Τουρκικές σειρές: μπίζνες και προπαγάνδα

Σκηνή από τουρκική τηλεοπτική σειρά

 Οι τουρκικές σειρές γνωρίζουν μεγάλη άνθηση από τα μέσα της δεκαετίας του 2000 και  πωλούνται σε 170 χώρες κάθε χρόνο. Οι παραγωγές έκαναν τζίρο γύρω στα 600 εκ. δολάρια το 2023 και εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν το ένα δις το 2024. Σύμφωνα με τον Τούρκο υπουργό Εμπορίου Εμέρ Μπολάτ 800 εκατομμύρια τηλεθεατές σε όλο τον κόσμο παρακολουθούν τουρκικές σειρές.

• • •

Αυτή η ιστορία επιτυχίας ξεκίνησε με σειρές όπως οι εξής: «Silver», «1001 νύχτες», «Eζέλ», «The Magnificent Century» και «Black Money Love». Οι πρώτοι πελάτες ήταν το Καζακστάν και το Αζερμπαϊτζάν. Λίγο αργότερα ακολούθησαν οι αραβόφωνες χώρες, η Λατινική Αμερική, τα Βαλκάνια, η  Ρωσία  και η Ευρώπη .

 

Ερωτικά δράματα και κοινωνική κριτική

Περισσότερο από το 70% των νοικοκυριών έχουν συνδρομή σε υπηρεσίες streaming, ενώ καθημερινά παρακολουθούν τηλεόραση για περίπου τέσσερις ώρες. Η ποικιλία είναι μεγάλη: από ερωτικές ιστορίες και κωμωδίες μέχρι ιστορικά και κοινωνικά δράματα.

Πρωταγωνίστρια
σε τουρκική τηλεοπτική σειρά

Ωστόσο υπάρχει και η πολιτική διάσταση του θέματος.  Ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν  δεν κρύβει ότι δεν εκτιμά τις σειρές. Ο Ερντογάν έχει μάλιστα χαρακτηρίσει τέτοιες παραγωγές ως απειλή για την εθνική ασφάλεια και τις έχει επικρίνει ως ισλαμοφοβικές, υπενθυμίζει ο πολιτικός επιστήμονας Χακί Τας από το Ινστιτούτο Leibniz Institute of Global and Area Studies (GIGA) στο Αμβούργο.

Πριν από ένα χρόνο, η DW αναφέρθηκε στην απαγόρευση μετάδοσης και το πρόστιμο που επιβλήθηκε στη σειρά «Κόκκινα άνθη», η οποία πραγματεύεται το βαθύ χάσμα μεταξύ κοσμικών και θρησκευτικών ομάδων. Συγκεκριμένα απαγορεύθηκε η μετάδοση της σειράς για δύο εβδομάδες και επιβλήθηκε πρόστιμο ύψους 275.000 ευρώ στο σχετικό κανάλι.

 

Κάτι παραπάνω από μπίζνες

Ωστόσο, η τουρκική κυβέρνηση έχει αμφίσημη σχέση με τις τηλεοπτικές σειρές. Τις χρησιμοποιεί και ως πλατφόρμα προπαγάνδας με στόχο να επηρεάσει την κοινή γνώμη. Ενώ οι ιδιωτικές παραγωγές δέχονται όλο και περισσότερες πιέσεις, το κράτος επενδύει μαζικά στις δικές του παραγωγές. Κάθε χρόνο, η κρατική τηλεόραση TRT παράγει σειρές που μεταφέρουν την ιστορία και τις «αξίες του τουρκικού έθνους» από μια ισλαμοσυντηρητική οπτική γωνία. Για παράδειγμα «Η ανάσταση του Ερτουγκρούλ». Η σειρά αφηγείται τη ζωή του Τούρκου φυλετικού ηγέτη Ερτουγκρούλ τον 13ο αιώνα.

Επίσης οι τηλεοπτικές σειρές εργαλειοποιούνται για να δυσφημίσουν επικριτές του καθεστώτος. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η παραγωγή στην κρατική τηλεόραση TRT της σειράς «Μεταμόρφωση», στην οποία ο επιχειρηματίας και ακτιβιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Οσμάν Καβάλα, που βρίσκεται στη φυλακή εδώ και οκτώ χρόνια, παρουσιάστηκε ως εχθρός του κράτους.

Σύμφωνα με τον πολιτικό επιστήμονα Χακί Τας η τουρκική κυβέρνηση προσπαθεί να επιβάλει έναν τρόπο ζωής σύμφωνα με τα πρότυπα του κυβερνητικού κόμματος AKP. Μετά την επιτυχία της αντιπολίτευσης στις τοπικές εκλογές πριν από ένα χρόνο η τάση αυτή έχει γίνει ακόμη πιο εμφανής, υπογραμμίζει ο πολιτικός επιστήμονας.

 

 

Αναδημοσίευση: dw.com