Η ομιλία της Ελένης Αρβελέρ στο φόρουμ Δελφών για την παδεία και την ανθρωπιά

Εκτός από την ομιλία του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου σημαντική ήταν και η ομιλία της Ελένης Αρβελέρ.

Η διάσημη Ελληνίδα Βυζαντινολόγος μίλησε για το μέλλον και απευθύνθηκε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και σε όλους μας. Η ομιλία της ήταν συγκλονιστική που αξίζει να διαβάσει κάθε Έλληνας.

Μια βαθιά ανθρωποκεντρική ομιλία, σε ένα οικονομικό συμπόσιο. Δεν συνηθίζεται! Παραθέτω το πλήρες περιεχόμενό της.

* * *

Το 4ο Φόρουμ παρά την πολυφωνία του έχει ένα θέμα, το μέλλον. Να θυμηθούμε ότι δεν υπάρχουν εμπειρογνώμονες του μέλλοντος! Οπότε το σύνθημα της “Σίλικον Βάλλεϋ”, ότι “αν θες να δαμάσεις το μέλλον πρέπει να το δημιουργήσεις εσύ ο ίδιος”, είναι ευθύνη όλων μας σήμερα. Το μέλλον χαρακτηρίζεται από πολυπλοκότητα, συνεχή αλλαγή και επιτάχυνση του χρόνου. Από αυτούς πού θα ζήσουν μετά από μένα, κανένας δεν θα κάνει τη ίδια δουλειά, σε όλη του την ζωή. Κανένας. Πρέπει να πω ότι και η ίδια ἡ δουλειά, και αν είναι ίδια, δεν θα είναι ίδια. Και θα υπάρχουν ασφαλώς επαγγέλματα που θα είναι καινούργια. Οπότε τα παιδιά τα οποία έρχονται μετά από μας θα ζήσουν σε μια εποχή πού το άγνωστο πρέπει να γίνει γνωστό. Μιλήσατε σαν καθηγητής πανεπιστημίου όχι σαν Πρόεδρος. Συνάδελφοι λοιπόν! Πρέπει να πω ότι τα νέα ντοκουμέντα, οι νέες προτεραιότητες για την παιδεία (είναι ότι) πρέπει να αφήσει την συσσώρευση γνώσεων ίσως στο Διαδίκτυο, φθάνει να χρησιμοποιείται σωστά. Αλλά ἡ παιδεία πρέπει να μάθει στους νέους προσαρμογή, ευελιξία και κυρίως την δυνατότητα ότι υπάρχει ένα μέτρο παντού. Το μέχρι που και μέχρι πότε πρέπει να είναι τα πράγματα με τα οποία θα ασχοληθεί αύριο η παιδεία. […] Τα παιδιά πρέπει να μάθουν το μέτρο, την τάξη και την αρμονία.

»Ποια είναι τα μέσα με τα οποία η παιδεία μπορεί να μάθει αυτά τα καινούργια πράγματα στα παιδιά; Νομίζω ότι πρέπει όλοι να μάθουν και να θυμόμαστε ότι δεν υπάρχουν πια μονήρεις ευφυΐες. Μόνο ἡ ομαδική έρευνα, μόνο η ομαδική δουλειά μπορεί να προχωρήσει από το στάδιο πού είναι κάθε φορά. Ομαδική δουλειά, λοιπόν. Συνεχής επιμόρφωση, γιατί τα πράγματα αλλάζουν συνέχεια. Ευελιξία. Προσαρμογή, τα καινούργια πράγματα, και κυρίως ευθύνη γι’ αυτό πού έρχεται! Άρα να ασχοληθούν τα παιδιά με τα κοινά περισσότερο ακόμη από ό,τι γίνεται αυτή την στιγμή. Η Παιδεία έχει προβλήματα και τα προβλήματα της Παιδείας είναι μόνο προβλήματα Πολιτείας. Δεν είναι μόνο προβλήματα των δασκάλων, όπως λένε λίγο βιαστικά όλοι.

»Μιλήσατε, κύριε Πρόεδρε, για την τεχνολογία με τέτοιο τρόπο πού ασφαλώς όλοι γνωρίζουν ποιοι είναι οι κίνδυνοι σήμερα της τεχνολογίας. Θα πω μόνο ένα πράγμα: η ψυχολογική απομόνωση, ἡ κατάργηση κάθε ιεραρχίας εφ’ όσον θα έχουμε όλοι την ίδια πληροφόρηση, δεν υπάρχει πιά ὁ καλύτερος ἤ ὁ χειρότερος, όλοι ξέρουν τα ίδια πράγματα, όλα εξαρτώνται από μια μηχανή. Αλλά δεν υπάρχει αλάνθαστη μηχανή ούτε υπάρχει αεί ζωή μηχανή. Και για να θυμηθούμε τον Σεφέρη και τον Καρυωτάκη, τούς δικούς μας, και οι δύο έχουν γράψει με τον τρόπο τους το ίδιο πράγμα: «Η μηχανή – λέει – δεν έχει ούτε ήθος ούτε ύφος». Και εφόσον δεν έχει ύφος, εφ' όσον ο άνθρωπος είναι ακριβώς το ήθος όπως λένε οι καινούργιοι συνάδελφοί μου οι Γάλλοι – το είπε ο Μπουφώ τον 17ο αγώνα – άρα η μηχανή είναι απάνθρωπη. Και εφ’ όσον ἡ μηχανή είναι απάνθρωπη, πρέπει ακριβώς να ξέρουμε με ποιο τρόπο μπορούμε να την κάνουμε ανθρώπινη. Γιατί όπως έλεγαν και οι αρχαίοι “χαρίεν o άνθρωπος όταν άνθρωπος η”.

»Καιρός, λοιπόν, να μάθουμε στα παιδιά μας πάνω από όλα την ανθρωπιά. Γιατί η ανθρωπιά είναι το μόνο πράγμα πού το δημιούργημα του ανθρώπου δεν σκοτώνει! Το μόνο. Ἡ ανθρωπιά επίσης οδηγεί και στην αρετή. Και ἡ αρετή τι είναι; Μια δεύτερη φύση πού μπορεί να μάθουν τα παιδιά, και να ασκούν την αρετή χωρίς θεατές και χωρίς ακροατές. Από την στιγμή αυτή και έπειτα μπορούμε εμείς οι μεγαλύτεροι εκπαιδευτικοί να δημιουργήσουμε αυτό πού είπατε. Δηλαδή τον πολιτισμό τον τεχνολογικό. Ο τεχνολογικός πολιτισμός όμως πρέπει να οδηγήσει σε κάτι ακόμη παραπάνω. Να οδηγήσει στον ψηφιακό ανθρωπισμό. Αυτός ο ψηφιακός ανθρωπισμός όπως και αν το κάνουμε, πρέπει να ασχολείται πρώτον με την επιτυχία – δεν μπορεί να παιδιά να μην έχουν επιτυχία σε αυτό πού προσπαθούν, αλλά πρέπει να ασχολούνται, κυρίως, με την ευτυχία. αυτό που ξεχνάμε συνέχεια στα σχολεία μας.

»Θα σταματήσω εδώ, λέγοντας ότι το φόρουμ που εγκαινιάσατε πριν από λίγο, κύριε Πρόεδρε, είναι ακριβώς ένας οργανισμός, ένας τόπος που το μέλλον γίνεται παρόν. Αυτό πού κάνει ὁ πολιτισμός κάνοντας το παρελθόν παρόν και μέλλον. Είναι θέμα δηλαδή πολιτισμού. Και πρέπει να πούμε μεγάλη ευχή μακροημέρευσης σε αυτό το Φόρουμ, τώρα πού το πρότυπό του, το ελβετικό, έχει αρχίσει να δείχνει σημάδια κόπωσης, για να μην πω μεγάλης παρακμής. Λέω μόνο κόπωσης. Το δικό μας φόρουμ λοιπόν έχει μεγάλο μέλλον. Μικρό παρελθόν αλλά μεγάλο μέλλον. Εύχομαι του χρόνου να είμαστε πάλι όλοι μαζί, εσείς θα είστε, εγώ με τα 92 μου χρόνια δεν το ξέρω, εύχομαι να είμαστε όλοι εδώ του χρόνου μαζί, και θα πω στον κ. Τσομώκο χωρίς να έχουμε τα παραπήγματα και τις νέες κατασκευές πού αλλοιώνουν ένα αρχιτεκτόνημα πού είναι μουσείο τής νεότερης Ιστορίας».

Αναδημοσίευση: estianews.gr

 Πηγή: ekirikas.com