Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Δευτέρα 27 Απριλίου 2020

Μετα-Δημοκρατία μετά τον Covid 19; ή κατάρρευση του καπιταλισμού, όπως… προβλέφθηκε;


Στις  13 Μαρτίου στην εφημερίδα «δημοκρατία», ο Μιχάλης Ψύλος δημοσίευσε άρθρο που έλεγε πως «ο ιός ακυρώνει την παγκοσμιοποίηση». Το αναδημοσίευσα την επόμενη και μπορείτε να  το δείτε εδώ. 
Μετά απ’ αυτό, όσο «σερφάριζα» ανακάλυψα μία «πρόβλεψη» της αστρολόγου Λίτσας Πατέρα!!! Στην εκπομπή του Αντέννα «10 με 1 μαζί» με τον Γιώργο Καραμέρο και Σπύρο Χαριτάτο στις αρχές Μάϊου του 2011, είπε η αστρολόγος του καναλιού: «Θα καταρρεύσει ολόκληρος ο καπιταλισμός. Δεν ξέρω αν είναι 5, 7, 3 ή 10 χρόνια» δείτε στο video το σχετικό απόσπασμα.
 
Σημειώνω πως διανύουμε τον τελευταίο μήνα του ένατου χρόνου από τότε και μπένουμε στον δέκατο. Λέτε;
Όμως το περασμένο  Σάββατο (25/5) ο πολιτικός επιστήμονας στο πανεπιστήμιο Cambridge Α. Π. Δημόπουλος πάλι στην «δημοκρατία» δημοσίευσε το παρακάτω άρθρο με τίτλο Η «ΜΕΤΑ-ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ» ΚΑΙ Ο ΕΚΒΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ. Στο οποίο περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο «πολιτεύονται» αυτοί που κυβερνούν σήμερα τον κόσμο.
Διαβάζοντάς το νιώθει ότι θα ζήσει στιγμές που περιγράφει ο Όργουελ στο 1984 (όλα αυτά τα εντόπισα και σχολίασα στις 7 Απριλίου και μπορείτε να τα δείτε εδώ). Και μπορεί κανείς να καταλάβει πολλά απ’ όσα συμβαίνουν παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια. Με αποκορύφωμα το 2020.
Το θέμα όμως είναι: Τι θα έχουμε μετά την πανδημία; Αυτό που περιγράφει ο κ Δημόπουλος ή αυτό που λέει ο κ. Ψύλος βγάζοντας αληθινή την Λίτσα Πατέρα;
* * *
Η «ΜΕΤΑ-ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ» ΚΑΙ Ο ΕΚΒΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ
Ο όρος «μετα-δημοκρατία» (post-democracy) ανήκει στον Βρετανό πολιτικό επιστήμονα Colin Crouch. Τι είναι «μετα-δημοκρατία»; Είναι το πολίτευμα στο οποίο υπάρχουν τα τυπικά εξωτερικά χαρακτηριστικά μιας δημοκρατίας (εκλογές, ελευθερία λόγου), αλλά οι αποφάσεις, αντί να αποτελούν προϊόν γνήσιας επιλογής, έχουν χαρακτήρα πειθαναyκαζόμενης επικύρωσης. Και μέσο αυτού του πειθαναγκασμού είναι η επιστημονικοποίηση της πολιτικής. Έτσι, ενώ στις δυτικές δημοκρατίες θεωρούσαμε, παραδοσιακά, ότι αποφασίζουμε ελεύθερα ανάμεσα σε αξιακά ισότιμα πολιτικά προγράμματα, διαπιστώνουμε πλέον ότι απλώς καλούμαστε, ολοένα και περισσότερο, να επικυρώνουμε αποφάσεις που πλασάρονται ως πορίσματα ενός «ορθού λόγου», ως πορίσματα μιας πολιτικής που έχει χαρακτήρα πραγματικής επιστήμης. Με την αναπόφευκτη συνέπεια, η δημοκρατία μας να γίνεται τυπική και επικυρωτική, να γίνεται «μετα-δημοκρατία». Γιατί φυσικά η ιδέα ότι η πολιτική είναι γνήσια επιστήμη, την οποία εισήγαγε πρώτος ο Πλάτωνας στην «Πολιτεία», αποτελεί τη βάση κάθε ολοκληρωτισμού.

Αν όντως η πολιτική είναι επιστήμη, σημαίνει ότι τα ερωτήματά της επιδέχονται ορθών απαντήσεων. Και άρα ο δημοκρατικός πλουραλισμός είναι επικίνδυνος, γιατί επιτρέπει την πολιτική κυριαρχία τον λάθούς. Και επειδή ιστορικά οι πλατωνικοί επαΐοντες διασύρθηκαν, αφού πρώτα νομιμοποίησαν θεωρητικά κάθε είδους δικτατορία, η «μετα-δημοκρατία» εντός της οποίας ζούμε αναμένει από εμάς να επικυρώνουμε με την ψήφο μας το υποτιθέμενο «ορθό».

Τελικά, στη «μετα-δημοκρατία» οι πολίτες εκβιάζονται να επικυρώνουν αυτά που τους πλασάρονται ως πορίσματα μιας υποτιθέμενης φυσικής επιστήμης και με τις συνέπειες ενός ασθενούς που παρακούει τον γιατρό τον. Και αυτό γίνεται ειδικότερα με μέσο την παραποίηση τον χαρακτήρα των οικονομικών. Έτσι, ενώ τα οικονομικά αποτελούν κοινωνική («ανακριβή», όπως θα έλεγε ο Αριστοτέλης) και όχι φυσική - αναπαραστατική επιστήμη, με άλλα λόγια ενέχουν αξιακές παραδοχές και μεθοδολογία που δεν επιτρέπει την ασφάλεια πρόβλεψης των φυσικών επιοτημών, στη «μετα-δημοκρατία» παρουσιάζονται περίπου ως φυσική επιστήμη, η συμμόρφωση στις υποδείξεις της οποίας είναι περίπου υποχρεωτική.
Πάρτε για παράδειγμα τον τρόπο με τον οποίον το πολιτικό σύστημα της Βρετανίας αποπειράθηκε να πειθαναγκάσει τους Βρετανούς να παραμείνουν στην Ε Σ. Επί μήνες και χρόνια επιστρατεύτηκε μια στρατιά οικονομολόγων, εντός και εκτός της χώρας, οι οποίοι, συνεπικουρούμενοι από έναν μονοφωνικό Τύπο, παρουσίαζαν κάθε περί τον αντιθέτου επιλογή ως οικονομικά αυτοκτονική. Οι τερατολογικές απειλές (για ύφεση, ανεργία και
υπερχρέωση) που επιστρατεύτηκαν προκειμένου η χώρα να λειτουργήσει «μετα-δημοκρατικά», να επικυρώσει δηλαδή στο δημοψήφισμα τον 2016 μια απόφαση που είχε ήδη ληφθεί ερήμην της, υπερέβησαν κάθε ιστορικό προηγούμενο. Αυτή υπήρξε η μέθοδος τον πειθαναγκασμού.

Και ο λόγος για τον οποίον στην περίπτωση τον Brexit ο πειθαναγκασμός, έστω κατ' εξαίρεση, απέτυχε είναι ότι η «μετα-δημοκρατία» είναι σαθρή. Είναι σαθρή όχι απλώς ηθικά, ως μια μορφή νεο-ολοκληρωτισμού που πλασάρεται ως πειθαρχημένη ελευθερία. Αλλά σαθρή και γνωστικά - γιατί φυσικά στην πολιτική δεν υπάρχουν «ορθές» επιλογές. Έτσι, στη Βρετανία καμία από τις τερατολογικές προβλέψεις για το Brexit δεν επι-βεβαιώθηκε - κάθε άλλο, τα αντίθετα συνέβησαν και οι ιατροί - οικονομολόγοι της πολιτικής ορθότητας αποδείχτηκαν τσαρλατάνοι.

Αλλωστε, όπως έδειξε το περίφημο «Πείραμα της Ορθής Κρίσης» (Good Judgment Project - (GJP) από τους Philip Tetlock και Βarbara Mellers στις ΗΠΑ (με ανάθεση από το Γραφείο Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών), αντίθετα από τους «ειδικούς», των οποίων η κρίση συσκοτίζεται (σύμφωνα με τον Tetlock) από έναν συνδυασμό υπεροψίας, άκαμπτης μεθοδολογίας και συναδελφικής πίεσης, η κοινότητα είναι πιο επιτυχημένη στις κρίσεις και στις προβλέψεις της, ακριβώς γιατί μέσα στο πλήθος της αφομοιώνει καλύτερα τη διαφορετική άποψη. Και είναι αυτή η συλλογική «σωφροσύνη της κοινότητας» (γνωστή ήδη από τα «Πολιτικά» τον Αριστοτέλη) η οποία επιτρέπει τη γνήσια λειτουργία της δημοκρατίας. Έτσι έγινε και με το Brexit. Ο κόσμος αποφάσισε ότι ακόμα και αν οι τερατολογίες των ειδικών ήταν «ορθές» (όπως αποδείχτηκε, ήταν παραμύθια), η έξοδος από την Ε.Ε. ήταν προτιμότερη, γιατί αξιακά η πολιτική ελευθερία ήταν σημαντικότερη από την όποια οικονομική ζημιά. Το δίλημμα της «μετα-δημοκρατίας» ήταν ψεύτικο.
Όμως το Brexit ήταν εξαίρεση - η «μετα-δημοκρατία» είναι εδώ. Και το βλέπουμε ακόμα και τώρα, με τη διαχείριση της πανδημίας. Ακόμα μία φορά η πολιτική αποπειράται να πλασαριστεί ως επιστημονικά υπαγορευόμενη. Όμως ακόμα και στην περίπτωση μιας κρίσης υγείας, στην οποία η Ιατρική έχει αυτονόητο λόγο, η τελική στάθμιση είναι ανοιχτή. Γιατί, παρά τη μονοφωνία που επικρατεί, υπάρχει άλυτο ένα παγκόσμιο αδυσώπητο τρίλημμα. Η προστασία της υγείας είναι φυσικά αυτονόητος στόχος. Αλλά εξίσου αυτονόητη είναι και η προστασία της οικονομίας. Και εξίσου αυτονόητη είναι και η προστασία των ατομικών μας ελευθεριών. Το πρόβλημα είναι ότι η πανδημία απαιτεί μια δύσκολη στάθμιση και των τριών.
Όπως είπε ο πρωθυπουργός τον Πακιστάν Imran Khan, απηχώντας τις ακόμα πιεστικότερες συνθήκες τον αναπτυσσόμενου κόσμου, «αν κλείσουμε τις πόλεις, θα σώσουμε τους πολίτες από τον κoρονοϊό, αλλά τελικά Θα πεθάνουν από την πείνα». Και, γενικότερα, αν το τίμημα είναι να ζήσουμε σε έναν νεo-κομμοννισμό, με περιστολή όλων αυτών που κάνουν τη Δύση αυτό που είναι, υπάρχουν πολλοί που θα έλεγαν (ευλόγως) «όχι». Συμπέρασμα; Η πανδημία γράφει ένα νέο κεφάλαιο στην εξέλιξη της «μετα-δημοκρατίας. Τελικά, η στάθμιση τον αδυσώπητου παγκόσμιου τριλλήματος που αντιμετωπίζει η πολιτική οφείλει να απαντηθεί γνήσια δημοκρατικά, γιατί οι εναλλακτικές επιλογές είναι υπαρκτές και η στάθμισή τους δύσκολα θα αντέξει τη διαρκή παραπομπή στις υπηρεσίες κάποιον επιδημιολόγου, που δεν έχει τη νομιμοποίηση να κυβερνά.


και tvxs.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου