• • •
«Από εγκεφαλική άποψη, η ακρόαση μουσικής μπορεί να είναι μια πολύ έντονη και πλούσια εμπειρία, σχεδόν τόσο πλούσια όσο η αλληλεπίδραση με ένα άλλο ανθρώπινο ον», σχολιάζει ο δρ Budson.
Εγκέφαλος και μουσική
Η ακρόαση μουσικής θέτει σε κίνηση πολλές περιοχές του εγκεφάλου, εξηγεί ο δρ Budson. Οι στίχοι ενεργοποιούν τα κέντρα του εγκεφάλου που σχετίζονται με τις γλωσσικές λειτουργίες και η μουσική ενεργοποιεί τα τμήματα του εγκεφάλου που σχετίζονται με τον ρυθμό και τη μνήμη.
Τα ίδια ισχύουν όταν παίζετε κάποιο μουσικό όργανο. «Για να θυμηθείτε πώς να παίξετε μουσική, χρησιμοποιείτε διαφορετική περιοχή του εγκεφάλου από ό,τι για να θυμηθείτε τη λίστα με τα ψώνια ή το ταξίδι που κάνατε το προηγούμενο καλοκαίρι», εξηγεί ο δρ Budson. Πρόκειται για το τμήμα του εγκεφάλου στο οποίο αποθηκεύονται αναμνήσεις που βασίζονται στη συνήθεια, όπως το πώς να κάνετε ποδήλατο. «Αυτός είναι ο λόγος που, αν κάποτε παίζατε πιάνο, κιθάρα ή βιολί, ακόμη και αν δεν έχετε ακουμπήσει το όργανο εδώ και 10 χρόνια, μόλις το πιάσετε στα χέρια σας, θα τα θυμηθείτε όλα με μόνο μία δύο μέρες εξάσκησης», προσθέτει.
Ο μοναδικός τρόπος με τον οποίο αποθηκεύονται οι μουσικές αναμνήσεις στον εγκέφαλο εξηγεί ίσως γιατί τα άτομα με νόσο Αλτσχάιμερ μπορούν ορισμένες φορές να θυμηθούν μουσικές, ακόμη και όταν άλλες αναμνήσεις τούς διαφεύγουν.
«Είναι αξιοσημείωτο ότι ορισμένα άτομα με νόσο Αλτσχάιμερ μπορούν να συνεχίσουν να παίζουν μουσικό όργανο ακόμη και όταν η άνοια έχει προχωρήσει σε σημείο τέτοιο που ίσως δεν είναι σε θέση να θυμηθούν το όνομα του εγγονιού τους», παρατηρεί ο δρ Budson.
Η μουσική επηρεάζει τη διάθεση
Ένα άλλο όφελος της μουσικής είναι η ικανότητά της να αλλάζει τη διάθεση. «Εισχωρεί σε ένα πολύ βαθύ και άμεσο επίπεδο, στα μέρη του εγκεφάλου που εμπλέκονται στα διάφορα συναισθήματα», αναφέρει ο δρ Budson. Η μουσική μπορεί να είναι χαρούμενη ή λυπητερή, να ξεσηκώνει ή να ηρεμεί – ή να επιδρά πολλαπλά συγχρόνως. «Μπορεί να βρείτε χαρούμενη μουσική που ενεργοποιεί ή χαρούμενη μουσική που ηρεμεί. Αντιστρόφως, μπορεί επίσης να βρείτε λυπητερή μουσική που ενεργοποιεί ή λυπητερή μουσική που μειώνει την ενέργεια και ξυπνά συναισθήματα λύπης», παρατηρεί ο δρ Budson.
Έρευνες δείχνουν ότι η μουσική που επιλέγετε μπορεί να μεταβάλει τη διάθεσή σας. Ακούγοντας μια ευχάριστη μουσική, μπορεί να αισθανθείτε χαρούμενοι.
«Η μουσική μπορεί ακόμη να σας βοηθήσει να θυμηθείτε μια χαρούμενη περίοδο της ζωής σας, κάτι που επίσης είναι ωφέλιμο», προσθέτει ο δρ Budson.
Επιλέξτε την κατάλληλη μουσική για τους στόχους σας
Αν προσπαθείτε να ανεβάσετε τη διάθεσή σας, επιλέξτε μουσική που μπορεί αρχικά να είναι λυπητερή, αλλά στη συνέχεια να γίνεται πιο δυναμική, προτείνει ο δρ Budson.
«Θα συνιστούσα επίσης να βάλετε κάποιο κομμάτι μουσικής που σας είναι γνώριμο κι αγαπημένο και σας θυμίζει ωραίες περιόδους της ζωής σας», προσθέτει ο δρ Budson. «Όταν βρίσκεστε σε περίοδο θλίψης, ένα από τα δυσκολότερα πράγματα είναι να θυμηθείτε πώς είναι να αισθάνεστε καλά. Η μουσική μπορεί να σας βοηθήσει να θυμηθείτε τις καλές περιόδους και τα ωραία συναισθήματα».
Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε μουσική που σας κινητοποιεί όταν στερείστε κινήτρων. «Οι άνθρωποι μπορούν να χρησιμοποιήσουν χαρούμενη και ενεργητική μουσική, που τους κινητοποιεί και τους βοηθά να κάνουν τις εργασίες τους. Έχω μια λίστα αναπαραγωγής με ενεργητική, χαρούμενη μουσική», λέει ο δρ. Budson. «Είναι το είδος της μουσικής που θέλεις να ακούς όταν καθαρίζεις το σπίτι. Έχω επίσης αγαπημένη μουσική την οποία επιτρέπεται να ακούω μόνο όταν γυμνάζομαι – για παράδειγμα, όταν πηγαίνω για τρέξιμο. Τη χρησιμοποιώ ως κίνητρο για να ασκηθώ, ως ένα δώρο στον εαυτό μου».
Η μουσική μπορεί επίσης να βοηθήσει τους ανθρώπους να συνδεθούν μεταξύ τους σε συναισθηματικό επίπεδο.
«Δυστυχώς, γνωρίζω πολλούς ανθρώπους που έχουν χάσει αγαπημένα τους πρόσωπα από την Covid-19. Ένα λυπητερό μουσικό κομμάτι μπορεί κατά κάποιον τρόπο να εκφράσει τα συναισθήματα που μοιραζόμαστε εγώ και κάποιος φίλος για ένα αγαπημένο μας πρόσωπο και να τα μετατρέψει σε κοινή εμπειρία, την οποία βιώνουμε μαζί, ακόμη και αν βρισκόμαστε σε απόσταση δύο μέτρων ή επικοινωνούμε μέσω τηλεδιάσκεψης», αναφέρει χαρακτηριστικά ο δρ Budson.
Η μουσική ως βοηθός της μνήμης
Έρευνες δείχνουν επίσης ότι η μουσική μπορεί να βοηθήσει τη μνήμη, ακόμη και σε άτομα με νόσο Αλτσχάιμερ. Ο δρ Budson εργάστηκε ως μέλος της ερευνητικής ομάδας μιας μελέτης του 2010 που δημοσιεύθηκε στο Neuropsychologia. Η μελέτη διαπίστωσε ότι τα άτομα με ήπια νόσο Αλτσχάιμερ μπορούσαν να θυμηθούν καλύτερα τους στίχους τραγουδιών όταν κάποιος τους τραγουδούσε παρά όταν τους διάβαζε. Οι ερευνητές διατύπωσαν την άποψη ότι αυτό το εύρημα θα μπορούσε να βοηθήσει τα άτομα με Αλτσχάιμερ να θυμηθούν άλλες πληροφορίες, όπως για παράδειγμα πότε να πάρουν τα φάρμακά τους. Πραγματοποίησαν μια μελέτη παρακολούθησης το 2012, η οποία επίσης δημοσιεύθηκε στο Neuropsychologia και εξέτασε κατά πόσο η μελοποίηση των απαραίτητων πληροφοριών ώστε να τραγουδιούνται θα βοηθούσε τα άτομα με Αλτσχάιμερ να θυμηθούν πιο εύκολα αυτές τις πληροφορίες. Δυστυχώς, τα αποτελέσματα δεν ήταν θετικά.
«Οι συμμετέχοντες μπορούσαν να θυμηθούν ότι κάποιος τους είχε πει κάτι για τα φάρμακά τους, αλλά δεν μπορούσαν να θυμηθούν την ακριβή πληροφορία, όπως το όνομα του φαρμάκου ή τον τρόπο λήψης του. Οι πληροφορίες ήταν πάρα πολλές γι’ αυτή τη μελωδική στρατηγική ενίσχυσης της μνήμης», σχολιάζει ο δρ Budson.
Παρ’ όλα αυτά, η μουσική μπορεί να είναι ένα χρήσιμο εργαλείο μνήμης. Αν και δεν λειτουργεί για τα άτομα με νόσο Αλτσχάιμερ, μπορεί να λειτουργήσει για τα υγιή άτομα, αναφέρει ο δρ Budson. Προσπαθήστε να φτιάξετε κάνα δυο στιχάκια με ομοιοκαταληξία που θα ενισχύουν τη μνήμη σας. Για παράδειγμα, αν παρκάρετε το αυτοκίνητό σας σε ένα γκαράζ με πολλά επίπεδα, μπορείτε να σιγομουρμουρίσετε κάτι σαν αυτό: «Για να πάω στο γραφείο, ξεκινάω από το δύο», προτείνει ο δρ Budson. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτό το τρικ και για να θυμηθείτε τι πρέπει να ψωνίσετε: «Με τούτα και με τ’ άλλα, μας τελείωσε το γάλα».
Η μουσική μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να συνδεθείτε με κάποιον φίλο ή με ένα μέλος της οικογένειάς σας που έχει άνοια. «Η μουσική είναι κάτι που δεν απαιτεί μνήμη και το οποίο μπορείτε να ευχαριστηθείτε μαζί με το αγαπημένο σας πρόσωπο – θα μπορεί να το χαίρεται σε όλη την πορεία της νόσου του», αναφέρει ο δρ Budson. «Πολλοί άνθρωποι αναρωτιούνται “τι να κάνω με τη μητέρα μου ή τον πατέρα μου ή τον αδερφό μου ή την αδερφή μου τώρα που έχουν άνοια;”. Μπορείτε πάντα να απολαύσετε μουσική μαζί τους».
Εάν σας αρέσει η μουσική, τότε μπορεί να εμπλουτίσει με πολύ όμορφο τρόπο την καθημερινή σας ζωή. Δοκιμάστε να την ενσωματώσετε περισσότερο στην καθημερινότητά σας: ακούστε μουσική στο αυτοκίνητο, όταν γυμνάζεστε ή όταν συναναστρέφεστε με κόσμο.
«Πραγματικά πιστεύω ότι η μουσική έχει πολύ μεγάλη δύναμη και μπορεί να ξυπνά συναισθήματα, να μας ενθαρρύνει να σηκωθούμε και να χορέψουμε ή να μας βοηθά να απολαύσουμε περισσότερο τον χρόνο που περνάμε με φίλους», καταλήγει ο δρ Budson.
Αναδημοσίευση:
kathimerini.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου