«Πάρτι δισ. ευρώ» μέσα σ’ ένα χρόνο για τις Ελληνικές τράπεζες

Σε θηλιά έχουν μετατραπεί για τους καταναλωτές στην Ελλάδα οι βασικές τραπεζικές υπηρεσίες. Οι προμήθειες για συνήθεις συναλλαγές όπως οι αναλήψεις από ΑΤΜ ή οι ηλεκτρονικές μεταφορές χρημάτων, εξελίσσονται σε πραγματικό βρόχο, καθώς είναι κατά πολύ υψηλότερες σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Τα υπερκέρδη των τραπεζών από τις προμήθειες δεν «στραγγαλίζουν» μόνο τα φυσικά πρόσωπα, αλλά και τις επιχειρήσεις και δη τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), που αποτελούν ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας.

Μελέτη της διεθνούς Οργάνωσης Καταναλωτών ανέδειξε σημαντικές ανισότητες στις τραπεζικές χρεώσεις μεταξύ των κρατών μελών, με την Ελλάδα να κατατάσσεται στο υψηλότερο επίπεδο.

 • • •

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, είναι τεράστιο το όφελος για τις τράπεζες και δυσβάσταχτο το κόστος για τους καταναλωτές αλλά και για τις επιχειρήσεις. Το 2023, οι ελληνικές τράπεζες κατέγραψαν κέρδη μετά από φόρους και διακοπτόμενες δραστηριότητες ύψους 3,8 δισ. ευρώ, έναντι κερδών 3,4 δισ. ευρώ το 2022 (αύξηση 11,4%). Σε αυτή την αύξηση συνέβαλε θετικά η αύξηση των καθαρών εσόδων από τόκους, ως αποτέλεσμα της αύξησης των βασικών επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).

Το καθαρό έσοδο από τους τόκους αυξήθηκε κατά 51,5%, φτάνοντας τα 8,5 δισ. ευρώ. Τα καθαρά έσοδα από προμήθειες αυξήθηκαν κατά 8,3%, ξεπερνώντας τα 1,798 δισ. ευρώ. Και όλα αυτά μέσα σε έναν χρόνο. Με τον ίδιο αμείωτο ρυθμό καλπάζουν τα έσοδα των τραπεζών στους συγκεκριμένους δύο τομείς και τη φετινή χρονιά. Το πρώτο εξάμηνο του 2024, τα έσοδα από τις προμήθειες ξεπέρασαν το 1,457 δισ. ευρώ.

 

Πρόστιμα – χάδι από την Επιτροπή Ανταγωνισμού 

Το πρόστιμο ύψους 41,612 εκατ. ευρώ για τις προμήθειες που χρεώνουν τους καταναλωτές τα ιδρύματα, που επέβαλε η Επιτροπή Ανταγωνισμού στα τέλη του 2023 είναι προϊόν συμβιβασμού. Το σωρευτικό πρόστιμο που επιβάλλεται δεν ξεπερνά το 2,5% των συνολικών εσόδων τους από προμήθειες. Η Ανεξάρτητη Αρχή αποδέχτηκε τις Προτάσεις Διευθέτησης Διαφοράς των τραπεζών και της Ελληνική Ένωση Τραπεζών.

Κατόπιν της συμφωνίας μεταξύ Επιτροπής Ανταγωνισμού και τραπεζών, το ύψος των προστίμων, που διαμορφώνεται με βάση τον κύκλο εργασιών κάθε ιδρύματος, έχει ως εξής:

Τράπεζα Πειραιώς: 12.993.482,86 ευρώ,

Εθνική Τράπεζα: 9.978.799,18 ευρώ,

Alpha Bank: 9.110.682,91 ευρώ,

Eurobank: 7.976.790,63 ευρώ,

ΕΕΤ: 1.553.242,87 ευρώ.

 

Πλαφόν για τρία + δύο χρόνια

Παράλληλα, η Επιτροπή Ανταγωνισμού υποχρεώνει τις τράπεζες να μειώσουν από την 1η Ιανουαρίου 2024 το ύψος της προμήθειας ανά συναλλαγή ανάληψης μετρητών από ΑΤΜ με τη χρήση καρτών που έχουν εκδοθεί από άλλα ιδρύματα, ώστε αυτό να διαμορφωθεί κατ’ ανώτατο όριο ως ακολούθως:

Τράπεζα Πειραιώς: έως το ύψος των 2,00 ευρώ από το ισχύον ποσό των 3,00 ευρώ,

Εθνική Τράπεζα: έως το ύψος των 1,90 ευρώ από το ισχύον ποσό των 2,60 ευρώ,

Alpha Bank: έως το ύψος των 1,80 ευρώ από το ισχύον ποσό των 2,50 ευρώ,

Eurobank: έως το ύψος των 1,80 ευρώ από το ισχύον ποσό των 2,50 ευρώ,

Η προμήθεια πρέπει να παραμείνει σε αυτά τα επίπεδα για διάστημα τριών ετών, με δυνατότητα επέκτασης για έως δύο επιπλέον έτη και με δυνατότητα επιβολής προστίμου από την Επιτροπή Ανταγωνισμού σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των τραπεζών.

 

Αναλυτικά τα έσοδα των μεγάλων τραπεζών

Τράπεζα Πειραιώς: Πέρυσι τα καθαρά έσοδα από προμήθειες και τα έσοδα από μη τραπεζικές δραστηριότητες ανήλθαν σε 494 εκατ. ευρώ (τα έσοδα από μη τραπεζικές δραστηριότητες ανήλθαν σε € 79 εκατ.), 13,3% υψηλότερα σε σύγκριση με το 2022. Τα λοιπά έσοδα μειώθηκαν σε 89 εκατ. ευρώ το 2023 από 775 εκατ. ευρώ το 2022. Το πρώτο εξάμηνο της φετινής χρονιάς ο συγκεκριμένος δείκτης κατέρριψε νέο ρεκόρ, φτάνοντας τα 324 εκατ. ευρώ – αυξημένα κατά 44% σε σχέση με πριν από έναν χρόνο. Η αύξηση οφείλεται στα δάνεια, τις κάρτες, τις μεταφορές κεφαλαίων και τη διαχείριση ενεργητικού.

Eurobank: Τα έσοδα από προμήθειες της Τράπεζας αυξήθηκαν 4,81% στα 283 εκατ. ευρώ από 270 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2023. Η μεγαλύτερη συμβολή προήλθε από τα νέα δάνεια, ακολουθούμενα από τις συναλλαγές, τις πιστωτικές κάρτες και τις υπηρεσίες διαχείρισης πλούτου. Από αυτά, τα καθαρά έσοδα από τραπεζικές αμοιβές και προμήθειες αυξήθηκαν 4,95% σε 233 εκατ. ευρώ (πρώτο εξάμηνο 2023: 222 εκατ. ευρώ), κυρίως λόγω των αυξημένων εσόδων από τις δραστηριότητες δικτύου και τη διαχείριση χαρτοφυλακίων. Ανοδικά κινήθηκε και ο δείκτης εσόδων από αμοιβές και προμήθειες προς το σύνολο ενεργητικού, καθώς διαμορφώθηκε σε 71 μονάδες βάσης από τις 68 μονάδες βάσης στο α΄ εξάμηνο του 2023. 

Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος (ΕΤΕ): Αυξημένα ήταν και τα έσοδα από προμήθειες για την Εθνική Τράπεζα στο α΄ εξάμηνο 2024 κατά 15,2% στα 205 εκατ. Ευρώ, κυρίως λόγω της αύξησης των προμηθειών που χρεώνονται στη λιανική τραπεζική. Η επιτάχυνση της οικονομικής δραστηριότητας εξάλλου το ίδιο διάστημα, ανέδειξε και το πόσο “ανθεκτικά” είναι τα έσοδα της τράπεζας από τόκους.

Alpha Bank: Τα έσοδα από προμήθειες ανήλθαν σε 197 εκατ. ευρώ, έναντι 173 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2023. Η αύξηση οφείλεται στην συνεχή αύξηση των υπό διαχείριση περιουσιακών στοιχείων (AUMs) και στην υψηλότερη συνεισφορά των προμηθειών καρτών και πληρωμών λόγω αυξημένης δραστηριότητας.

 

Ρεκόρ επιτοκίων

Έρευνα του SAFE (Survey on the Access to Finance of Enterprises), δείχνει ότι για την περίοδο Απριλίου-Σεπτεμβρίου 2023 επιδεινώθηκαν ιδιαίτερα οι όροι και οι προϋποθέσεις χορήγησης δανείων, καθώς καταγράφηκαν ιστορικώς υψηλά ποσοστά επιχειρήσεων που ανέφεραν αύξηση στα τραπεζικά επιτόκια καθώς και στις λοιπές χρεώσεις, τέλη και προμήθειες επί των τραπεζικών πιστώσεων τόσο στην Ελλάδα όσο και στη ζώνη του ευρώ.

Από την πλευρά τους οι ελληνικές τράπεζες, πολλές από τις οποίες υπέστησαν σημαντικές αναδιαρθρώσεις κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης -τις οποίες ο ελληνικός λαός πλήρωσε πολύ ακριβά- υπερασπίζονται τα τέλη ως απαραίτητα για τη διατήρηση των λειτουργιών τους και τη συμμόρφωση με τις κανονιστικές απαιτήσεις. Υποστηρίζουν δε ότι τα κόστη αντανακλούν επενδύσεις σε ψηφιακή υποδομή και βελτιώσεις ασφάλειας που απαιτούνται τόσο από εθνικούς όσο και από ευρωπαϊκούς κανονισμούς.