοί δεν γνωρίζουν τι συμβολίζει η πράξη τους αυτή. Μερικοί νομίζουν ότι το κάνουν για να ενισχύσουν οικονομικά το ναό της ενορίας τους. Πράγματι ενισχύεται ο ναός με την προσφορά των πιστών, αλλά πίσω από το άναμμα του κεριού κρύβεται ένας βαθύτερος συμβολισμός.

Για πιο λόγο, λοιπόν, ανάβουμε κεριά;

Θα παραθέσουμε τις απαντήσεις δύο μεγάλων αγίων και σπουδαίων θεολόγων της Εκκλησίας μας που εξηγούν αυτό το συμβολισμό, του Αγίου Συμεών Θεσσαλονίκης και του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτη. Ο καθένας αναφέρει 6 λόγους.

• •

Ο Άγιος Συμεών μας λέει ότι το κερί το ανάβουμε και συμβολίζει:

α. Την καθαρότητα της ψυχής, επειδή το γνήσιο κερί κατασκευάζεται από καθαρό κερί μέλισσας.

β. Το εύπλαστο της ψυχής μας. Όπως εύκολα πάνω στο κερί χαράζουμε ότι θέλουμε έτσι και στη ψυχή μας χαράζουμε το κακό ή το καλό.

γ. Την ευωδία της Θείας Χάριτος, επειδή το κερί προέρχεται από τα άνθη που ευωδιάζουν.

δ. Τον σκοπό της ζωής του χριστιανού που είναι ομοίωση προς τον Θεό, δηλ. την θέωση. Επειδή ο πιστός φλέγεται από αυτή την επιθυμία, την θυμάται ανάβοντας το κερί και βλέποντας τη φλόγα του.

ε. Το φως του Χριστού. Όπως το φως του κεριού φωτίζει και διαλύει το σκοτάδι έτσι και το φως του Χριστού φωτίζει τη ζωή των πιστών.

στ. Την αγάπη και την ειρήνη που πρέπει να έχει κάθε χριστιανός, επειδή το κερί παρηγορεί τον άνθρωπο με το φως του που είναι μέσα στο σκοτάδι.

Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης μας αναφέρει τους εξής συμβολισμούς.

Τα κεριά τα ανάβουμε:

α. Για να δοξάζεται ο Θεός, που είναι το αληθινό και μοναδικό φως που φωτίζει κάθε άνθρωπο.

β. Για να διαλύσει το σκοτάδι της νύκτας και να μας παρηγορήσει από το φόβο του σκοταδιού.

γ. Για να φανερώσουμε ότι έχουμε χαρά στην ψυχή μας.

δ. Προς τιμήν των αγίων και των μαρτύρων της πίστεως μας, μιμούμενοι έτσι τους πρώτους χριστιανούς που άναβαν κεριά στους τάφους των Μαρτύρων.

ε. Για να συμβολίζονται τα καλά μας έργα, σύμφωνα με τον λόγο του Κυρίου: “ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα και δοξάσωσι τον Πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς”.

στ. Για να συγχωρηθούν οι αμαρτίες εκείνων που ανάβουν κερί και εκείνων υπέρ των οποίων το ανάβουν. Γι’ αυτό σε πολλούς ναούς διαφόρων περιοχών υπάρχουν ξεχωριστά μανουάλια όπου ανάβονται τα κεριά για τους ζωντανούς και για τους κεκοιμημένους.

(Οσίου Νικοδήμου Αγιορείτου, Εορτοδρόμιον, σ. 433)

 

 

Αναδημοσίευση: pemptousia.gr

Τρίτη 15 Απριλίου 2025

Ροφήματα που βοηθούν τη λειτουργία του εγκεφάλου

Ό,τι τρώμε και πίνουμε μπορεί να βοηθήσει σημαντικά την εγκεφαλική λειτουργία. Ποια ροφήματα μπορούμε να απολαμβάνουμε καθημερινά έχοντας αυτό ως στόχο;

Η αλληλεπίδραση του εντερικού νευρικού συστήματος και του εγκεφάλου αφήνει πολλά περιθώρια στις τροφές που καταναλώνουμε να επηρεάζουν το νευρολογικό μας σύστημα.

• •

Δεν είναι λίγες οι έρευνες που έχουν αποδείξει ότι –στον αντίποδα της δυτικού τύπου διατροφής, που μπορεί να προκαλέσει ακόμα και μη αναστρέψιμες βλάβες στη μνήμη των εφήβων– υπάρχουν τροφές που συμβάλλουν στην υγεία του εγκεφάλου (π.χ. οι βιταμίνες Β, C, E, τα ωμέγα-3, το φυλλικό οξύ), εμποδίζοντας τις επιπτώσεις της γήρανσης και συμβάλλοντας στη γνωστική λειτουργία.

Θα μου πεις, και τι θα γίνει, όλη μέρα θα τρώμε σολομό, καρύδια και πράσινα φυλλώδη λαχανικά; Όχι, λένε οι ειδικοί. Υπάρχουν εξίσου ωφέλιμα ροφήματα που μπορούμε να πίνουμε, με συστατικά που περιέχουν αντιοξειδωτικά, πολυφαινόλες, αμινοξέα κ.ά. Αυτά μπορούν να προστατεύσουν τον εγκέφαλο βοηθώντας στη βελτίωση της ροής του αίματος, στη μείωση της φλεγμονής και στην προστασία των εγκεφαλικών κυττάρων από βλάβες.

Πέρα από επαρκή ποσότητα νερού, η διαιτολόγος Roxana Ehsani και η κλινική διατροφολόγος Aviv Joshua συνιστούν για την καλή υγεία του εγκεφάλου τα εξής ροφήματα:

 

Καφές

Αν δυσκολεύεσαι να ξεκινήσεις την ημέρα σου μην έχοντας πιει τουλάχιστον ένα φλυτζάνι καφέ, δεν είσαι μόνος/-η. Δεν είναι παράλογο: Ο καφές περιέχει καφεΐνη, η οποία μπλοκάρει τους υποδοχείς αδενοσίνης στον εγκέφαλο, οδηγώντας σε αυξημένη εγκεφαλική δραστηριότητα. Αυτή βελτιώνει την αντοχή, ενισχύει την πνευματική εγρήγορση και βελτιώνει τη διάθεση. Μπορεί επίσης να ενισχύσει τις γνωστικές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης της μνήμης. Μακροπρόθεσμα, ο καφές ενδέχεται να προστατεύει από νευροεκφυλιστικές ασθένειες, όπως το Αλτσχάιμερ. Εκείνο που πρέπει να προσέξεις είναι μήπως σε πειράζει αν πιεις καφέ με άδειο στομάχι.

 

Πράσινο τσάι

Σειρά ερευνών δείχνουν ότι το πράσινο τσάι ωφελεί την ψυχική υγεία μειώνοντας το άγχος και βελτιώνοντας τη μνήμη και τη συγκέντρωση. Ερευνητές πιστεύουν ότι αυτό οφείλεται στον συνδυασμό L-θεανίνης και καφεΐνης.

 

Χυμός πορτοκάλι

Ο φυσικός χυμός πορτοκάλι περιέχει σημαντικά θρεπτικά και φυτοθρεπτικά συστατικά, που μπορεί να παίζουν ρόλο στη γνωστική υγεία όταν καταναλώνονται ως μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής. Σε αυτά περιλαμβάνονται η βιταμίνη C, η θειαμίνη, η βιταμίνη Β6 και τα φλαβονοειδή όπως η εσπεριδίνη. Σύμφωνα με μελέτη, η κατανάλωση ενός ποτηριού φρέσκου χυμού πορτοκάλι ανά ημέρα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας σε σύγκριση με όσους δεν πίνουν φρέσκο χυμό.

 

Χυμός ρόδι

Ο χυμός του ροδιού είναι πλούσιος σε πολυφαινόλες, που έχει αποδειχθεί ότι προστατεύουν τον εγκέφαλο. Επιπλέον, έρευνες έχουν εντοπίσει σύνδεση μεταξύ των πολυφαινολικών αντιοξειδωτικών, της μνήμης και της γνώσης.

 

Γάλα

Το γάλα περιέχει πρωτεΐνες, ασβέστιο, βιταμίνες Β12 και D, ψευδάργυρο και σελήνιο. Η βιταμίνη D που βρίσκεται σε ένα ποτήρι γάλα αγελάδας μπορεί να προστατεύσει τα εγκεφαλικά κύτταρα από βλάβες και να βοηθήσει στη ρύθμιση των χημικών διεργασιών του εγκεφάλου. Οι βιταμίνες Β προστατεύουν τα κύτταρα και επιταχύνουν τα μηνύματα που στέλνουν μεταξύ τους, οπότε είναι πολύ σημαντικές για την κινητική και γνωστική λειτουργία.

 

Χυμός πατζαριού

Ο χυμός πατζαριού αποδεικνύεται ωφέλιμος για την εγκεφαλική λειτουργία, καθώς τα νιτρικά άλατα που περιέχει προκαλούν αύξηση της παραγωγής μονοξειδίου του αζώτου στο αίμα. Αυτό στη συνέχεια οδηγεί σε επιτάχυνση του χρόνου αντίδρασης σε όλα τα όργανα, καθώς και στον εγκέφαλο.

 

Κεφίρ

Το κεφίρ φτιάχνεται από γάλα που έχει υποστεί ζύμωση και είναι γεμάτο με προβιοτικά που ωφελούν τόσο το έντερο, εξισορροπώντας το, όσο και τον εγκέφαλο. Μελέτες έχουν δείξει πως η κατανάλωση κεφίρ μπορεί να σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο ψυχικών διαταραχών, όπως το άγχος και η κατάθλιψη.

 

Τσάι τζίνσενγκ

Το τζίνσενγκ είναι ένα βότανο που εδώ και αιώνες χρησιμοποιείται θεραπευτικά στην παραδοσιακή κινέζικη ιατρική. Έχει συνδεθεί με την αντοχή, τη συγκέντρωση και τη μνήμη, καθώς και με την ανακούφιση από την κατάθλιψη και το άγχος.

 

Χυμός σταφύλι

Ο χυμός σταφυλιού είναι πλούσιος σε φλαβονοειδή (ιδιαίτερα προανθοκυανιδίνες και ανθοκυανίνες) που πιστεύεται ότι επηρεάζουν θετικά τη γνωστική λειτουργία. Μπορεί επίσης να βοηθήσει στη μείωση της φλεγμονής στον εγκέφαλο, που μπορεί να οδηγήσει σε γνωστική έκπτωση. Ενδέχεται, τέλος, να προάγει τη δημιουργία νέων εγκεφαλικών κυττάρων και να ενισχύει τις μεταξύ τους συνδέσεις.

 

Ρόφημα κακάο

Το κακάο είναι μία από τις καλύτερες πηγές πολυφαινόλων, φλαβανόλων, επικατεχίνων και κατεχίνων. Μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση κακάο μπορεί να βελτιώσει τη γνωστική λειτουργία και τη μνήμη. Επιπλέον, οι φλαβανόλες στο κακάο μπορεί να βελτιώνουν την κυκλοφορία του αίματος στον εγκέφαλο και έτσι να ενισχύεται η γνωστική επεξεργασία.

 

 

Αναδημοσίευση: ow.gr

Κυριακή 13 Απριλίου 2025

Εξώδικα-τελεσίγραφο από εταιρεία ανεμογεννητριών σε αγρότες Διδυμοτείχου, Ορεστιάδας: Νοικιάστε
ή πουλήστε τα, αλλιώς… σας τα απαλλοτριώνουμε

Σε απόγνωση, έντονα θορυβημένοι, προβληματισμένοι αλλά και εκνευρισμένοι, είναι αγρότες, ιδιοκτήτες χωραφιών στις περιοχές Διδυμοτείχου, Ορεστιάδας, από την τακτική κορυφαίας εταιρείας ανεμογεννητριών, που τους έστειλε ΕΞΩΔΙΚΑ-ΤΕΛΕΣΙΓΡΑΦΑ το τελευταίο χρονικό διάστημα.

Με τρόπο που θα μπορούσε να θεωρηθεί και εκβιαστικός, η εταιρεία τους ζητάει να αποδεχθούν τις οικονομικές της προτάσεις για ενοικίαση ή πώληση των χωραφιών τους για πάνω από 20 χρόνια, στα σημεία που θα τοποθετήσει ανεμογεννήτριες.

• •

Τους καλεί μάλιστα να απαντήσουν μέσα σε ελάχιστες ημέρες (τρεις όπως λένε) αν αποδέχονται την πρόταση της, διαφορετικά με βάση ένα νόμο που ψηφίστηκε το 2022 από την Κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη και χαρακτηρίζει τα έργα ΑΠΕ (Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας) εθνικής σημασίας, ΘΑ ΠΡΟΧΩΡΗΣΕΙ ΣΕ ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗ των χωραφιών τους. Μάλιστα οι περισσότεροι ήδη έχουν απευθυνθεί σε δικηγόρους προκειμένου να δουν πως θα αντιδράσουν και θα αντιμετωπίσουν αυτά τα εξώδικα-τελεσίγραφο (έχουμε στη διάθεση μας κάποια) της συγκεκριμένης εταιρείας.

Η εταιρεία Green Volt, θυγατρική της Lamda Develoment του ομίλου Λάτση

Πρόκειται για την εταιρεία Green Volt, θυγατρική της πολύ γνωστής από την υλοποίηση του project στο πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού, την Lamda Develoment του ομίλου της πανίσχυρης οικογένειας Λάτση, η οποία έχει λάβει έγκριση από την ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) για την δημιουργία 4 Α.Σ.Π.Η.Ε., αιολικών πάρκων με ανεμογεννήτριες δηλαδή, συνολικής ισχύος 302,4 MW σε Διδυμότειχο και Ορεστιάδα καθώς και διασυνδετική γραμμή μεταφοράς 150 kV.

Φορέας του εν λόγω project είναι η εταιρεία Green Volt Μ.Ι.Κ.Ε. και αυτό αφορά σε 4 Αιολικούς Σταθμούς Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας (Α.Σ.Π.Η.Ε.) συνολικής ισχύος 302,4 MW με τα συνοδά έργα τους και διασυνδετική γραμμή μεταφοράς 150 kV σε νέο Κ.Υ.Τ. Ειδικότερα, το έργο απαρτίζεται από:

  1. Αιολικό Πάρκο 100,8 MW (με 24 Ανεμογεννήτριες) στη θέση «Λαγός – Πύργος – Αλώνια» της Δ.Ε. Διδυμοτείχου & Ορεστιάδας του Δήμου Διδυμοτείχου & Ορεστιάδας.
  2. Αιολικό Πάρκο ισχύος 63,0 MW (με 15 Α/Γ) στη θέση «Τρανή Ράχη – Χέρσος Λόφος – Πηγάδια» της Δ.Ε. Διδυμότειχου, Μεταξάδων & Ορεστιάδας των Δήμων Διδυμοτείχου και Ορεστιάδας.
  3. Αιολικό Πάρκο ισχύος 46,2 MW (με 11 Α/Γ) στη θέση «Αλμυρές – Πάγος» της Δ.Ε. Κυπρίνου του Δήμου Ορεστιάδας.
  4. Αιολικό Πάρκο ισχύος 92,4 MW (με 22 Α/Γ) στη θέση «Φύλακες – Αετός – Μαυροχώματα» της Δ.Ε. «Βύσσας – Κυπρίνου» του Δήμου Ορεστιάδας.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο έργο έχει εξασφαλίσει την Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Α.Ε.Π.Ο) από τον Σεπτέμβριο του 2022, ενώ με απόφαση της Γενικής Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Πολιτικής του ΥΠΕΝ εγκρίθηκε η τροποποίηση της ως προς την ένταξη στον σχεδιασμό του των εκτάσεων εκείνων που διέπονται από τη δασική νομοθεσία, συνολικού εμβαδού 35.302,04 τ.μ. Το τελευταίο ξέρετε τι σημαίνει. Ότι μπορούν και σε δασικές εκτάσεις να τοποθετήσουν ανεμογεΝνήτριες στις συγκεκριμένες περιοχές. 

Όσοι ιδιοκτήτες χωραφιών δεν συμφωνούν στα ποσά ενοικίασης ή πώλησης, δέχθηκαν ΕΞΩΔΙΚΑ

Ήδη η συγκεκριμένη εταιρεία, την οποία σε τοπικό επίπεδο και για τα συγκεκριμένα έργα στον βόρειο Έβρο εκπροσωπούσε γνωστός θεσμικός που το 2023, πριν τις αυτοδιοικητικές εκλογές φέρεται να αποχώρησε ενώ υπάρχουν μηχανικοί της Ορεστιάδας που απλά “τρέχουν” τα τεχνικά θέματα και δεν έχουν ανάμιξιη στα υπόλοιπα, ήρθε σε συμφωνίες με αγρότες, ιδιοκτήτες χωραφιών, που τα νοίκιασαν ή τα πούλησαν. Κάποιοι φαίνεται μάλιστα να πήραν και ικανοποιητικά χρήματα. Όσοι όμως δεν θέλουν να παραχωρήσουν τα χωράφια τους προς ενοικίαση ή αγορά από την Green Volt, είτε γιατί δεν τους ικανοποιούν τα ποσά, είτε επειδή θέλουν να τα καλλιεργούν, δέχθηκαν τα ΕΞΩΔΙΚΑ-ΤΕΛΕΣΙΓΡΑΦΟ και δεν ξέρουν πως θα αντιδράσουν.

 

Ο νόμος του 2022 της Κυβέρνησης Μητσοτάκη επιτρέπει την ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗ εκτάσεων

Ο νόμος του 2022 που ψήφισε η Κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, με τον οποίο μπορούν ιδιωτικές εταιρείες ΑΠΕ (Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας) ΝΑ ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΝΟΥΝ περιουσίες ιδιωτών. Πρόκειται για το νόμο 4151/2022 άρθρο 4 παράγραφος 7, σε συνδυασμό με το νόμο 2882/2001 περί “Αναγκαστικής απαλλοτρίωσης”. που χαρακτηρίζει τις ΑΠΕ ως έργα “δημόσιας ωφέλειας που εξυπηρετούν, εκτός των άλλων, τη δημόσια ασφάλεια και υγεία και έχουν θετικές επιδράσεις πρωταρχικής σημασίας για το περιβάλλον” για να δικαιολογήσει το δικαίωμα ιδιωτών να κάνουν απαλλοτριώσεις της περιουσίας οποιουδήποτε πολίτη. 

Ο νόμος αυτός αναφέρει συγκεκριμένα στο άρθρο 4 και την παράγραφο 7:

“7. Σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή/και σταθμοί αποθήκευσης, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται τα έργα δικτύων μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, κατασκευής υποσταθμών, οδοποιίας, και εν γένει κάθε κατασκευής που αφορά στην υποδομή, εγκατάσταση και λειτουργία σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από Α.Π.Ε. ή/και σταθμών αποθήκευσης, συμπεριλαμβανομένων των γηπέδων ασφαλείας του άρθρου 21, χαρακτηρίζονται ως δημόσιας ωφέλειας που εξυπηρετούν, εκτός των άλλων, τη δημόσια ασφάλεια και υγεία και έχουν θετικές επιδράσεις πρωταρχικής σημασίας για το περιβάλλον, ανεξάρτητα από τον φορέα υλοποίησής τους. Η αναγκαστική απαλλοτρίωση ακινήτων ή η εις βάρος αυτών σύσταση εμπραγμάτων δικαιωμάτων λαμβάνει χώρα σύμφωνα με τον ν. 2882/2001 (Α’ 17).

Ο βαρυνόμενος με τη δαπάνη της απαλλοτρίωσης υποχρεούται στην αποκατάσταση και κάθε βλάβης ή φθοράς ή στέρησης της χρήσης που προέρχεται από την εκτέλεση των ανωτέρω τεχνικών εργασιών. Η δαπάνη για τη συντέλεση των κατά τα ανωτέρω αναγκαίων αναγκαστικών απαλλοτριώσεων βαρύνει το φυσικό ή νομικό πρόσωπο υπέρ του οποίου εκδίδεται η άδεια εγκατάστασης ή η Οριστική Προσφορά Συνδεσης στις περιπτώσεις που δεν εκδίδεται Άδεια Εγκατάστασης. Ο κάτοχος του σταθμού παραγωγής προβαίνει σε αναγκαστική απαλλοτρίωση του γηπέδου εγκατάστασης, εφόσον έχει εξαντλήσει κάθε άλλο μέσο απόκτησης της νόμιμης χρήσης αυτού. Ειδικά για φωτοβολταϊκούς σταθμούς η απαλλοτριωμένη έκταση δεν μπορεί να καταλαμβάνει ποσοστό μεγαλύτερο του δύο τοις εκατό (2%) επί του συνολικού γηπέδου εγκατάστασης. Για την τεκμηρίωση του δικαιώματος χρήσης του γηπέδου ασφαλείας της παρ. 2 του άρθρου 18 για την έκδοση της Αδείας Εγκατάστασης του αιολικού σταθμού αρκεί η απόφαση κήρυξης της απαλλοτρίωσης.

Μάλιστα, όπως ήδη αναφέραμε, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ενέκρινε ακόμα και την ένταξη στον σχεδιασμό του των εκτάσεων εκείνων που διέπονται από τη δασική νομοθεσία,

Πως θα μπορούσαν να τα αποτρέψουν όλα αυτά; Όταν αναρτήθηκε από την ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) η έγκριση των συγκεκριμένων 4 έργων δημιουργίας αιολικών πάρκων στον βόρειο Έβρο και υπήρχαν απλά οι συντεταγμένες των περιοχών, θα έπρεπε οι ιδιοκτήτες των εκτάσεων που διαφωνούσαν να καταθέσουν ένσταση. Ποιος απλός αγρότης όμως να παρακολουθεί την επίσημη σελίδα της ΡΑΕ και ακόμα και αν το έκανε, που να γνωρίζει ότι το χωράφι του είναι μέσα σε αυτές τις συντεταγμένες; 

 

Ποια είναι η Green Volt

Η Green Volt συστάθηκε τον Δεκέμβριο του 2020 με μοναδική μέτοχο την Greenvega Energy Limited και αρχικό κεφάλαιο 5.000 ευρώ, με σκοπό την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταικά συστήματα και από μετατροπή αιολικής ενέργειας.

Ακολούθησαν διαδοχικές αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου με την είσοδο και άλλων εταιρικών σχημάτων. Έτσι, σύμφωνα με την τελευταία τροποποίηση του καταστατικού, το μετοχικό τη κεφάλαιο ανέρχεται σήμερα 2.436.686 ευρώ, -που αντιστοιχούν σε ισάριθμα εταιρικά μερίδια του 1 ευρώ-, συνιστάμενο από κεφαλαιακές και εξωκεφαλαιακές εισφορές. Ειδικότερα τα 2.256.686 ευρώ αποτελούν καταβεβλημένα κεφάλαια και οι 180.000 ευρώ εξωκεφαλαιακές εισφορές.

Όσον αφορά τη μετοχική σύνθεση:

  • η εταιρεία Evrowind Μονοπρόσωπη Εταιρεία Συμμετοχών και Διαχείρισης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας κατέχει ποσοστό 67,71%. Η Evrowind, με Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο τον Οδ. Αθανασίου (Διευθύνοντα Σύμβουλο της Lamda Development του ομίλου Λάτση) συστάθηκε τον Φεβρουάριο του 2022, με βασικό σκοπό, μεταξύ άλλων, τη δραστηριοποίηση σε θέματα ενέργειας και ειδικότερα την εμπορία και παραγωγή ηλεκτρικής ισχύος και τις ΑΠΕ, καθώς και τη μελέτη, κατασκευή, εγκατάσταση, εμπορία και διαχείριση συστημάτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (αιολική, υδροηλεκτρική παραγόμενη από φωτοβολταϊκά πάρκα και από βιομάζα), ενώ είναι θυγατρικός βραχίονας της Lamda Development.

 

 

Αναδημοσίευση: evros-news.gr και δεύτερη σελίδα του evros-news.gr

Παρασκευή 11 Απριλίου 2025

Μήπως ο Τραμπ σκότωσε και τον Καποδίστρια…

Έπαψε να πιστεύει στον καπιταλισμό ο Ντόναλτ Τράμπ; Αναρωτιέται ο Δημήτρης Γ. Παπαδοκωστόπουλος με αφορμή τους δασμούς που επιβάλει δε όλο τον κόσμο. Και προσπαθεί να τους αιτιολογήσει, Σε άρθρο του, με τον ίδιο ειρωνικό τίτλο, στη «Ναυτεμπορική» της Πέμπτης 10 Απριλίου

• •

Θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι η βιομηχανία με την έννοια της παραγωγής παίρνει την εκδίκησή της από το χρηματιστικό κεφάλαιο, όπως θα παρατηρούσε σήμερα αν ζούσε ο Καρλ Μαρξ.

Οι ΗΠΑ με τους δασμούς δημιουργούν μια νέα συνθήκη στην παγκόσμια οικονομία επιχειρώντας να συνδεθούν με οργανικές δομές του παρελθόντος και να επαναφέρουν την παραγωγή σε εθνικό μέτρο, επιλέγοντας να δυσκολέψουν την αέναη κίνηση των κεφαλαίων που αυξάνουν τα κέρδη τους χωρίς παραγωγή.

Ο Τραμπ δεν έπαψε να πιστεύει στον καπιταλισμό, ούτε ξύπνησε ένα πρωί και ανακάλυψε τις θεωρίες του Κέινς. Μετά την ψήφο που του έδωσαν τα φτωχότερα στρώματα των ΗΠΑ, επιχειρεί να υλοποιήσει την υπόσχεσή του για επαναφορά αμερικανικών εργοστασίων στις ΗΠΑ που σήμερα είναι σε χώρες με χαμηλό εργατικό κόστος. Για αυτό ξεκίνησε με τον Καναδά και το Μεξικό. Αυτό θεωρεί ότι θα δώσει δουλειά καταρχάς σ’ αυτούς που τον ψήφισαν γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο. Αν θα το πετύχει και σε τι βαθμό, είναι άλλο ζήτημα, που θα το δούμε οσονούπω.

Πάντως, πρέπει να παραδεχθούμε ότι η κριτική που του γίνεται είναι σκοτεινή, με ταπεινά κίνητρα, υπό την έννοια ότι σε μεγάλο βαθμό, προσώρας τουλάχιστον, συμπυκνώνει τον φόβο των τραπεζοχρηματιστηριακών κύκλων και γενικότερα όσων βγάζουν χρήματα κυρίως από χρηματοοικονομικές πράξεις. Στον καπιταλισμό, αυτό δεν είναι προς ψόγο και σε έναν βαθμό το αποδέχεται ακόμα και η προτεσταντική ηθική όπως την απεικόνισε ο Μαξ Βέμπερ. Πρόβλημα αρχίζει και γίνεται όταν αυτή η τάση καπελώνει τα πάντα, όπως έχει γίνει με τις παγκόσμιες αγορές και τους «χωροφύλακες», που είναι οι εταιρείες αξιολογήσεων, οι επενδυτικές τράπεζες, οι διεθνείς οικονομικοί οργανισμοί κ.λπ.

Είναι εντυπωσιακό ότι η τελευταία έκθεση του ΔΝΤ για την Ελλάδα, με βάση το άρθρο IV, συνδέει τους δασμούς των ΗΠΑ με τον πληθωρισμό στην Ελλάδα και εκτιμάει ότι οι δασμοί θα τον ανεβάσουν… Τώρα πώς γίνεται μια υφεσιακή κατάσταση στην Ευρώπη με πτώση και του πετρελαίου να αναζωπυρώσει τον πληθωρισμό στην Ελλάδα, είναι ένα θέμα προς διερεύνηση, καθώς ξεφεύγει από την αριθμητική της οικονομίας.

Το ΔΝΤ που νιώθει να απειλείται από τις εξελίξεις θυμίζει σε εμάς τους Έλληνες τον πρώτο καιρό του μνημονίου, όπου με τις καταστροφικές υποδείξεις του (τις αναγνώρισε ως τέτοιες αργότερα) προκάλεσε βύθισμα της οικονομίας. Στην Ελλάδα, το Ταμείο και οι σοφοί του απέτυχαν, όπως επεσήμανε έμμεσα και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γ. Στουρνάρας σε πρόσφατη συνέντευξη στην ολλανδική εφημερίδα NRC.

Αύξηση πληθωρισμού στην Ελλάδα θα υπήρχε αν αύριο το πρωί η Ε.Ε. αποφάσιζε να βάλει δασμούς στην Κίνα. Έτσι, για να ξέρουμε τι ακούμε, καθώς σε λίγο θα μας πούνε ότι ο Τραμπ σχεδίασε και τη δολοφονία του Καποδίστρια…

Απίστευτο: Οι δασμοί Τραμπ θα φέρουν αυξήσεις στα ευρωπαϊκά προϊόντα στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Τη βδομάδα που τελειώνει είχαμε τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλτ Τραμπ, να υπογράφει την επιβολή δασμών σε προϊόντα που εισάγονται από όλα σχεδόν τα κράτη του πλανήτη.

Κάτι που δημιούργησε οικονομική αναταραχή σ’ όλο τον κόσμο.

Κάποιοι άρχισαν να ζητούν διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ. Κάποιοι «εκνευριστήκαν» και επέβαλαν κι αυτοί δασμούς. Οι ευρωπαίοι συνεδρίασαν για το πώς θ αντιδράσουν.

Το σίγουρο είναι πως όπως μας λένε τα Μέσα, όλος ο κόσμος πανικοβλήθηκε.

Και λέω «όπως μας λένε τα Μέσα», γιατί δεν πολυπιστεύω τα ΜΜΕ του λεγόμενου «δυτικού κόσμου». Μια που όλα σχεδόν ελέγχονται από το κεφάλαιο και τις κυβερνήσεις των κρατών. Όπως περίπου γίνεται και στην χώρα μας.

Κι αυτό γιατί «νιώθω» να επικρατεί παραλογισμός. Κι εξηγώ τι εννοώ, αρχικά παίρνοντας ως παράδειγμα τη χώρα μας, που δεν είναι «και πολύ εκτεθειμένη» σε εξαγωγές στις ΗΠΑ.

Όπως διαβάζω τα ελληνικά προϊόντα που απειλούνται από τους δασμούς είναι:

-Επιτραπέζια ελιά 214 εκατ. ευρώ +39%

-Ελαιόλαδο 90 εκατ. ευρώ

-Ροδάκινο κονσέρβα 80 εκατ. ευρώ

-Φέτα 53,6 εκατ. ευρώ (συνολικά τυριά 73 εκατ. ευρώ)

-Κρασί 19 εκατ. ευρώ

Σύμφωνα δε με τα τελευταία στοιχεία το σύνολο των εξαγωγών ελληνικών προϊόντων προς τις ΗΠΑ φθάνει τα 2,4 δισ. Αλλά ας μείνουμε σ’ αυτά που είναι 456,6 εκ ευρώ.

Θεωρούν οι οικονομικοί αναλυτές πως στις ΗΠΑ θα αυξηθεί πολύ η τιμή τους και δε θα υπάρχει κατανάλωση. Οπότε θα μειωθούν και οι εξαγωγές στις ΗΠΑ. Όμως όλοι ξεχνούν την εγχώρια αγορά. Και μειωθεί λίγο η τιμή των προϊόντων αυτών, θα καταναλωθούν εύκολα στην Ελλάδα. Αλλά και στην Ευρωπαϊκή Ένωση μια που τα ελληνικά προϊόντα είναι ποιοτικά. Κάτι που δεν είναι τα αντίστοιχα που εισάγουμε από κάθε γωνιά του κόσμου.

Μας λένε στις τηλεοράσεις ακόμη πως λόγω των δασμών αναμένονται ανατιμήσεις. Στα προϊόντα που εισάγουμε από τις ΗΠΑ είναι λογικό, αν βεβαίως επιβάλει δασμούς και η Ευρωπαϊκή Ένωση στα προϊόντα των ΗΠΑ. Αλλά να ακριβύνουν και τα Ευρωπαϊκά. Γιατί; Μα για να μειωθεί «η χασούρα» από τις μειωμένες πωλήσεις στις ΗΠΑ.

Το ότι με τους δασμούς του Τραμπ, αν επιβληθούν στα Ευρωπαϊκά προϊόντα, θα χάσουν οι Ευρωπαίοι εξαγάγεις (κι όχι οι παραγωγοί όταν μιλάμε για αγροτική προϊόντα) φαίνεται λογικό. Δεν είναι λογικό όμως πως περιμένουμε στην Ελλάδα ανατιμήσεις λόγω αυτών.

Θα μπορούσαν να δωθούν, οικονομικά κυρίως, κίνητρα να αλλάξουμε τις ηλεκτρονικές συσκευές μας, τα αυτοκίνητα και ότι άλλο δε θε μπορούν να εξαχθούν στις ΗΠΑ.

Αντί γι αυτό βλέπουν τους Ευρωπαίους πολίτες μόνο σαν καταναλωτές άρα χρήμα. Αφού προκειμένου να δε θέλουν να χάσουν κάποια από τα κέρδη τους. Κι έτσι αυτά που θα μειωθούν (τουλάχιστον) «θα τα φορτώσουν»  με αυξήσεις σ’ εμάς 

Τόσο μας λογαριάζουν.

 

 

 Πηγή: megatv.com

Πέμπτη 10 Απριλίου 2025

Ουλόκερος αίγα: Η αρχαία ελληνική κατσίκα απειλείται με εξαφάνιση

Στο ράφι των επιστημονικών συγγραμμάτων στη βιβλιοθήκη της Ζυρίχης, 22 δακτυλογραφημένες σελίδες , γραμμένες το 1941 στα γερμανικά, κρύβουν τα μυστικά ίσως του πιο αρχαίου τύπου ελληνικής αίγας: την ουλόκερη αίγα.

Μέχρι το 2010 που τα μέλη της ερευνητικής ομάδας του Ευρωπαϊκού SAVE Foudation ζήτησαν ένα αντίγραφο της μελέτης που είχε συντάξει την δεκαετία του ’30 ο καθηγητής του ΑΠΘ Ι.Ν.Δημητριάδης, σχεδόν κανείς δεν γνώριζε την ύπαρξη αυτής της μελέτης.

• •

Λίγο καιρό πριν ο ερευνητής του Δικτύου «Αμάλθεια», Βασίλης Λέκκας, είχε ανακαλύψει μια σελίδα της-παραπομπή από άλλη μελέτη- και ειδοποίησε τους ευρωπαίους εταίρους της SAVE Foundation να σπεύσουν στην Ζυρίχη, να παραλάβουν την μελέτη για να αποκτήσει έτσι η οργάνωση( και η χώρα) την πρώτη (προπολεμική) ολοκληρωμένη μελέτη για τα αυθεντικά χαρακτηριστικά ενός αυτόχθονου είδους.

«Η μελέτη Δημητριάδη μας έδωσε την δυνατότητα να μπορούμε να επιλέξουμε στα υπολείμματα των κοπαδιών που βλέπαμε ποιες ήταν οι γνήσιες ουλόκερες αίγες και ποιες είχαν υποστεί γενετικές αλλοιώσεις. Είναι μια εμπεριστατωμένη ζωοτεχνική μελέτη πολύτιμη και για την εκτροφή αλλά και την γνώση των κατάλληλων συνθηκών διαχείρισης αυτών των αιγών » λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ Λέκκας.

 

Ένα μοναδικό ζώο

«Aυτή η γίδα όπως και κάθε άλλο αυτόχθονο είδος διαθέτει μοναδικά χαρακτηριστικά», απαντά έμμεσα, ο καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθνηνών δρ Ιωσήφ Μπιζέλης προσδιορίζοντας την αξία των αυτόχθονων φυλών της Ελλάδας στο βιβλίο που εξέδοσε(2021) η Αμάλθεια με τίτλο «Ελληνικές Φυλές Ζώων- Ένας κρυμμένος Θησαυρός- Greek Domestis Breeds, A hidden treasure».

Στην Ελλάδα οι αυτόχθονες φυλές σημειώνει ο δρ Ιωσήφ Μπιζέλης χαρακτηρίζονται από :

  • ανθεκτικότητα σε αντίξοο περιβάλλον,
  • δυνατότητα αξιοποίησης των πτωχών, άγονων εκτάσεων και βοσκοτόπων πολλών περιοχών,
  • αντίσταση σε ασθένειες και παρασιτώσεις,
  • ικανότητα επιβίωσης με περιορισμένη ποσότητα τροφής και νερού,
  • ευκολία διαχείρισης και δυνατότητα παραγωγής προϊόντων, κυρίως γάλακτος και κρέατος με μοναδικά ποιοτικά χαρακτηριστικά».

Κρέας και γάλα θεωρούνται μάλιστα τα δύο σημαντικότερα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ουλόκερης αίγας έναντι των εισαγόμενων γαλακτοπαραγωγικών αιγών. Η υψηλή διατροφική αξία σε συνδυασμό με την ανθεκτικότητα της ουλόκερης αίγας και των άλλων αυτόχθονων ζώων γίνονται υπερ-πολύτιμα πλεονεκτήματα μπροστά στις επικείμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής που αναμένονται να επηρεάσουν μελλοντικά και ποικιλοτρόπως την ελληνική γεωργία και κτηνοτροφία.

Η ουλόκερος αίγα βρίσκεται ήδη στην κορυφή ενός άτυπου καταλόγου διάσωσης και διατήρησης των αυτόχθονων φυλών( προβάτων, βοοειδών, ιπποειδών , χοίρων ,αιγών ,σκύλων πουλερικών κα). Θεωρείται η πιο αντιπροσωπευτική περίπτωση εγχώριας αίγας που κινδυνεύει να χαθεί σ ένα απειλητικό μονοπάτι στο οποίο ήδη έχουν μπει και την ακολουθούν και άλλες φυλές θηλαστικών αγροτικών ζώων. Στις 2-3 περιοχές της Στερεάς Ελλάδας που εκτρέφεται και παρά τις γενναίες προσπάθειες που καταβάλλουν οι εκτροφείς της για να την διατηρήσουν, φθίνει αριθμητικά με αποτέλεσμα να συγκαταλέγεται στον κατάλογο των πιο απειλούμενων με εξαφάνιση ευρωπαϊκών κτηνοτροφικών ζώων.

Το σχήμα των κεράτων της, την καθιστά «ιδιαίτερο τύπο της εγχώριας αίγας» αλλά η ιστορία της την οδηγεί βαθιά στο παρελθόν της χώρας. Το σχήμα των κεράτων, οι ιδιαιτερότητες της , η σύνδεσή της με την ελληνική μυθολογία, ενέπνευσαν τους ιδρυτές της «Αμάλθειας» και η εικόνα της συνθέτει σήμερα το λογότυπο της οργάνωσης ενώ στο βιβλίο των αυτόχθονων φυλών η ουλόκερος κατέχει ξεχωριστή θέση στις σελίδες του.

Η μη κυβερνητική, μη κερδοσκοπική οργάνωση Δίκτυο «Αμάλθεια» που ιδρύθηκε το 2006 με στόχο την διάσωση, προστασία και ανάδειξη όλων των αυτόχθονων αγροτικών ζώων έχει «δανειστεί» το όνομά της από την Αμάλθεια της ελληνικής μυθολογίας, την τροφό του Δία.

Στην ελληνική μυθολογία, ο Δίας μεγάλωσε στο Ιδαίο Άντρο με το γάλα της αίγας Αμάλθειας που του έδιναν οι Νύμφες μέσα από το κέρατό της το περίφημο «Κέρας της Αμάλθειας». Στην κλασσική αρχαιότητα το Κέρας της Αμάλθειας εξελίχθηκε σε σύμβολο της αφθονίας που σκορπούσε φυσικά προϊόντα (φρούτα, άνθη , σιτηρά και ξηρούς καρπούς) και άλλα υλικά αγαθά ( νομίσματα, πολύτιμους λίθους, κοσμήματα, σύμβολα διοικητικής εξουσίας).

 

Το μυστήριο πίσω από το μύθο

Στο μυστήριο πίσω από το μύθο, η ουλόκερος αίγα «ταυτίζεται» με την ελληνική μυθολογία και την αρχαία Ελλάδα καθώς έλκει και την ονομασία της από τα αρχαία ελληνικά αφού «ούλος» σημαίνει συστρεφόμενος ,γυριστός, περιελισσόμενος, όρος που εισήγαγε ο Ι.Ν.Δημητριάδης.

Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ Λέκκας αποκαλύπτει κι έναν ακόμη λόγο που η ουλόκερος συνδέεται με την αρχαία Ελλάδα: «Υπάρχει στη Νότια Ιταλία μια φυλή που έχει κοινά χαρακτηριστικά και οι Ιταλοί πιστεύουν ότι κατάγεται από τις φυλές που είχαν φτάσει εκεί στις αποικίες της Μεγάλης Ελλάδας. Στην Ισπανία επίσης έχει εντοπιστεί πληθυσμός ,νότια της Βαρκελώνης, σε πρώην ελληνική αποικία(Εμπόριο) και υποψιάζονται ότι σχετίζεται με την ουλόκερο».

Το σχήμα των κεράτων της πάντως παρουσιάζει μεγάλη παραλλακτικότητα: προς τα εξω σε σχήμα αγκάλης ή ελικοειδώς στρεφόμενα προς τα πάνω ή σε σχήμα στεφανιού περιστρεφόμενα πρόσθια του κεφαλιού.

Τα μεγαλύτερα ποσοστά ουλόκερων είχαν καταγραφεί στο παρελθόν στις περιοχές Βοιωτίας και Φθιώτιδας(επαρχία Λοκρίδας). Σύμφωνα με τον καθηγητή Ι.Ν.Δημητριάδη, οι αίγες αυτές υπήρχαν στη Μονή Σαγματά κοντά στη Θήβα από όπου διαδόθηκαν στην ευρύτερη περιοχή στις αρχές του 20ου αι.

Σήμερα ο αριθμός των ουλόκερων αιγών έχει μειωθεί δραματικά με το συνολικό αριθμό να υπολογίζεται περίπου στα 200 άτομα .Ο μεγαλύτερος αριθμός τους βόσκει στην ευρύτερη περιοχή της Βοιωτίας και Φθιώτιδας, που φημίζεται για την βιοποικιλότητα και την καθαρότητα του περιβάλλοντος.

Σύμφωνα με στοιχεία που διέθεσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ Λέκκας το μεγαλύτερο κοπάδι αριθμεί 100 θηλυκες και 30 αρσενικά ενώ υπάρχουν κι αλλα δύο μικρότερα κοπάδια των 30 και 20 ζώων αντίστοιχα. Σημειωτέον οι μελετητές θεωρούν ως επαρκές για την διατήρηση- μελλοντική παρουσία μιας φυλής αιγοπροβάτων τον πληθυσμό των 2000 ατόμων.

Σχεδόν όλες οι προσπάθειες που έγιναν για την αναπαραγωγή της ουλόκερης σε άλλες περιοχές της χώρας π.χ. Αιτωλοακαρνανία, Πελοπόννησο κ.α., παρά την υποστήριξη που είχαν από την οργάνωση δεν απέδοσαν.

«Είναι ένα ζώο φορτωμένο με πολύ μυστήριο, περιπέτειες και εμπόδια. Τραβάει πολύ την προσοχή, πολλοί το θέλουν , δεν ξέρουν όμως πως να το εκθρέψουν. Τα πανεπιστήμια δεν δείχνουν το ενδιαφέρον που θα έπρεπε, ούτε η πολιτεία και μόνο κάποιοι ιδιώτες το συντηρούν σήμερα» λέει ο κ Λέκκας .

Οι μέχρι τώρα προσπάθειες αναπαραγωγής έδειξαν ότι ένας κτηνοτρόφος λειτουργεί καλύτερα ατομικά ,με δικά του έξοδα κι όσο γίνεται κοντά στην αρχικό κοπάδι. Θα πετύχει ευκολότερα την εκτροφή κι αναπαραγωγή, παρά να του δώσεις τα ζώα και να έχεις υπό έναν έλεγχο που δεν επιθυμεί» προσθέτει ο ίδιος.

Παρόμοιο παράδειγμα αποτελεί μια φυλή βοοειδών που εντοπίστηκε στο Καστελλόριζο. Ομάδα Ιταλών ήταν αυτοί που πρώτοι την παρατήρησαν. Όπως διαπίστωσε η Αμάλθεια πρόκειται για μια σπάνια ελληνική φυλή και γι αυτό το λόγο, πριν χρόνια, ξεκίνησε διαδικασία μεταφοράς σε εγκαταστάσεις ενδιαφερόμενου κτηνοτρόφο στην Σαλαμίνα η οποία όμως δεν ευοδώθηκε. Ωστόσο μία ομάδα νέων κτηνοτρόφων από τη Ρόδο πήγε στο νησί και αγόρασε τα ζώα. Δημιούργησε κωδικό εκτροφής με δύο μικρούς πυρήνες των πέντε ζώων έκαστος έχοντας πλέον και την συμβουλευτική υποστήριξη της οργάνωσης.

«Η μελέτη για την ουλόκερη αίγα και γενικά για την διαφύλαξη του αυτόχθονου γενετικού υλικού της χώρας επείγει επισημαίνει η Αμάλθεια λόγω της ραγδαίας μείωσης των ντόπιων αιγών και την συνεχώς αυξανόμενη εισαγωγή ξένου γενετικού υλικού…Η μεγάλη φαινοτυπική και γενετική παραλλακτικότητα που υπάρχει στις αυτόχθονες αίγες δεν έχει μελετηθεί συστηματικά ενώ η σχετική επιστημονική βιβλιογραφία είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Σήμερα όμως υπάρχουν νέες σύγχρονες μέθοδοι όπως τεχνικές ανάλυσης DNA που μπορούν να βοηθήσουν στον χαρακτηρισμό τοπικών πληθυσμών ως φυλών και με σκοπό την διατήρηση και αξιοποίηση για την παραγωγή προϊόντων…»

 

Οι αυτόχθονες φυλές στην Ελλάδα

Σε όλο τον κόσμο οι αυτόχθονες φυλές αγροτικών ζώων θεωρούνται μια πολύτιμη κληρονομιά που πρέπει πάση θυσία να διασωθεί, να διατηρηθεί και να αξιοποιηθεί στο παρόν της εγχώριας παραγωγής, της αγροτικής οικονομίας, της διατροφής, της τουριστικής γαστρονομίας κα.

Στην τελευταία εκτενή έκθεση για την παγκόσμια κατάσταση των ζωικών γενετικών πόρων για την κτηνοτροφία και τα τρόφιμα ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας(FAO) των Ηνωμένων Εθνών καταγράφει 5.584 διαφορετικές φυλές θηλαστικών αγροτικών ζώων στον κόσμο. Απ αυτές οι 2.572 προέρχονται από την Ευρώπη.

Σύμφωνα με στοιχεία της «Αμάλθειας» λίγες είναι οι διεθνείς βελτιωμένες φυλές που κυριαρχούν σε όλες τις χώρες ενώ περιορίζονται δραματικά οι αριθμοί των ζώων πολλών αυτόχθονων φυλών. Παγκόσμια το 7% των καταγεγραμμένων φυλών έχει ήδη εξαφανιστεί. Το 75% βρίσκεται σε άγνωστη κατάσταση ή σε κίνδυνο εξαφάνισης και μόνο το 18% δεν διατρέχει κίνδυνο.

Στην Ελλάδα σύμφωνα με μελέτη του ιππολόγου C-CCD Νικ. Κωστάρα και του καθηγητή Ιωσήφ Μπιζέλη από τις 9 φυλές βοοειδών που αναφέρονταν πριν 50-60 χρόνια, μόνοι δύο βρίσκονται σε κατάσταση κανονική (βούβαλος, βραχυκερατική), 2 σε επισφαλή ή σε κίνδυνο εξαφάνισης (Κατερίνης-Συκιάς),μία είναι σε κρίσιμη κατάσταση (Κέας) ενώ 4 θεωρούνται οριστικά εξαφανισμένες(Τήνου, Άνδρου, Χίου, Κέρκυρας). Από τους πληθυσμούς βοοειδών ένας είναι σε κίνδυνο εξαφάνισης(Ροδόπης) ενώ 5 σε κρίσιμη κατάσταση (Πρεσπών, ορεινής Κρήτης, Νισύρου, Αγαθονησίου, Καστελόριζου).

Στα ιπποειδή, από τις 8 ελληνικές φυλές μία βρίσκεται σε κατάσταση ευαίσθητη(Πίνδου)μία σε κατάσταση του κινδύνου εξαφάνισης( Σκύρου, Ανδραβίδας, Μεσσαράς, Ρόδου) και δυο σε άγνωστη κατάσταση (Θεσσαλίας, ελληνικός όνος).

Στα πρόβατα από τις τουλάχιστον 40 φυλές που αναφέρονται στη διάρκεια του 20ου αιώνα 14 βρίσκονται σε κανονική κατάσταση, 5 σε ευαίσθητη, μία σε κίνδυνο, 3 σε επισφαλή, μία σε κίνδυνο εξαφάνισης, 5 σε κρίσιμη κατάσταση και 5 σε άγνωστη κατάσταση. Οριστικά εξαφανισμένες θεωρούνται άλλες 9.

Στις αίγες η εγχώρια ελληνική αίγα με όλες τις παραλλαγές που δεν έχουν μελετηθεί, μειώνεται ραγδαία κι έχει δεχθεί σημαντικές ξένες επιδράσεις τις τελευταίες δεκαετίες. Σε κανονική κατάσταση βρίσκονται οι αίγες Σκοπέλου και Καρύστου. Σε κανονική κατάσταση βρίσκεται και ο εγχώριος (μαύρος) ελληνικός χοίρος. Σε ποσοστά το 40% των εγχώριων φυλών βρίσκεται σε κανονική κατάσταση , το 60% είναι ευάλωτες με το 30% εξ αυτών σε κρίσιμη κατάσταση.

«Οι αυτόχθονες ελληνικές φυλές, καταλήγει ο κ Μπιζέλης, έχουν μεγάλη εθνική αξία ως μοναδικοί γενετικοί πόροι, που η απώλειά τους δεν είναι αναστρέψιμη. Έχουν μεγάλη οικονομική σημασία γιατί από αυτές παράγονται ιδιαίτερα προϊόντα με προστιθέμενη αξία ενώ έχουν ανεκτίμητη αξία ως πολιτιστική κληρονομιά του τόπου μας».

 

 

Αναδημοσίευση: newsbeast.gr

Τετάρτη 9 Απριλίου 2025

Πώς θα διαχειριστούμε τις κακές σκέψεις αποφεύγοντας την καταστροφολογία

Όταν ακούμε τη φράση "καταστροφική σκέψη", είναι πιθανό να σκεφτούμε καταστροφικά γεγονότα σε προσωπικό, κοινωνικό, επαγγελματικό επίπεδο ή ακόμα και σε επίπεδο φυσικών φαινομένων του πλανήτη μας. Οι καταστροφικές σκέψεις συμβαίνουν όταν το μυαλό μας δημιουργεί τα χειρότερα σενάρια που μπορεί να έχει η έκβαση μίας κατάστασης ή ενδυναμώνουμε την περισσότερο αρνητική έκβαση της κατάστασης.  

Συχνά οι άνθρωποι εκλογικεύουν την υιοθέτηση αρνητικών σκέψεων υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για μια μορφή επίλυσης προβλημάτων  που τους βοηθούν να προβλέψουν το χειρότερο.

• •

Πόσο συχνά κάνετε μία αρνητική σκέψη η οποία έχει καταστροφική επίπτωση; Πόσο συχνά κάτι αθώο έχει γίνει μια επικείμενη καταστροφή στο μυαλό σας; Για παράδειγμα, ένας δυνατός πονοκεφαλος γίνεται καρκίνος; Μια πτήση σε άλλο κράτος μετατρέπεται σε αεροπλάνο  που συντρίβεται; Το παιδί σας εάν φέρει άσχημο βαθμό σε κάποιο μάθημα αυτόματα στο μυαλό σας μετατρέπεται σε άτομο χωρίς ενδιαφέροντα που δεν θα προχωρήσει στη ζωή του;

 Ωστόσο, στην πραγματικότητα συμβαίνει το αντίθετο. Η καταστροφική σκέψη μας αποτελεί τροχοπέδη στην επίλυση και διαχείριση προβληματικών καταστάσεων διότι μας παραλύει και μας εμποδίζει να δώσουμε εποικοδομητικές λύσεις. Αυτό συμβαίνει διότι  τα επίπεδα του άγχους αυξάνονται και το άτομο εγκλωβίζεται σε δυσλειτουργικά και μη διαχειρίσιμα συναισθήματα τα οποία μπλοκάρουν τη λογική και τη σκέψη.

Παρακάτω θα βρείτε 5 βασικούς τρόπους διαχείρισης των αρνητικών σκέψεων καταστροφολογίας: 

 

Αναπνεύστε. 

Όταν ένα άτομο καταλαμβάνεται από σκέψεις καταστροφής συχνά δεν ακούει το σώμα του. Βασικά «χάνει» την επαφή με το σώμα του.  Για παράδειγμα, η αναπνοή του μπορεί να είναι μικρή και κοφτή, ο καρδιακός ρυθμός αυξάνεται σταδιακά και η καρδιά του νομίζει ότι τα «σπάσει». Ένας κόμπος στο λαιμό δεν αφήνει περιθώρια για ελεύθερη αναπνοή και υπάρχουν σημάδια εφίδρωσης.   Αυτά είναι τα σημάδια του άγχους, το οποίο μπορεί να τροφοδοτήσει την καταστροφική σκέψη. Επικεντρωθείτε στην αναπνοή σας και εισπνεύστε βαθιά από τη μύτη με αργή εκπνοή από το στόμα. Αυτή η άσκηση θα σας βοηθήσει να χαλαρώσετε και να στη συνέχεια να πάρετε τη δύναμη για να σκεφτείτε πιο λογικά.

Εξετάστε αν οι σκέψεις σας είναι πραγματικότητα ή φαντασία.

Προσπαθείστε να ελέγξετε την αρνητική σας σκέψη… μετατρέποντας τη σε όσο το δυνατόν θετική σκέψη κάνοντας τις παρακάτω ερωτήσεις στον εαυτό σας: «Πόσο ρεαλιστική είναι αυτή η σκέψη μου σε σχέση με τη συγκεκριμένη αρνητική κατάσταση;», «Ποιο είναι το ποσοστό που δίνεται ως η τελική έκβαση με βάση το συγκεκριμένο γεγονός;»-_Τεχνική της Πίτας_ Για παράδειγμα, έχετε  καταστροφικές σκέψεις για μια σημαντική παρουσίαση που έχετε αύριο. Μπορείτε να επικεντρωθείτε στη σκέψη σας μετατρέποντάς τη από αρνητική σε θετική  με  τον τρόπο: Από το « Η παρουσίασή μου θα πάει χάλια αύριο… θα γίνω ρεζίλι»" Σε: "Θα προσπαθήσω να δώσω τον καλύτερό μου εαυτό αύριο στην παρουσίαση μου… ακόμα κι αν δεν τα καταφέρω όπως θα ήθελα αυτό που μετράει είναι ότι προσπάθησα για το καλύτερο».  

Σκεφτείτε μια άλλη προοπτική.

Βάζοντας τον καλύτερό σας φίλο στη δική σας θέση….. τι θα τον συμβουλεύατε;

Η Καταστροφική σκέψη είναι ουσιαστικά η αρνητική πλευρά ή η αρνητική ερμηνεία μίας προβληματικής κατάστασης

Στη ζωή  τα πράγματα δεν είναι μαύρο ή άσπρο. Υπάρχουν τόσο θετικές όσο και αρνητικές πτυχές σε κάθε εμπειρία που βιώνουμε. Το κλειδί της διαχείρισης είναι η  ισορροπημένη άποψη.  Σκεφτείτε ότι ακόμα και σε ακραίες καταστάσεις υπάρχει τρόπος διαχείρισης της αρνητικότητας… Ένας άλλος τρόπος είναι η εφαρμογή της τεχνικής των ποσοστών…. Τι ποσοστό θα δίνατε σε κάθε εκδοχή (θετική ή αρνητική; με αυτό τον τρόπο θα βρείτε την απάντηση στο γρίφο  ότι δεν υπάρχει άσπρο ή μαύρο στη ζωή…)

 Αναγνωρίστε τις δυνάμεις και την ανθεκτικότητά σας ως προσωπικότητα.  

Ο άνθρωπος έχει ανεξάντλητα περιθώρια και όρια αντοχής…. Φτάνει να προσπαθήσει να τα συναντήσει. Να θυμάστε ότι ακόμα και εάν η κατάσταση δεν είναι η ιδανική, έχετε τη δύναμη και την αντοχή για να την αντιμετωπίσετε. Να σκέφτεστε ότι η προσπάθειά σας είναι αυτή που μετράει και ότι δεν γίνεται πάντα να τα καταφέρνουμε σε ότι βάζουμε στόχο. Η μη επίτευξη των στόχων να γίνει κίνητρο για μία μεγαλύτερη προσπάθεια η οποία μπορεί και να μας οδηγήσει ακόμα και σε άλλους  δρόμους…. Για Παράδειγμα  εάν η παρουσίασή σας δεν πάει όπως προσδοκούσατε, αυτό δεν σας κάνει ανάξιο υπάλληλο ή φίλο. Το κλειδί σε μία αρνητική έκβαση μιας κατάστασης είναι να μη γενικευθεί η αρνητική έκβαση και σε άλλους τομείς της ζωής μας.

Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να ξεπεράσει κάποιος τους φόβους του είναι να τους αντιμετωπίσει  και όχι να τους «κουκουλώσει». Η σωστή διαχείριση της αρνητικής σκέψης  και η πίστη στον εαυτό του θα τον ενδυναμώσει και  θα του δώσει τη δύναμη για να ισορροπήσει ακόμα και όταν οι καταστάσεις δεν είναι και οι πιο ευνοϊκές…

 

 

Αναδημοσίευση: psychology.gr

Τρίτη 8 Απριλίου 2025

Γιατί όσο μεγαλώνουμε ο χρόνος περνά αστραπή και πως θα το αντιπαλέψουμε

Καθώς μεγαλώνoυμε μπορεί να έχουμε την αίσθηση ότι τα χρόνια περνούν όλο και πιο γρήγορα. Και δεν είμαστε οι μόνοι: Πράγματι, η αντίληψή μας για τον χρόνο αλλάζει σημαντικά καθώς μεγαλώνουμε.

Η ψυχοθεραπεύτρια από τη βόρεια Βιρτζίνια, Αλίσια Αρντίτο επισημαίνει ότι ένα από το πιο συνηθισμένο παράπονο που ακούει στις συνεδρίες της είναι ότι οι πελάτες της αισθάνονται ότι η ζωή τους έχει περάσει πολύ γρήγορα.

 • •

Σε πρώτη φάση είναι σημαντικό να καταλάβουμε γιατί νιώθουμε ότι τα χρόνια περνούν με τόση ταχύτητα.

Ένας λόγος είναι ότι καθώς μεγαλώνουμε, οι ημερολογιακές μονάδες, όπως το έτος, γίνονται όλο και μικρότερο ποσοστό της συνολικής μας ζωής, εξηγεί η Ρουθ Ότζεν, καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο John Moores του Λίβερπουλ στην Αγγλία που μελετά τον χρόνο.

«Όταν είσαι 8, για παράδειγμα, ένας χρόνος είναι το ένα όγδοο της ζωής σου, ενώ όταν είσαι 80, είναι μόλις το ένα 80ο», εξηγεί η ίδια.

Ένας άλλος λόγος έχει να κάνει με το πώς το σύνολο των αναμνήσεων επηρεάζουν την αντίληψή μας για τον χρόνο.

«Ο εγκέφαλός μας δεν παρακολουθεί συνεχώς, μέρα με τη μέρα, το πώς περνά ο καιρός. Οπότε, όταν καλούμαστε να αξιολογήσουμε γενικά μεγάλες χρονικές περιόδους, όπως ημέρες, μήνες ή χρόνια, χρησιμοποιούμε τον αριθμό των αναμνήσεων που σχηματίστηκαν σε αυτές τις περιόδους ως οδηγό για το πόσο διήρκεσαν οι περίοδοι», αναλύει η Ότζεν.

«Για παράδειγμα, αν μας ρωτούσαν πόσο καιρό δουλεύαμε στην τάδε εταιρεία, ο εγκέφαλός μας θα το υπολόγιζε με βάση το πόσες αναμνήσεις κρατάμε από εκείνη την περίοδο. Όσες περισσότερες αναμνήσεις σχηματίζουμε κατά τη διάρκεια μιας χρονικής περιόδου και όσο πιο ζωντανές και συναισθηματικές είναι αυτές οι αναμνήσεις, τόσο πιο μακροχρόνια μας φαίνεται η περίοδος», υπογραμμίζει η ειδικός.

Και αν σκεφτούμε ότι ως ενήλικες τείνουμε να σχηματίζουμε πολύ λιγότερες νέες αναμνήσεις σε σύγκριση με τα παιδικά μας χρόνια, που μαθαίναμε διαρκώς νέα πράγματα στο σχολείο, θα καταλάβουμε γιατί «ο χρόνος περνάει νερό».

Καθώς μεγαλώνoυμε βιώνουμε γενικά λιγότερες πρωτότυπες εμπειρίες και συχνά να κολλάμε σε μια παρόμοια ρουτίνα, γεγονός που κάνει τη ζωή να μοιάζει στάσιμη και αδιάφορη.

Και τί μπορούμε να κάνουμε, προκειμένου να κυλά ο χρόνος πιο αργά;

Να επιδιώκουμε νέες εμπειρίες και να αναζητάμε το καινούργιο.

Φυσικά και πρέπει να αθλούμαστε καθημερινά και να τρώμε υγιεινά. Αλλά αυτό δεν σημαίνει να κάνουμε κάθε μέρα την ίδια διαδρομή στον περίπατό μας ή να καταναλώνουμε το ίδιο μενού.

Έχει σημασία να αλλάζουμε τακτικά τη ρουτίνα μας, να κάνουμε διακοπές με κάθε ευκαιρία και να επισκεπτόμαστε καινούργιες τοποθεσίες, μακρινές ή κοντινές. Έτσι, θα γευόμαστε περισσότερες νέες εμπειρίες που θα κάνουν τα χρόνια της ζωής μας «μεγάλα» και αξιομνημόνευτα.

Η δημιουργία νέων αναμνήσεων επιμηκύνει τον ψυχολογικό χρόνο και την αντίληψή μας για τη ζωή.

Γιατί οι νέες εμπειρίες επιφέρουν αυτό το αποτέλεσμα;

Σύμφωνα με την Ότζεν, όταν συμμετέχουμε σε νέες δραστηριότητες, σχηματίζουμε ολοκαίνουργιες και ζωντανές αναμνήσεις, που μας και μας κάνουν να νιώθουμε ότι ο χρόνος περνά πιο αργά.

«Ας σκεφτούμε για παράδειγμα τις φορές που οδηγούμε προς μια άγνωστη τοποθεσία: Το ταξίδι ώσπου να φτάσουμε ως εκεί μας φαίνεται πάντα μεγαλύτερο από αυτό της επιστροφής. Αυτό συμβαίνει επειδή, στο δρόμο προς τα εκεί, δεν ξέρουμε πού πάμε, βλέπουμε πολλά νέα πράγματα, υπάρχει μεγαλύτερος βαθμός αβεβαιότητας και όλοι αυτοί οι παράγοντες επιβραδύνουν την εμπειρία μας στον χρόνο. Ακριβώς έτσι λειτουργούν και οι νέες δραστηριότητες», υπογραμμίζει η Ότζεν.

Συν τοις άλλοις, οι νέες εμπειρίες έχουν τον τρόπο να μας απομακρύνουν από τον «τροχό του χάμστερ», από την αίσθηση δηλαδή ότι γυρνάμε άσκοπα στη ρόδα της καθημερινότητας, χωρίς κανέναν «σταθμό» που να μας προσφέρει χαρά.

Οι νέες περιπέτειες διαταράσσουν τη ρουτίνα μας και αυτό αλλάζει εντελώς την αίσθηση μας για τον χρόνο. Επιπλέον, όταν αποφασίζουμε να κάνουμε κάτι νέο, αυτό μας δίνει πίσω την χαμένη εξουσία επάνω στη ζωή και τον χρόνο μας, που σε ένα μεγάλο βαθμό καθορίζονται από τα παιδιά, τον εργοδότη και τις διάφορες υποχρεώσεις μας.

Έτσι εξηγείται και αυτό που η Βρετανίδα ψυχολόγος και συγγραφέας Κλώντια Χάμοντ αναφέρει ως το «παράδοξο των διακοπών». Το «παράδοξο των διακοπών» εγείρει τον προβληματισμό γύρω απ′ το ότι ενώ οι διακοπές φαίνονται να περνούν σαν αστραπή, εκ των υστέρων, αισθανόμαστε ότι ήμασταν εκεί πολύ περισσότερες μέρες από ό,τι ήμασταν στην πραγματικότητα.

 

Πώς θα εισάγουμε το καινούργιο στη ζωή μας

Υπάρχουν πολλοί τρόποι να αγκαλιάσουμε το άγνωστο στην καθημερινότητά μας. Θα μπορούσε να είναι κάτι μεγάλο, όπως ο προγραμματισμός ενός ταξιδιού σε μια μακρινή τοποθεσία ή θα μπορούσε να είναι κάτι μικρότερο, όπως η οδήγηση σε μια διαφορετική διαδρομή για το σπίτι από τη δουλειά.

Μπορεί επίσης να σημαίνει να αποκτήσουμε ένα νέο χόμπι, όπως το να εγγραφούμε σε ένα μάθημα τέχνης ή να παρακολουθήσουμε μαθήματα τένις.

Ακόμη, η γνωριμία με νέους ανθρώπους μέσα από τις καινούργιες δραστηριότητες είναι ένας επιπλέον τρόπος για να διατηρήσουμε το παρόν μας φρέσκο και γεμάτο γοητεία.

Ακόμη, η Ότζεν προτείνει να μειώσουμε τον χρόνο που περνάμε μπροστά στην οθόνη και να μετατρέψουμε τα διαδικτυακά μας ενδιαφέροντα σε πραγματικές εμπειρίες.

Εάν θέλoυμε να δεσμευτούμε στην επιδίωξη του καινούργιου, θα πρέπει να επιλέξουμε συγκεκριμένο χρόνο για να το κάνουμε. Διαφορετικά, είναι εύκολο να εγκαταλείψουμε τις νέες δραστηριότητες, ιδίως όταν η ζωή μας είναι πολυάσχολη.

«Το να ορίσουμε συγκεκριμένο χρόνο στην εβδομάδα για να δοκιμάσουμε κάτι νέο, θα μας βοηθήσει να διασφαλίσουμε ότι πράγματι, θα επιδιώξουμε κάτι πρωτόγνωρο. Μπορεί να μειώσει τον αυθορμητισμό, αλλά θα διασφαλίσει ότι θα γίνει πράξη», μας προτρέπει η Ότζεν.

 

Κρατάμε αρχείο

Πολλοί από εμάς δημιουργούμε λίστες υποχρεώσεων, αλλά σπάνια αφιερώνουμε χρόνο για να συντάξουμε μια λίστα «περιπέτειας» και να γιορτάσουμε αυτές τις μικρές νίκες κατά της ρουτίνας. Το να κρατάμε όμως αρχείο, μας βοηθά να συνειδητοποιήσουμε όσα πετυχαίνουμε στη ζωή σε καθημερινή βάση.

 

 

Αναδημοσίευση: huffingtonpost.gr

Δευτέρα 7 Απριλίου 2025

Θεσσαλία: Η ιστορία του κάμπου που τρέφει
ολόκληρη την Ελλάδα και οι παραγωγοί
πίσω από τα εκλεκτά της προϊόντα

Ένα πολύπλοκο μωσαϊκό, όπου η φύση, η γεωργία και ο ανθρώπινος κόπος συνθέτουν ένα εντυπωσιακό τοπίο. Από τα Φάρσαλα μέχρι τον Τύρναβο, από την Καρδίτσα έως την Αγιά και από τα Τρίκαλα μέχρι την Κάρλα, ο Κάμπος παράγει πολύτιμη ποσότητα προϊόντων προσφέροντας τροφή και ζωή σε ολόκληρη τη χώρα.

 • •

Με 55°C θερμοκρασία εδάφους στον Θεσσαλικό Κάμπο καταγεγραμμένη από τον ευρωπαϊκό δορυφόρο Sentinel-3 / Copernicus στις 13 Ιουνίου του 2024

Δύο ημέρες πριν, ενώ ο υδράργυρος χτυπούσε κόκκινο, είχαμε ήδη διανύσει οδικώς πάνω από 1.000 χιλιόμετρα για να βρούμε τα όσπρια των Φαρσάλων, τους αμπελώνες της Καρδίτσας και του Τυρνάβου, τις κομπίνες να θερίζουν, τις βιομηχανικές ντομάτες στην καρπόδεση, τα κεράσια στη συγκομιδή. Κοιτάξαμε κατάματα τον ήλιο που έπεφτε κάθετα στον ταμιευτήρα του Πλατυκάμπου, μάθαμε πώς έδεναν εκεί παραδοσιακά τα σκόρδα, γευτήκαμε άγουρα φουντούκια, μαζέψαμε αχλάδια, μετρήσαμε τα βερίκοκα στα ψυγεία, σηκώσαμε drone στην Κάρλα, ακολουθήσαμε τη ροή του Ενιπέα, αναζητήσαμε τη δύση του ήλιου στον Τιταρήσιο, αφήσαμε το βλέμμα μας να ξεκουραστεί αγναντεύοντας την τροφή που έσβηνε στο βάθος του θεσσαλικού ορίζοντα. Κάποιοι σταθμοί μας: Μικρό και Μεγάλο Ευύδριο, Σοφάδες, Δασοχώρι, Μελισσοχώρι, Καρποχώρι, Παλιούρι, Βλοχός, Ρίζωμα, Τύρναβος, Ελασσόνα, Λόγγος, Παλαμάς, Ιτέα, Συκούριο, Αγιά, Πλατύκαμπος, Γλαύκη, Πρόδρομος, Κιλελέρ, Στεφανοβίκειο, Κάρλα.

Καλλιέργειες καλαμποκιού στα Φάρσαλα
σε φάση ανάπτυξης
Το τεράστιο έπος της παραγωγής

Ο Θεσσαλικός Κάμπος αποτελεί ένα πολύπλοκο μωσαϊκό όπου η φύση, η γεωργία και ο ανθρώπινος κόπος συνθέτουν ένα εντυπωσιακό γεωργικό τοπίο. Από τα Φάρσαλα μέχρι τον Τύρναβο, από την Καρδίτσα έως την Αγιά και από τα Τρίκαλα μέχρι το Πήλιο, ο Κάμπος παράγει πολύτιμη ποσότητα προϊόντων δίνοντας τροφή και ζωή όχι μόνο στην περιοχή, αλλά και σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό. «Λένε πως πρέπει να τον βλέπωμε μόνο την άνοιξη με τα λαμπρά του χρώματα. Μα η ομορφιά του δεν είναι τα χρώματα, είναι το επίπεδο. Είδα το επίπεδο μετά τον θερισμό. Εξαίσιο θέαμα. Ήταν η διάρκεια, η μορφή. Στη θερισμένη επιφάνεια, στην αχρωμία του είχαν μείνει μόνο αόριστες αποχρώσεις, φαίνονται οι ελαφρές διαφορές των χωραφιών, αρκετές για να δείχνουν όρια, ίχνη, ιστορίες και να διαβάζωμε στην ατάραχη ομαλότητα του επιπέδου το τεράστιο και προαιώνιο έπος της παραγωγής», περιγράφει στα Σχεδιαστικά Περιγράμματα του Θεσσαλικού ο ακαδημαϊκός Ζαχαρίας Παπαντωνίου.

Η Πίνδος με τα Άγραφα, η Όθρυς, το Πήλιο, η Όσσα (Κίσσαβος), ο Όλυμπος, το Ξεροβούνι οριοθετούν τον Θεσσαλικό Κάμπο και τη διάταξη των κλήρων. Περίπου στη μέση, μια σειρά χαμηλών λόφων χωρίζει κάθετα την πεδιάδα σε δύο μικρότερες. Στα δυτικά απλώνεται η πεδιάδα της Καρδίτσας με τους αμπελώνες και τα βιομηχανικά κηπευτικά, ενώ στα ανατολικά βρίσκεται η πεδιάδα της Λάρισας με τα καρποφόρα και τους μεγαλύτερους κλήρους μονοκαλλιέργειας. Προς τα βόρεια διακρίνονται η αμπελοοινική περιοχή του Τυρνάβου και τα βοσκοτόπια, ενώ στο κέντρο και προς τα νότια ευδοκιμούν οι καλλιέργειες των σιτηρών και των οσπρίων. Ενεργειακές και αροτραίες καλλιέργειες, σιτηρά για καρπό, βρώσιμα όσπρια, βιομηχανικά κηπευτικά, πεπονοειδή, αμπέλια, οπωροφόρα, πυρηνόκαρπα, ακρόδρυα. «Αυτός ο κάμπος δεν θα πεινάσει ποτέ», δηλώνει ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας Δημήτρης Κουρέτας.

Συγκομιδή από καλλιέργειες πυρηνόκαρπων
φρούτων και κερασιών στη Μελίβοια

Το μικροκλίμα κάνει τη διαφορά

Κάθε περιοχή έχει τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Η Καρδίτσα έχει το κατεξοχήν μεσογειακό κλίμα, με ζεστά, ξηρά καλοκαίρια, δροσερούς χειμώνες και σημαντικό ύψος σε βροχοπτώσεις. Ωστόσο, όταν τα δύο βουνά μαλώνουν, «ο Κίσσαβος ρίχνει βροχή» και οι περισσότερες βροχοπτώσεις σημειώνονται στην περιοχή της Αγιάς. Στην καρδιά του Κάμπου, όπου καταγράφεται η μεγαλύτερη μονοκαλλιέργεια της χώρας, σημειώνεται η χαμηλότερη βροχόπτωση, με ασθενείς ανέμους και μεγάλη ηλιοφάνεια. Ζωτικής σημασίας ρόλο στη διαμόρφωση του κλίματος παίζει ο ρους του Πηνειού με τους παραποτάμους του, που δημιουργούν τις ιδανικές συνθήκες για γεωργία μεγάλου εύρους καλλιεργειών, καθιστώντας τον έναν από τους πιο εύφορους τόπους της χώρας.

Το καλλίρροον ύδωρ

Ο Πηνειός είναι ένας από τους μεγαλύτερους ποταμούς της Ελλάδας με σημαντικό ρόλο στον Θεσσαλικό Κάμπο. Η ροή του ξεκινά δυτικά από την Πίνδο, στην περιοχή των Μετεώρων, και διασχίζει όλη τη Θεσσαλία προς τα ανατολικά περνώντας από την πόλη της Λάρισας και την πεδιάδα, πριν φτάσει στο στενό της κοιλάδας των Τεμπών. Οι παραπόταμοι Τιταρήσιος (Ξεριάς), Ενιπέας, Καλέντζης, Ληθαίος και Πάμισος ή Παλιούρης απλώνονται σε όλη τη Θεσσαλία, συμβάλλοντας καταλυτικά στη γεωργική ανάπτυξη της περιοχής.

Οι κλέφτες, οι αρματολοί και το τσίπουρο της Ωραίας Κοιμωμένης

Περίπου 487 χρόνια διήρκεσε η τουρκοκρατία στη Θεσσαλία. Κατακτήθηκε το 1393 και απελευθερώθηκε το 1881. Για πέντε αιώνες οι Οθωμανοί χρησιμοποιούσαν τους αρματολούς προκειμένου να αποκαταστήσουν την ασφάλεια στον Κάμπο όπου υπήρχε σκλαβιά, ενώ στα γύρω βουνά έβρισκε καταφύγιο η λεβεντιά. «Όλοι πήγαιναν πάνω στα βουνά γιατί είχαν προστριβές με τους Τούρκους. Το 1525, με τη γνωστή Συνθήκη του Ταμασίου (των Αγράφων), οι Τούρκοι είπαν: “Μη μας ενοχλείτε, δεν σας ενοχλούμε, πάρτε ό,τι θέλετε, απλά μην έρχεστε κάτω στον Κάμπο”. Οι κάτοικοι είχαν πολλά αμπέλια, αλλά δεν μπορούσαν να πουλήσουν το κρασί πουθενά. Πόσο να πιουν; Είχε κοιτάσματα χαλκού προς την Ευρυτανία, οπότε άρχισαν να φτιάχνουν καζάνια και έτσι δημιουργήθηκε η παράδοση του τσίπουρου στα Άγραφα. Οι Αγραφιώτες, επειδή δεν είχαν πού να πουλήσουν ούτε το τσίπουρο, μετανάστευσαν προς Τρίκαλα, Λάρισα, Τύρναβο, Θεσσαλονίκη και Κωνσταντινούπολη», αφηγείται ο χημικός και οινοποιός-αποσταγματοποιός Θάνος Καραθάνος.

Από τους κολίγους στους σύγχρονους γαιοκτήμονες

Κομπίνα (θεριζοαλωνιστική) επί το έργον
σε χωράφι κοντά στο Παλιούρι, στην Καρδίτσα
Την περίοδο 1881-1910 η σύγκρουση τσιφλικάδων και κολίγων συγκλόνισε την κοινωνική και πολιτική ζωή. Η προσάρτηση της Θεσσαλίας το 1881 αύξησε την έκταση του ελληνικού κράτους κατά 26,7% και του πληθυσμού κατά 18%. Εκείνα τα χρόνια η Θεσσαλία ήταν αραιοκατοικημένη, με 270.890 κατοίκους. Τα 395 τσιφλίκια που υπήρχαν τότε κατείχαν περίπου 6.000.000 στρέμματα (από τα οποία τα 2.755.000 ήταν καλλιεργήσιμη γη), κυρίως στις επαρχίες Καρδίτσας, Λάρισας και Τρικάλων. Διακρίνονταν σε μισακάρικα και τριτάρικα, ανάλογα με τη συμμετοχή του τσιφλικά στις καλλιεργητικές δαπάνες. Οι Οθωμανοί γαιοκτήμονες είχαν δικαίωμα εξουσίας της γης, την οποία παραχωρούσαν σε καλλιεργητές με αντάλλαγμα ποσοστό της παραγωγής. Ο Αλή Πασάς είχε ονομάσει τσιφλίκια του ακόμα και τα ημιορεινά χωριά με καλλιέργειες και δάση. Με τις διώξεις του εναντίον των αρματολών, περιόρισε τα θεσσαλικά αρματολίκια στο ελάχιστο, κυριάρχησε στα ορεινά και μετέτρεψε τα περισσότερα χωριά σε τριτάρικα για να εισπράττει το 1/3 της σοδειάς.

Το 1881 με τη Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης οι Οθωμανοί πούλησαν τα κτήματά τους κυρίως σε Έλληνες χρηματιστές και τραπεζίτες της Κωνσταντινούπολης και των παροικιών. Οι μεταβιβάσεις αυτές δημιούργησαν ένα νέο καθεστώς γαιοκτημόνων που άλλαξε ριζικά τη σχέση των ντόπιων με τη γη. Από τις αρχές του 19ου αιώνα ξεκίνησαν από το Κιλελέρ, το σημερινό χωριό Κυψέλη, δυναμικές κινήσεις με πολλά θύματα. Το αγροτικό κίνημα προκάλεσε κοινωνική πίεση για την επίλυση των αγροτικών ζητημάτων. Από το 1910, με πρωθυπουργό τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ξεκίνησαν μεταρρυθμίσεις που ολοκληρώθηκαν το 1923 με την εγκατάσταση των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής. Η αναδιανομή της αγροτικής γης έβαλε τέλος στην εποχή των τσιφλικιών.

Ρεβίθια Αμοργός στα Φάρσαλα

Ο σιτοβολώνας της Ελλάδας

Η καλλιέργεια σιταριού και κριθαριού ξεκίνησε κατά τη Νεολιθική Εποχή και τεκμηριώνεται από σπόρους που βρέθηκαν στους πρώτους οικισμούς Άργισσα και Σέσκλο. Τα σιτηρά, εκτός από βασική τροφή, είχαν συναλλακτική αξία με υψηλή ζήτηση στις αγορές. Όσο οι αγρότες έσπερναν, θέριζαν και λίχνιζαν χωρίζοντας την ήρα από το σιτάρι, ο Κάμπος έσφυζε από ζωή. «Τα χρόνια που κυριαρχούσε ο Αλή Πασάς, η Θεσσαλία συγκέντρωνε γύρω στα 6.400.000 κιλά σιτάρι», αφηγείται ο καθηγητής Οικονομικών Βασίλης Πατρώνης.

Η σιτάρκεια καλύφθηκε μετά την προσάρτηση, όταν «οι εύποροι γαιοκτήμονες ακολούθησαν τη συμπεριφορά της Δύσης και προχώρησαν σε σημαντικές επενδύσεις επιφέροντας την τεχνική και παραγωγική αναβάθμιση. Το παράδειγμά τους ακολούθησαν και οι υπόλοιποι κτηματίες και αγρότες, μετατρέποντας τη Θεσσαλία σε σιτοβολώνα της Ελλάδας και επιλύοντας το χρόνιο έλλειμμα της χώρας σε δημητριακά», αναφέρει ο καθηγητής Ιστορίας του Αγροτικού Κόσμου Δημήτρης Γ. Παναγιωτόπουλος.

Τον τίτλο του σιτοβολώνα της Ελλάδας κατείχε έως τα τέλη του 20ού αιώνα ο Θεσσαλικός Κάμπος, ενώ σήμερα την πρωτιά έχει ο Κάμπος της Μακεδονίας. «Το 40% της καλλιέργειας σκληρού σιταριού απορροφάται από τις βιομηχανίες ζυμαρικών και το 60% εξάγεται, σε αντίθεση με την καλλιέργεια μαλακού σιταριού που είναι αρκετά μικρή και για να καλυφθούν οι ανάγκες οδηγούμαστε σε εισαγωγές», εξηγεί ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας Δημήτρης Κουρέτας.

Η συνολική κατανάλωση αλεύρων, ψωμιού και δημητριακών στα νοικοκυριά, ανά άτομο, φτάνει στα 12,9 κιλά/μήνα, με το 1 κιλό (957 γρ.) να καλύπτουν τα ζυμαρικά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η βιομηχανία ζυμαρικών Stella, που από το 1957 έως σήμερα επεξεργάζεται αποκλειστικά σκληρό σιτάρι από τον Κάμπο.

Το 51% της αμυγδαλιάς ανθίζει στον θεσσαλικό κάμπο

Συγκομιδή αχλαδιών στον Τύρναβο
Οι κλιματικές και εδαφολογικές συνθήκες καθιστούν ιδανική την καλλιέργεια καρποφόρων δέντρων, και ειδικότερα της αμυγδαλιάς, βάζοντας τη Θεσσαλία στην πρώτη θέση της εθνικής παραγωγής, με ποσοστό που αγγίζει το 51%. Το 2022 η Λάρισα έφτασε στα 66.321 στρέμματα αμυγδαλοπαραγωγής, ενώ η Μαγνησία στα 21.728. «Επιλέξαμε περιοχές που είχαν ετήσιες καλλιέργειες και δροσίσαμε τον Κάμπο εφαρμόζοντας πράσινες μεθόδους πυκνής βλάστησης. Φυτέψαμε πέντε φορές περισσότερα δέντρα απ’ ό,τι συνηθίζεται στη συμβατική καλλιέργεια», αναφέρει η Ειρήνη Σπανούλη, μέλος του συνεταιρισμού «Καρπολόγιο» και πρώτη νικήτρια του θεσμού γυναικείας ενδυνάμωσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Για τις ανάγκες της παραγωγής της, η παλαιότερη ελληνική σοκολατοβιομηχανία προμηθεύεται σε ετήσια βάση 2.000 τόνους αμύγδαλα που καλλιεργούνται στην περιοχή του Συκουρίου. «Η ΙΟΝ αγοράζει αποκλειστικά όλη την ποσότητα αμυγδάλων που χρειάζεται από αυτή την περιοχή. Για να εξασφαλίσουμε την απόλυτη ποιότητα, εφαρμόζουμε σύστημα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης στα κτήματα των συνεργατών», εξηγεί ο διευθυντής Μάρκετινγκ Μιχάλης Φιλιππίδης.

Υπεραιωνόβιος ο φουντουκεώνας τ
ης οικογένειας Πέτρου
Ο υπεραιωνόβιος φουντουκεώνας

Στη σκιά του Κισσάβου, στην Αγιά, η πέμπτη γενιά της οικογένειας Πέτρου καλλιεργεί σε 100 στρέμματα 3.000 φουντουκόδεντρα, τα οποία μεταποιεί στην καθετοποιημένη μονάδα της. «Η φουντουκιά στην Ελλάδα είναι γνωστή από την αρχαιότητα. 

Η καλλιέργεια μειώθηκε στα τέλη του ’80. Αιτία όμως δεν ήταν η κλιματική αλλαγή, αλλά η μόδα που αντικατέστησε τις φουντουκιές με άλλες καλλιέργειες, όπως φρούτα, καθώς και πιο εύκολες μονοετείς καλλιέργειες, όπως το καλαμπόκι», μας εξήγησε ο Ιωάννης Πέτρου.

Το 53% της ελληνικής φάβας καλλιεργείται στα Φάρσαλα

Ξινόμηλα Αγιάς στα τελάρα
Η μεγαλύτερη παραγωγή οσπρίων σημειώνεται στην ευρύτερη περιοχή των Φαρσάλων. Στο σύνολο της εγχώριας παραγωγής, τα φασόλια καλλιεργούνται σε ποσοστό 12%, οι φακές σε 36%, τα ρεβίθια σε 35% και το μεγαλύτερο ποσοστό σημειώνει η φάβα (λαθούρι) Φαρσάλων σε ποσοστό που αγγίζει το 53%. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ανήσυχοι παραγωγοί των Φαρσάλων και της Καρδίτσας πειραματίζονται με αναβιωμένες ποικιλίες και νέες καλλιέργειες, όπως κεχρί και κινόα.
Στον Ενιπέα 100 μέλη του Αγροτικού Συνεταιρισμού καλλιεργούν, μεταξύ άλλων, όσπρια όπως φακές, φασόλια και ρεβίθια τύπου Αμοργού. «Είναι 3-4 χρόνια που έχουμε καταργήσει τις άλλες ποικιλίες. Η καλλιέργεια της Αμοργού, επειδή είναι ελληνική, είναι ανθεκτική στο κλίμα και φιλική στο περιβάλλον, έχει μικρότερη απόδοση, όμως ψεκάζουμε πολύ λιγότερο», εξηγεί ο γεωργός Νίκος Γούσιος. «Η περσινή χρονιά ήταν μέτρια λόγω των βροχοπτώσεων.
Μαζέψαμε 40 τόνους ρεβίθια και φέτος υπολογίζουμε στους 60 τόνους. Επίσης, πέρυσι είχαμε 25 τόνους φακές και 10 τόνους φασόλια μεσαία, στα οποία φέτος αυξήσαμε την καλλιέργεια και υπολογίζουμε ότι θα δώσουν 25 τόνους», αναφέρει η γεωπόνος Χαρούλα Καρατοσίδου.

Τα βερίκοκα της Αγιάς έχουν συγκομιστεί
Στο 51% η καλλιέργεια βιομηχανικής ντομάτας

Παγκοσμίως η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες θέσεις στην παραγωγή βιομηχανικής ντομάτας και η μεταποίησή της είναι ένα από τα σημαντικότερα εξαγώγιμα προϊόντα.
Στη Θεσσαλία η καλλιέργεια αγγίζει το 51% της συνολικής εγχώριας παραγωγής, που αντιστοιχεί σε 21.208 στρέμματα (146.172 τόνοι). Ωστόσο, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα είναι υψηλό λόγω του υπερβολικού ποτίσματος από την έναρξη της ωρίμασης έως τη συγκομιδή. Οι αζωτούχες λιπάνσεις οδηγούν μεν σε υπερπαραγωγές, υποβαθμίζουν όμως την ποιότητα πιέζοντας τον υδροφόρο ορίζοντα.

Οι καλλιεργητές των σκόρδων Πλατυκάμπου έχουν
ετοιμάσει τον φάκελο για την αναγνώρισή τους ως ΠΟΠ.
Τα σκόρδα Πλατυκάμπου

Σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, το μικροκλίμα του Πλατυκάμπου με τις σημαντικές διαφορές θερμοκρασίας ημέρας και νύχτας ευνοεί την καλλιέργεια του σκόρδου. «Ο σπόρος είναι παλιός και υπήρχε πάντοτε στην περιοχή. Όλη η διαδικασία γίνεται με τον παραδοσιακό τρόπο, χειρωνακτικά, όπως μάθαμε από τους παππούδες μας», αναφέρει ο Γιάννης Κουκούτσης, πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Πλατυκάμπου, και συνεχίζει: «Ποιοτικά βρίσκεται στην κορυφή της παγκόσμιας αγοράς και δυστυχώς δεν έχει πάρει την αναγνώριση που πρέπει.

Στο πρόσφατο παγκόσμιο συμπόσιο για τα σκόρδα, οι Κινέζοι επιβεβαίωσαν ότι έχει τη μεγαλύτερη αντιοξειδωτική δράση, είναι πραγματικό φάρμακο». Τα 12 μέλη της Ομάδας Παραγωγών Σκόρδου καλλιεργούν αποκλειστικά το Entopio που διεκδικεί αναγνώριση ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ). Στις αρχές του χρόνου ανακοινώθηκε η συνεργασία με την ιαπωνική Wakunaga Pharmaceutical Company και τη χρήση του αποκλειστικά για φαρμακευτικούς σκοπούς. Πάντως, σύμφωνα με ενημέρωσή μας από την Περιφέρεια Θεσσαλίας, ακόμη δεν έχει υλοποιηθεί κάποια από τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την κατάθεση του φακέλου, όπως για παράδειγμα ένα συσκευαστήριο και τυποποιητήριο στον Πλατύκαμπο, που θα δικαιολογεί τον χαρακτηρισμό ΠΟΠ.

Αγρότισσα από τον Συνεταιρισμό Μελιβοίας

Τι φρούτα παράγει ο Κάμπος;

Την πρώτη θέση των φρούτων κατέχουν τα αχλάδια Τυρνάβου, καλύπτοντας το εντυπωσιακό 56% της εθνικής παραγωγής, ενώ εξίσου έντονη παραγωγή με εξαγωγική δραστηριότητα σημειώνουν τα μήλα Αγιάς, τα βερίκοκα, τα ροδάκινα και τα κεράσια.
«Η οικογένειά μας καλλιεργεί κεράσια περισσότερο από 35 χρόνια. Φέτος, που δεν είχαμε χειμώνα, είχαμε μειωμένη παραγωγή. Ο καύσωνας έχει αλλάξει το πρόγραμμα συγκομιδής και ερχόμαστε στο κτήμα απογεύματα για να έχει πέσει η ζέστη. Τώρα μαζεύουμε τα τελευταία γιατί έχουμε ειδοποίηση για χαλάζι μεθαύριο», εξηγεί η κερασοπαραγωγός Βασιλική Δρόλια.

Τα αχλάδια αποτελούν
βασική καλλιέργεια

Προστατευόμενες Προελεύσεις και Γεωγραφικές Ενδείξεις

Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγικούς κάμπους δεν έχει αρκετά κατοχυρωμένα προϊόντα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) και Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ). Η απουσία τους έχει σημαντικές επιπτώσεις καθώς χάνεται η ευκαιρία για αύξηση της προστιθέμενης αξίας των παραγόμενων προϊόντων και οι παραγωγοί καλούνται να αντιμετωπίσουν το ανταγωνιστικό μειονέκτημα σε σχέση με άλλες περιοχές, ενώ περιορίζεται η προβολή της τοπικής ταυτότητας και της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Με ανακοίνωση του περιφερειάρχη Θεσσαλίας Δημήτρη Κουρέτα, στο πλαίσιο του προγράμματος «Δράσεις προώθησης τοπικών προϊόντων της Θεσσαλίας», εγκρίθηκαν και προχώρησαν στο επόμενο στάδιο οι φάκελοι για τις έξι περιοχές ΠΓΕ: Μήλα Αγιάς, Ρεβίθια Αμοργός Φαρσάλων, Αμύγδαλο Τεμπών, Ακτινίδιο Δέλτα Πηνειού, Βοσκοτύρι Λιβαδιού και Οινικά Προϊόντα Τύρναβος. Επίσης, προς πιστοποίηση εγκρίθηκαν οι φάκελοι για τα επτά προϊόντα ΠΟΠ: Κάστανα Πηλίου, Κάστανα Μελιβοίας, Κάστανα Αμπελακίων, Κάστανα Καρίτσας, Εντόπιο Σκόρδο Πλατυκάμπου, Αχλάδι Κρυστάλι Τυρνάβου και Οινικά Προϊόντα Πρόποδες Αγράφων. «Η Περιφέρεια Θεσσαλίας, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, έχει εκπονήσει μελέτες για τα οινικά προϊόντα που έχουν ήδη ένδειξη ΠΓΕ, προκειμένου να διεκδικήσουν την αναβάθμιση σε ΠΟΠ και να λάβουν την προστιθέμενη αξία που τους αναλογεί», διευκρινίζει ο κ. Κουρέτας.

 

Ευχαριστίες
• Α.Σ. Ενιπέας: Θανάσης Καραΐσκος, πρόεδρος, Νίκος
Γούσης, γεωργός, Χαρούλα Καρατοσίδου, γεωπόνος
• Χαράλαμπος Τέλιος, γεωργός
• Θάνος Καραθάνος, Νατάσα Γαλαγάλα,
Αποσταγματοποιείο – Ποτοποιείο Púro
• Γιώργος Γιολδάσης, Βαγγέλης Ζάχος, Λάμπρος
Θεολόγος, καλλιεργητές σιταριού
• Θόδωρος και Δήμος Γιολδάσης, οδηγοί κομπίνας
• Βασιλική, Θανάσης, Ρήγας Δρόλια, κερασοπαραγωγοί
• Ιωάννης και Σταύρος Πέτρου, Petrou Nuts
• Α.Σ. Μελιβοίας, Βαγγέλης Κρανιώτης, πρόεδρος
• Α.Σ. Πλατυκάμπου, Γιάννης Κουκούτσης, πρόεδρος
• Θεοδώρα Πατσιαβούδη, Κάτοικος Αγιάς
• Χρήστος Ζαφειράκης, οινοποιός, Κτήμα Ζαφειράκη
• Χριστίνα και Κυριακή Σκρέτα, Ψυγεία Αγιάς

Επιμέλεια: Νανά Δαρειώτη, Έρευνα – Κείμενο: Γιάννα Μπαλαφούτη, Φωτογραφίες: Αργύρης Βαλασιάδης

 

 

Αναδημοσίευση: cantina.protothema.gr και δεύτερη σελίδα του cantina.protothema.gr